Πρόσφατα σε ένα από τα μεγαλύτερα περιοδικά της Καρδιολογίας,
το Circulation Research, δημοσιεύθηκαν οι θέσεις της American
Heart Association για το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Τα κυριότερα σημεία είναι:
1) Δεν είναι εγκεκριμένα από το FDA
2) Δεν γνωρίζουμε ακριβώς τη σύσταση αυτών των e-
τσιγάρων
3) Αυξάνεται η αρτηριακή πίεση και η καρδιακή
συχνότητα
4) Αυξάνεται ο κίνδυνος λοιμώξεων
Πιο αναλυτικά:
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δεν έχει
εγκρίνει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ως βοήθημα διακοπής του
καπνίσματος
Φαίνεται πως σημαντικό ποσοστό νέων ξεκινούν το άτμισμα χωρίς
να έχουν οποιοδήποτε ιστορικό καπνίσματος στο παρελθόν
Δεν υπάρχουν μελέτες σε νεότερους χρήστες ή σε χρήστες που δεν
κάπνιζαν στο παρελθόν
Αδιευκρίνιστη η ακριβής σύσταση και συγκέντρωση των ουσιών
του διαλύματος που προστίθεται, καθώς στο μεγαλύτερο ποσοστό
κατασκευάζονται από τους ίδιους τους – όχι απαραίτητα έμπειρους
ή εκπαιδευμένους – χρήστες
Κάποια από τα συστατικά τους είναι στην ασφαλή (Generally
Regarded as Safe – GRAS) λίστα του FDA. Αυτά όμως προορίζονται
για συστατικά τροφίμων και δεν έχει ελεγχθεί η τοξικολογία εισπνοής τους, ενώ και η επίδρασή τους στο Αναπνευστικό σύστημα
είναι άγνωστη
Από μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου
σε νεαρούς ενήλικες, υπάρχουν ενδείξεις για πολλαπλές οξείες
αιμοδυναμικές αλλαγές, όπως υψηλότερη αρτηριακή σκληρία,
εξασθενημένη λειτουργία του ενδοθηλίου και αύξηση αρτηριακής
πίεσης και της καρδιακής συχνότητας 1-5
Η μακροχρόνια χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου σχετίζεται επίσης με
υψηλότερη αρτηριακή ακαμψία και αύξηση του τόνου του
συμπαθητικού 6,7
Ακόμη, οι καρδιακές επιδράσεις περιλαμβάνουν μειωμένη ροή του
αίματος του μυοκαρδίου με την άσκηση8,9
Η βραχυπρόθεσμη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξάνει τα
επίπεδα των βιοδεικτών του οξειδωτικού στρες 2
Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου αύξησε τα επίπεδα αρκετών
δυνητικά επιβλαβών πτητικών οργανικών ενώσεων σε εφήβους 10
Δυστυχώς, ως τώρα καμία υπάρχουσα μελέτη δεν έχει εξετάσει
άμεσα την καρδιαγγειακή υγεία σε εφήβους <18 ετών, οι οποίοι
μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι στις οξείες τοξικότητες
Μέχρι τώρα τα συνολικά στοιχεία δείχνουν ότι οι οξείες
καρδιαγγειακές επιδράσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων μπορεί να
αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου με την παρατεταμένη χρήση,
οδηγώντας σε καρδιαγγειακή νόσο στους μακροχρόνιους χρήστες
αυτών (Πίνακας 1)
Αλλαγές στη φλεγμονή αποδιδόμενες στη χρήση ηλεκτρονικού
τσιγάρου μπορεί να βοηθήσουν στην πρόβλεψη του
μακροπρόθεσμου καρδιαγγειακού κινδύνου. Σε μια μελέτη νεαρών
μη-χρηστών, η βραχυπρόθεσμη χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων
χωρίς νικοτίνη αύξησε τα επίπεδα της CRP (C-αντιδρώσα
πρωτεΐνη) και των μορίων ενδοκυτταρικής προσκόλλησης.11
Επιπλέον, η μακροχρόνια χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου σχετίσθηκε
με ενισχυμένη έκφραση συστημικών βιοδεικτών φλεγμονής σε
ορισμένες μελέτες.5,12 Σε μια μελέτη φοιτητών κολεγίου ηλικίας 18
έως 25 ετών που χρησιμοποιούσαν pod-based ηλεκτρονικά τσιγάρα
(δηλαδή μικρότερου μεγέθους), τα επίπεδα κυτοκινών του σάλιου
ήταν αυξημένα σε σύγκριση με τα επίπεδα σε μη χρήστες.13 Σε αρκετές μελέτες παρατηρήθηκαν τροποποιημένες ανοσοαποκρίσεις
που μπορεί να σχετίζονται με επιρρέπεια σε ιογενείς και
βακτηριακές λοιμώξεις στους χρήστες ηλεκτρονικών
τσιγάρων.14,15 Η μακροχρόνια χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξάνει
τα επίπεδα προφλεγμονωδών λευκών αιμοσφαιρίων, καθώς και τα
επίπεδα οξειδωτικού στρες σε νεαρούς ενήλικες.16 Συνεπώς, η
χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων από μόνη της είναι πιθανό να
αυξήσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε εφήβους χρήστες, αλλά είναι
αναγκαία η διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών.
Αν και το κάπνισμα συμβατικού καπνού στους εφήβους μπορεί να
οδηγήσει σε αθηροσκλήρωση, καρδιακές παθήσεις και αγγειακό
εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) κατά την ενήλικη ζωή, δεν υπάρχουν
συγκρίσιμα μακροπρόθεσμα δεδομένα για τη χρήση του
ηλεκτρονικού τσιγάρου. Ωστόσο, ορισμένα αποτελέσματα θα
μπορούσαν να προβλεφθούν συγκρίνοντας τα αποτελέσματα που
παρατηρούνται σε ατμιστές με αυτά που παρατηρούνται στους
καπνιστές. Ειδικότερα, ενδείξεις συστηματικής φλεγμονής και
ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας (μειωμένη παραγωγή μονοξειδίου
του αζώτου) παρόμοια με αυτή που παρατηρείται στους καπνιστές
υποδηλώνουν πιθανή αυξημένη επίπτωση καρδιαγγειακής νόσου
στους ατμιστές.6,17 Επιπλέον, αλλαγές στην αγγειακή
δυσκαμψία,4,6,17,18 την ΑΠ και τη HR,18-20 υποστηρίζουν την
πιθανότητα αυξημένης επίπτωσης καρδιαγγειακής νόσου όταν οι
έφηβοι ατμιστές γίνουν μεσήλικες ή και αργότερα. Δεδομένα από
ζωικά μοντέλα μακροχρόνιας εισπνοής αερολύματος ηλεκτρονικού
τσιγάρου υποστηρίζουν πρωτίστως τα ευρήματα των δεδομένων
από τη βραχυπρόθεσμη χρήση σε ανθρώπους, με τα ποντίκια να
αναπτύσσουν καρδιακή ίνωση,21 μειωμένο κλάσμα εξώθησης και
αθηροσκλήρωση.22 Έτσι, αν και οι έφηβοι μπορεί να αισθάνονται ότι
το άτμισμα δεν τους επηρεάζει αυτή τη στιγμή, είναι όλο και πιο
σαφές ότι οι χημικές ουσίες που περιέχονται στο αερόλυμα των
ηλεκτρονικών τσιγάρων βλάπτουν τα ενδαγγειακά και τα
μυοκαρδιακά τους κύτταρα, οδηγώντας σε αλλαγές που
προαναγγέλλουν την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου με την
πάροδο του χρόνου.
Οι νεαροί χρήστες αναφέρουν ότι οι γεύσεις είναι ο πρωταρχικός
λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα23 και ότι
οι γεύσεις αυξάνουν την ελκυστικότητα.24 Επιπλέον, οι γεύσεις
καλύπτουν τις αποκρουστικές αισθητικές επιδράσεις της
νικοτίνης,25,26 διευκολύνοντας τη συνεχή χρήση και εξάρτησή της.27
Πίνακας: Επιδράσεις της χρήσης ηλεκτρονικού τσιγάρου στο
καρδιαγγειακό σύστημα
Βιβλιογραφία:
- Carnevale R, Sciarretta S, Violi F, Nocella C, Loffredo L, Perri L, Peruzzi M, Marullo
AG, De Falco E, Chimenti I, et al. Acute impact of tobacco vs elec-tronic cigarette
smoking on oxidative stress and vascular function. Chest.2016;150:606–612. doi:
10.1016/j.chest.2016.04.012 - Franzen KF, Willig J, Cayo Talavera S, Meusel M, Sayk F, Reppel M, Dalhoff
K, Mortensen K, Droemann D. E-cigarettes and cigarettes worsen peripheral and
central hemodynamics as well as arterial stiffness: a ran-domized, doubleblinded pilot study. Vasc Med. 2018;23:419–425. doi:
10.1177/1358863X18779694 - Caporale A, Langham MC, Guo W, Johncola A, Chatterjee S, Wehrli FW.
Acute effects of electronic cigarette aerosol inhalation on vascular func-tion
detected at quantitative MRI. Radiology. 2019;293:97–106. doi:
10.1148/radiol.2019190562 - Chaumont M, de Becker B, Zaher W, Culié A, Deprez G, Mélot C, Reyé F,
Van Antwerpen P, Delporte C, Debbas N, et al. Differential effects of ecigarette on microvascular endothelial function, arterial stiffness and oxidative
stress: a randomized crossover trial. Sci Rep. 2018;8:10378. doi: 10.1038/s41598-
018-28723-0 - Moheimani RS, Bhetraratana M, Peters KM, Yang BK, Yin F, Gornbein J,
Araujo JA, Middlekauff HR. Sympathomimetic effects of acute e-cigarette use: role
of nicotine and non-nicotine constituents. J Am Heart Assoc.2017;6:e006579.
doi: 10.1161/JAHA.117.006579 - Fetterman JL, Keith RJ, Palmisano JN, McGlasson KL, Weisbrod RM, Majid S, Bastin
R, Stathos MM, Stokes AC, Robertson RM, et al. Alterations in vascular function
associated with the use of combustible and electronic cigarettes. J Am Heart Assoc.
2020;9:e014570. doi: 10.1161/JAHA.119.014570 - Moheimani RS, Bhetraratana M, Yin F, Peters KM, Gornbein J, Araujo JA,
Middlekauff HR. Increased cardiac sympathetic activity and oxidative stress in
habitual electronic cigarette users: implications for cardiovas-cular risk. JAMA
Cardiol. 2017;2:278–284. doi: 10.1001/jamacardio.2016.5303 - Rader F, Rashid M, Nguyen TT, Luong E, Kim A, Kim E, Elashoff R,
Davoren K, Moy N, Nafeh F, et al. E-cigarette use and subclini-cal cardiac
effects. Circ Res. 2020;127:1566–1567. doi: 10.1161/CIRCRESAHA.120.316683 - Farsalinos KE, Tsiapras D, Kyrzopoulos S, Savvopoulou M, Voudris V. Acute effects
of using an electronic nicotine-delivery device (electronic cigarette) on myocardial
function: comparison with the effects of regular cigarettes. BMC Cardiovasc
Disord. 2014;14:78. doi: 10.1186/1471-2261-14-78
- Rubinstein ML, Delucchi K, Benowitz NL, Ramo DE. Adolescent expo-sure to
toxic volatile organic chemicals from e-cigarettes.
Pediatrics.2018;141:e20173557. doi: 10.1542/peds.2017-3557 - Chatterjee S, Tao JQ, Johncola A, Guo W, Caporale A, Langham MC, Wehrli
FW. Acute exposure to e-cigarettes causes inflammation and pul-monary
endothelial oxidative stress in nonsmoking, healthy young sub-jects. Am J
Physiol Lung Cell Mol Physiol. 2019;317:L155–L166. doi:
10.1152/ajplung.00110.2019 - Singh KP, Lawyer G, Muthumalage T, Maremanda KP, Khan NA,
McDonough SR, Ye D, McIntosh S, Rahman I. Systemic biomarkers in elec-tronic
cigarette users: implications for noninvasive assessment of vaping-associated
pulmonary injuries. ERJ Open Res. 2019;5:00182–02019. doi:
10.1183/23120541.00182-2019 - Ashford K, McCubbin A, Rayens MK, Wiggins A, Dougherty K, Sturgill J, Ickes
M. ENDS use among college students: salivary biomarkers and persistent
cough. Addict Behav. 2020;108:106462. doi: 10.1016/j. addbeh.2020.106462 - Lee AC, Chakladar J, Li WT, Chen C, Chang EY, Wang-Rodriguez J, Ongkeko WM.
Tobacco, but not nicotine and flavor-less electronic cigarettes, induces ACE2 and
immune dysregulation. Int J Mol Sci. 2020;21:E5513. doi: 10.3390/ijms21155513 - Corriden R, Moshensky A, Bojanowski CM, Meier A, Chien J, Nelson RK,
Crotty Alexander LE. E-cigarette use increases susceptibility to bacterial
infection by impairment of human neutrophil chemotaxis, phagocytosis, and NET
formation. Am J Physiol Cell Physiol. 2020;318:C205–C214. doi:
10.1152/ajpcell.00045.2019 - Kelesidis T, Tran E, Arastoo S, Lakhani K, Heymans R, Gornbein J, Middlekauff HR.
Elevated cellular oxidative stress in circulating immune cells in other-wise healthy
young people who use electronic cigarettes in a cross-sec-tional single-center
study: implications for future cardiovascular risk. J Am Heart Assoc. 2020;9:e016983.
doi: 10.1161/JAHA.120.016983 - Mobarrez F, Antoniewicz L, Hedman L, Bosson JA, Lundbäck M. Electronic cigarettes
containing nicotine increase endothelial and platelet derived extracellular vesicles
in healthy volunteers. Atherosclerosis. 2020;301:93–100. doi:
10.1016/j.atherosclerosis.2020.02.010 - Vlachopoulos C, Ioakeimidis N, Abdelrasoul M, Terentes-Printzios D,
Georgakopoulos C, Pietri P, Stefanadis C, Tousoulis D. Electronic cigarette
smoking increases aortic stiffness and blood pressure in young smokers. J Am Coll
Cardiol. 2016;67:2802–2803. doi: 10.1016/j.jacc.2016.03.569 - Antoniewicz L, Brynedal A, Hedman L, Lundbäck M, Bosson JA. Acute
effects of electronic cigarette inhalation on the vasculature and the conducting
airways. Cardiovasc Toxicol. 2019;19:441–450. doi: 10.1007/s12012-019-
09516-x - Chaumont M, Tagliatti V, Channan EM, Colet JM, Bernard A, Morra S, Deprez
G, Van Muylem A, Debbas N, Schaefer T, et al. Short halt in vaping modifies cardiorespiratory parameters and urine metabolome: a random-ized
trial. Am J Physiol Lung Cell Mol Physiol. 2020;318:L331–L344. doi:
10.1152/ajplung.00268.2019 - Crotty Alexander LE, Drummond CA, Hepokoski M, Mathew D, Moshensky A,
Willeford A, Das S, Singh P, Yong Z, Lee JH, et al. Chronic inhalation of ecigarette vapor containing nicotine disrupts airway barrier func-tion and induces
systemic inflammation and multiorgan fibrosis in mice. Am J Physiol Regul
Integr Comp Physiol. 2018;314:R834–R847. doi: 10.1152/ajpregu.00270.2017 - Espinoza-Derout J, Hasan KM, Shao XM, Jordan MC, Sims C, Lee DL, Sinha
S, Simmons Z, Mtume N, Liu Y, et al. Chronic intermittent elec-tronic cigarette
exposure induces cardiac dysfunction and atherosclero-sis in apolipoprotein-E
knockout mice. Am J Physiol Heart Circ Physiol.2019;317:H445–H459. doi:
10.1152/ajpheart.00738.2018 - Ambrose BK, Day HR, Rostron B, Conway KP, Borek N, Hyland A, Villanti AC.
Flavored tobacco product use among US youth aged 12-17 years, 2013-2014. JAMA.
2015;314:1871–1873. doi: 10.1001/jama.2015.13802 - Goldenson NI, Leventhal AM, Simpson KA, Barrington-Trimis JL. A review of the
use and appeal of flavored electronic cigarettes. Curr Addict Rep.2019;6:98– - doi: 10.1007/s40429-019-00244-4
- Gomatos PJ, Prakash O, Stamatos NM. Small reovirus particle composed solely of
sigma NS with specificity for binding different nucleic acids. J Virol.
1981;39:115–124. doi: 10.1128/JVI.39.1.115-124.1981 - Rosbrook K, Green BG. Sensory effects of menthol and nicotine in an e-cig-arette.
Nicotine Tob Res. 2016;18:1588–1595. doi: 10.1093/ntr/ntw019 - Case KR, Mantey DS, Creamer MR, Harrell MB, Kelder SH, Perry CL. Ecigarette-specific symptoms of nicotine dependence among Texas adoles-cents.
Addict Behav. 2018;84:57–61. doi: 10.1016/j.addbeh.2018.03.03
Επιμέλεια: Κ. Τούτουζας, Καθηγητής Καρδιολογίας, ΕΚΠΑ
