Κατά την πρώτη φάση της πανδημίας COVID-19, η άμεση εφαρμογή αυστηρών περιοριστικών μέτρων στην Ελλάδα οδήγησε σε σημαντικό περιορισμό της διασποράς της νόσου και της σχετιζόμενης με αυτή θνησιμότητας. Ωστόσο, στην επιστημονική κοινότητα γεννήθηκε η ανησυχία σχετικά με την πιθανότητα της υιοθέτησης συμπεριφοράς αποφυγής υπηρεσιών υγείας από πλευράς ενός σημαντικού ποσοστού των ασθενών με οξεία καρδιαγγειακή νόσο –και κυρίως Οξύ Έμφραγμα του Μυοκαρδίου (ΟΕΜ)- λόγω του φόβου προσβολής από τον ιό SARS-CoV-2, με δυνητική συνέπεια τη σημαντική αύξηση της καρδιαγγειακής θνησιμότητας κατά την ίδια περίοδο. Πράγματι, αποτελέσματα πολλαπλών μελετών από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο υποδεικνύουν σημαντική μείωση των εισαγωγών για Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά και αύξηση στην επίπτωση των μηχανικών επιπλοκών του ΟΕΜ και στην εξωνοσοκομειακή θνησιμότητα.
Στις 7/11/2020 δημοσιεύτηκαν στην Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση (Hellenic Journal of Cardiology) τα αποτελέσματα της μελέτης παρατήρησης που διεξήχθη από την ομάδα της Καρδιολογικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Καλαμάτας (Ε. Μάκαρης και συν.), κατά την οποία αναλύθηκαν συγκριτικά δεδομένα ασθενών που εισήχθησαν στο νοσοκομείο με διάγνωση ΟΕΜ από 10/3/2020-3/5/2020 (περίοδος μελέτης) και κατά τις αντίστοιχες χρονικές περιόδους των 2 προηγούμενων ετών (2018, 2019). Επιπρόσθετα, συνελέγησαν δεδομένα που αφορούν την εξωνοσοκομειακή (πιστοποιητικά θανάτου κατόπιν νεκροψίας / νεκροτομής) και ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα από ΟΕΜ στη Μεσσηνία κατά την περίοδο της μελέτης (περίοδος lockdown), την αντίστοιχη περίοδο του 2019, αλλά και κατά τις 55 ημέρες που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την εφαρμογή και άρση των πλήρους κλίμακας περιοριστικών μέτρων, αντίστοιχα.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης υποδεικνύουν την ύπαρξη στατιστικά σημαντικής μείωσης των εισαγωγών για ΟΕΜ κατά την περίοδο των ευρείας κλίμακας περιοριστικών μέτρων σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2018 και του 2019, κάτι που είναι σε συμφωνία με τα ευρήματα πολλαπλών αναλόγων μελετών. Ωστόσο, δεν ανευρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ως προς την σχετιζόμενη με ΟΕΜ εξωνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα ανάμεσα στις χρονικές περιόδους που εξετάστηκαν. Το γεγονός αυτό –σύμφωνα με τους συγγραφείς- υποδηλώνει πως η παρατηρηθείσα μείωση του αριθμού των εισαγωγών για ΟΕΜ δεν μπορεί να εξηγηθεί επαρκώς από την υιοθέτηση συμπεριφοράς αποφυγής των υπηρεσιών υγείας από πλευράς των ασθενών, καθώς κάτι τέτοιο θα αναμενόταν να συνοδεύεται από παράλληλη αύξηση της εξωνοσοκομειακής ή /και ενδονοσοκομειακής θνησιμότητας από ΟΕΜ. Απεναντίας, ενδέχεται να αντικατοπτρίζουν αληθή μείωση της επίπτωσης των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων, με τους ακριβείς μηχανισμούς, ωστόσο, να παραμένουν ασαφείς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που αξιολόγησε τη μείωση του αριθμού των εισαγωγών με ΟΕΜ κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε συσχέτιση με την εξωνοσοκομειακή και ενδονοσοκομειακή θνησιμότητα από ΟΕΜ.
Link άρθρου: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S110996662030244X
Δημοσίευση στην Ελληνική Καρδιολογική Επιθεώρηση:
Emmanouil Makaris, Christos Kourek, Eleftherios Karatzanos, Dionysios Svoronos, Vasileios Karampetsos, Charalampos Panotopoulos, Ioannis Tsorlalis, Nikolaos Lionakis, Stavroula Kosmopoulou, Georgios Koudounis.
Reduction of acute myocardial infarction (AMI) hospital admissions in the region of Messinia in Greece during the COVID-19 lockdown period. Hellenic Journal of Cardiology 2020, ISSN 1109-9666, https://doi.org/10.1016/j.hjc.2020.10.003.