Η ηλεκτροπληξία είναι μια μορφή τραύματος κι αφορά τόσο τον πληθυσμό των ενηλίκων αλλά και τον παιδιατρικό σε ποσοστό περίπου 20%.
Στον παιδιατρικό πληθυσμό ηλεκτροπληξία συμβαίνει κυρίως στο σπίτι κι αφορά ως επί το πλείστον νήπια και παιδιά προσχολικής ηλικίας, σε διπλάσια συχνότητα στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια.
Οι πρίζες, τα καλώδια και οι μικρές ηλεκτρικές συσκευές είναι οι κύριες πηγές. Ειδικά στον πληθυσμό των νηπίων συχνά η αιτία είναι η μάσηση καλωδίων, η οποία μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνη λόγω όψιμης αιμορραγίας από το έγκαυμα που προκαλείται στη στοματική κοιλότητα του νηπίου.
Η επίδραση του ηλεκτρισμού στους ιστούς και στην καρδιά συμβαίνει είτε με άμεσο τρόπο και πρόκληση αρρυθμιών κι αναπνευστικής ανακοπής, είτε μέσω μετατροπής της ηλεκτρικής ενέργειας σε θερμική και πρόκληση εγκαύματος, είτε μέσω άμεσης κυτταρικής λύσης και κυτταρικού θανάτου είτε μέσω μηχανικού τραύματος μετά από ηλεκτροπληξία με ρεύμα υψηλής τάσης.
Η ποσότητα κι η ένταση του ρεύματος, ο τύπος (εναλλασσόμενο ή συνεχές), η διάρκεια της έκθεσης, η επιφάνεια του σώματος που εκτίθεται, η αντίσταση των ιστών (η οποία είναι πιο μικρή όταν το δέρμα είναι βρεγμένο) κι η διαδρομή μέσα στο σώμα καθορίζουν και την έκταση της βλάβης. Όσον αφορά το οικιακό ηλεκτρικό ρεύμα (εναλλασσόμενο χαμηλής τάσης), πάνω από 16mA μπορεί να προκαλέσει ακούσια μυική σύσπαση στο χέρι κι έτσι δεν επιτρέπει την απομάκρυνση του θύματος από την ηλεκτρική πηγή, παρατείνοντας την διάρκεια της έκθεσης.
Η ηλεκτροπληξία προκαλεί από μια απλή επιφανειακή δερματική δυσάρεστη αίσθηση έως σοβαρές επιπλοκές που απαιτούν νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας ή και θάνατο.
Η ηλεκτροπληξία των παιδιών στο οικιακό περιβάλλον συνήθως είναι μικρής έντασης και σπάνια οδηγεί σε σοβαρούς τραυματισμούς.
Κατά την αξιολόγηση του ασθενούς πρέπει να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για την πηγή και τη διάρκεια επαφής. Το τραύμα που έχει προκληθεί μπορεί να υποδηλώνει διαδρομή μέσω του θώρακα αν η είσοδος κι η έξοδος είναι στα δύο χέρια. Ασθενείς με ηλεκτροπληξία από οικιακό ρεύμα μπορεί να μην έχουν καμία βλάβη. Αν όμως υπάρχει παρατεταμένη έκθεση μπορεί να εμφανίσουν μέχρι καρδιοαναπνευστική ανακοπή.
Η ηλεκτροπληξία από ρεύμα υψηλής τάσης οδηγεί συνήθως σε πολύ σοβαρές επιπλοκές ή/και θάνατο.
Όλοι οι ασθενείς, ανεξαρτήτως της συμπτωματολογίας τους και της έκτασης της βλάβης στο δέρμα, η οποία σε ηλεκτροπληξία από ρεύμα υψηλής τάσης δε σχετίζεται κατ’ ανάγκη με τη έκταση και τη βαρύτητα των εσωτερικών βλαβών, πρέπει να υποβάλλονται σε ενδελεχή εκτίμηση.
Εφόσον στην αρχική εκτίμηση δεν υπάρχει αξιόλογη τραυματική βλάβη ή διαταραχή στην καρδιακή λειτουργία, είναι μάλλον απίθανο να εμφανιστεί μετά από 24 ώρες.
Άρα, γενικά, σε παιδιά που έπαθαν ηλεκτροπληξία με χαμηλής τάσης οικιακό ρεύμα, χωρίς ιστορικό καρδιακής νόσου, που είναι ασυμπτωματικά κι εφόσον η κλινική αξιολόγηση και το αρχικό ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι φυσιολογικά, (συμπεριλαμβανομένης της απουσία σημείων εισόδου κι εξόδου ή εγκαύματος) μπορούν να επιστρέψουν σπίτι τους μετά την αρχική αξιολόγηση.
Στην περίπτωση ασθενών με ηλεκτροπληξία ρεύματος χαμηλής τάσης και περιορισμένες δερματικές βλάβες, απαιτείται η καρδιακή παρακολούθηση για κάποιες ώρες.
Σε όλους τους ασθενείς που εμφανίζονται στο τμήμα επειγόντων με ηλεκτροπληξία περισσότερο από μικρής έντασης ρεύμα, απαιτείται καρδιακή παρακολούθηση, ειδικά δε αν υπάρχει ιστορικό καρδιοπάθειας, θωρακικό άλγος ή παθολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα κατά την εισαγωγή. Ως επί το πλείστον διαταραχές του ρυθμού εμφανίζονται σε ποσοστό 15% των ασθενών, είναι συνήθως καλοήθεις όπως φλεβοκομβική ταχυκαρδία, κολπική μαρμαρυγή, έκτακτες κοιλιακές συστολές, αλλά μπορεί να είναι και δυνητικά επικίνδυνες για τη ζωή (κοιλιακή μαρμαρυγή). Ενώ, συνήθως, αφορούν τις πρώτες ώρες από το συμβάν, ειδικά στην περίπτωση που το ρεύμα έχει διατρέξει το θώρακα, η παρακολούθηση παρατείνεται αναλόγως από 12-24 ώρες.
Η μακροχρόνια πρόγνωση των ασθενών εξαρτάται από τη βαρύτητα της ηλεκτροπληξίας και την εμφάνιση επιπλοκών, ενώ τα μέτρα προστασίας του παιδιατρικού πληθυσμού από ηλεκτροπληξία μέσα στο οικιακό περιβάλλον, δηλαδή η κάλυψη των πριζών και των καλωδίων καθώς κι η χρήση των ηλεκτρικών συσκευών με βάση τις οδηγίες από τα μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά, συμβάλλουν στην αποφυγή ατυχημάτων.
Γράφει η Ευγενία Μπέη, Παιδοκαρδιολόγος, Διευθύντρια Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών
Πηγή: https://www.iatriko.gr/el/content/i-ilektroplixia-ston-paidiatriko-plithysmo?cl=609