- Ασθενείς που λαμβάνουν γλυκοκορτικοειδή
Σε όλους τους ασθενείς που λαμβάνουν κορτικοειδή ως θεραπεία υποκατάστασης λόγω πρωτοπαθούς ή δευτεροπαθούς επινεφριδιακής ανεπάρκειας θα πρέπει να υπενθυμίσουμε τις οδηγίες για θεραπεία σε καταστάσεις «στρες» που τους έχουν δοθεί, δηλαδή διπλασιασμός της ημερήσιας δόσης κορτιζόνης άμεσα με την εμφάνιση συμπτωμάτων που υποδηλώνουν λοίμωξη (επίμονος βήχας, πυρετός). Σε περίπτωση μη βελτίωσης ή προοδευτικά επιδεινούμενης κλινικής εικόνας (εμφάνιση εμετού ή διαρροϊκών κενώσεων), η μεταφορά στο νοσοκομείο και η παρεντερική λήψη κορτιζόνης κρίνονται αναγκαία.
Σημαντικές είναι οι παραπάνω οδηγίες και για τους ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με κορτικοειδή λόγω φλεγμονωδών νόσων όπως άσθμα, αλλεργίες ή ρευματικές νόσους, με δεδομένο ότι ο επιπολασμός επινεφριδιακής ανεπάρκειας σε αυτή την ομάδα φτάνει το 50%. Δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για να μας καθοδηγήσουν στο πότε και πως θα πρέπει να παρέμβουμε σε αυτούς τους ασθενείς. Σε κάθε περίπτωση οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να χαρακτηριστούν ως υψηλού κινδύνου. Και αυτό διότι 1) οι ασθενείς αυτοί είναι πιο επιρρεπείς στη νόσο Covid-19 λόγω της σχετικής ανοσοκαταστολής που προκαλούν τα κορτικοειδή 2) παρουσιάζουν βαρύτερη εικόνα λόγω της μειωμένης ανοσολογικής απάντησης του οργανισμού, των συννοσηροτήτων της υποκείμενης νόσου, και των ανοσολογικών δράσεων των λοιπών συγχορηγούμενων φαρμάκων. Επομένως σε όλους τους ασθενείς με χρόνια λήψη κορτικοειδών (άνω των 3 μηνών) και με οποιαδήποτε μορφή χορήγησης πρέπει να τίθεται η υποψία επινεφριδιακής ανεπάρκειας και να εξετάζεται η παρεντερική χορήγηση γλυκοκορτικοειδών.
O ΠΟΥ συνιστά σε ασθενείς με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας τη χορήγηση κορτικοστεροειδών σε φυσιολογικές (50-100mg IV X 2) και όχι σε φαρμακολογικές δόσεις στρες.
2. Ασθενείς με υποφυσιακή ανεπάρκεια και λοιπά νευροενδοκρινικά νοσήματα.
Ασθενείς με δευτεροπαθή επινεφριδιακή ανεπάρκεια χρειάζονται συμπληρωματική δόση γλυκοκορτικοειδών όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Επιπλέον, η παρουσία άποιου διαβήτη καθιστά αναγκαία την προσεκτική παρακολούθηση του ισοζυγίου υγρών και ηλεκτρολυτών, ιδίως επί λοίμωξης.
3. Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη
Όλοι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Η πιθανότητα να προσβληθούν οι διαβητικοί ασθενείς από Covid-19 δεν είναι μεγαλύτερη από τον υπόλοιπο πληθυσμό ενώ η βαρύτητα της νόσου είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Με βάση δημοσιευμένες έρευνες από την επαρχία Ουχάν της Κίνας, περιγράφεται ότι μεταξύ των βαρέων πασχόντων υπερίσχυαν αυτοί με διαβήτη και υπέρταση. Οι διαβητικοί ασθενείς θα πρέπει να φροντίζουν για την αυστηρή ρύθμιση του σακχάρου τους (σωστή διατροφή, ενυδάτωση, αναπροσαρμογή της αγωγής σε συνεννόηση με τον ενδοκρινολόγο τους).
4. Οι ασθενείς με θυρεοειδοπάθειες
Οι ασθενείς με οποιαδήποτε μορφή θυρεοειδοπάθειες (υπό- υπέρ-θυρεοειδισμό, οζώδη βρογχοκήλη, καρκίνο θυρεοειδούς), σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, δεν ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του γενικού πληθυσμού. Εξαίρεση αποτελούν οι ασθενείς με θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια που λαμβάνουν κορτιζόνη καθώς και οι ασθενείς με κακοήθειες ενδοκρινών αδένων (καρκίνος θυρεοειδούς, καρκίνος επινεφριδίων, νευροενδοκρινείς όγκοι) που βρίσκονται σε αγωγή με χημειοθεραπευτικά ή ανοσοθεραπευτικά σχήματα.
5. Οι ασθενείς με παχυσαρκία και συνοδά μεταβολικά νοσήματα
Ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες- θα ακολουθήσει προσεχώς δημοσίευση γι’ αυτήν την ομάδα ασθενών.
Βιβλιογραφικές πηγές: