Τον κομβικό ρόλο των διατροφικών συνηθειών στη διαχειρίση της ΧΑΠ τονίζει η δρ. Σταματούλα Τσικρικά, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Πρόεδρος της Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
*Γράφει η δρ. Σταματούλα Τσικρικά, Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος, Πρόεδρος της Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
Οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούν να αντιληφθούν πώς η καθημερινή διατροφή μπορεί να επηρεάσει την αναπνευστική τους λειτουργία. Η έκπληξη είναι ακόμα μεγαλύτερη όταν αντιλαμβάνονται ότι ο καθημερινός τρόπος που επιλέγουμε να τρώμε είναι υπεύθυνος τόσο για την κατάσταση του αμυντικού μας συστήματος, όσο και για την πιθανή εμφάνιση νόσων που σχετίζονται με το αναπνευστικό.
Σύμφωνα με τις ιατρικές μελέτες, το ανθρώπινο σώμα χρησιμοποιεί την τροφή ως καύσιμο για όλες τις ημερήσιες δραστηριότητές του. Κανένα μεμονωμένο τρόφιμο δεν δύναται να παρέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, γι’ αυτό τον λόγο συστήνεται μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή, με τα περισσότερα δεδομένα να συμφωνούν ότι η μεσογειακή διατροφή υπερισχύει σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη στοιχεία.
Υπάρχουν, όμως, και ειδικές κατηγορίες ασθενών, όπου η λήψη τροφής είναι ζωτικής σημασίας και δεν χαρακτηρίζεται ως μια τυπική βιολογική ανάγκη επιβίωσης. Οι ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ανήκουν σε αυτή την κατηγορία των ασθενών, λόγω της αυξημένης ενέργειας που απαιτούν καθημερινά για την διατήρηση του κύκλου της αναπνοής.
Η νόσος ΧΑΠ αποτελεί μια από συνηθέστερες χρόνιες παθήσεις, η οποία χαρακτηρίζεται από φλεγμονή στους πνεύμονες και στένωση των αεραγωγών, με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η κάθε ανάσα. Η νόσος παρουσιάζει μόνιμα συμπτώματα, καθώς και επεισόδια παροδικής επιδείνωσης, γνωστά ως παρόξυνση. Κατά την διάρκεια των παροξύνσεων, ο ασθενής βιώνει ακόμα περισσότερο το αίσθημα της δυσκολίας της αναπνοής, δηλαδή της δύσπνοιας, ενώ πολλές φορές μπορεί να χρειαστεί συμπληρωματική λήψη οξυγονοθεραπείας. Οι ασθενείς τις περισσότερες φορές είναι λιπόσαρκοι, με αίσθημα πρόωρου κορεσμού, ο οποίος περιορίζει σημαντικά την πρόσληψη τροφής.
Στην ολιστική αντιμετώπιση της ΧΑΠ, νευραλγική θέση κατέχει η διατροφή του πάσχοντος με την κατανάλωση Ω3 λιπαρών οξέων, την αποφυγή υπερβολικής λήψης τροφής, καθώς και την λήψη πλούσιων και μικρών γευμάτων σε φυτικές ίνες. Επιπρόσθετα, η επαρκής ενυδάτωση, η αποφυγή του αλατιού και η αύξηση της πρόσληψης του καλίου, εφόσον υπάρχει λήψη διουρητικής θεραπείας, είναι ζητήματα τα οποία θα πρέπει να έχει λάβει σοβαρά υπόψιν ο ασθενής στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής του.
Επιπρόσθετα, η αυξημένη λήψη φρούτων και πιο συγκεκριμένα εκείνων που αποτελούν καλές πηγές της βιταμίνης C, σε συνδυασμό με τον περιορισμό της καφεΐνης και της πλήρους αποχής από το αλκοόλ, θεωρούνται οι «χρυσοί κανόνες» για να βελτιωθεί το επίπεδο της αναπνευστικής ικανότητας και μυϊκής λειτουργίας των αναπνευστικών μυών, καθώς και της ποιότητας ζωής των ασθενών με ΧΑΠ.