Το αίσθημα έντονης κόπωσης αποτελεί ένα από τα συχνότερα συμπτώματα του κορονοϊού σήμερα. Αρκετοί ασθενείς που μολύνονται με τον SARS-CoV-2 αναφέρουν ότι νιώθουν κουρασμένοι κατά τη διάρκεια της λοίμωξης, παρά το γεγονός ότι έχουν κοιμηθεί επαρκώς. Το σύμπτωμα αυτό, σύμφωνα με ορισμένα πρώιμα δεδομένα είχε αποδοθεί στην ισχυρή ανοσιακή απόκριση του οργανισμού για την αντιμετώπιση της λοίμωξης.
Ωστόσο, σε αρκετούς ασθενείς το αίσθημα κόπωσης παραμένει ακόμα και μετά την ανάρρωση από τον ιό, γεγονός που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή τους ζωή. Τι γνωρίζουμε, όμως, σήμερα για το αίσθημα κόπωσης στους ασθενείς με COVID-19 και τι μπορούμε να κάνουμε για να το αντιμετωπίσουμε;
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΚΟΠΩΣΗΣ
Ο όρος «κόπωση» έχει διαφορετική σημασία για τον κάθε άνθρωπο. Ορισμένοι, συγχέουν την κόπωση με τη μυϊκή αδυναμία.
Άλλοι χρησιμοποιούν τον όρο για να περιγράψουν μία γενικευμένη κόπωση, ωστόσο η κόπωση μπορεί να είναι σωματική, ψυχική ή συναισθηματική.
Είναι σημαντικό να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι το αίσθημα κόπωσης διαφέρει από την εξάντληση που νιώθουμε μετά από τη φυσική άσκηση και τα δύο δεν θα πρέπει να συγχέονται.
ΠΟΙΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ COVID-19 ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΑΙΣΘΗΜΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Σήμερα, το αίσθημα κόπωσης στους ασθενείς με ιστορικό COVID-19 δεν έχει ακόμα οριστεί επιστημονικά, επομένως είναι δύσκολο να προσδιοριστεί το ακριβές ποσοστό των ασθενών που παρουσιάζουν το σύμπτωμα αυτό.
Μία πρόσφατη ανάλυση που εξέτασε δεδομένα από 21 μελέτες έδειξε ότι το 13-33% των ασθενών παρουσιάζουν αίσθημα κόπωσης που παραμένει για τουλάχιστον 16-20 εβδομάδες. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό.
ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΩ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΜΟΥ;
Το αίσθημα κόπωσης μπορεί να αποδίδεται σε αρκετά διαφορετικά αίτια. Ακόμα και πριν την πανδημία, το σύμπτωμα αυτό ήταν ένας από τους συχνότερους λόγους επίσκεψης στον γιατρό.
Τα περισσότερα σοβαρά αίτια αισθήματος κόπωσης μπορούν να αποκλειστούν άμεσα με την κλινική εξέταση και το ιστορικό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να θέλει να διερευνήσει περαιτέρω την αιτιολογία του συμπτώματος και επομένως ζητά τη διενέργεια εξετάσεων αίματος.
Αν παρουσιάζετε αίσθημα κόπωσης που συνοδεύεται από πυρετό, ανεξήγητη απώλεια βάρους, ασυνήθιστη αιμορραγία, σοβαρό άλγος που προκαλεί αφύπνιση ή νυχτερινή εφίδρωση, τότε θα πρέπει να επισκεφθείτε άμεσα τον γιατρό σας.
ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΚΟΠΩΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΤΗΣ LONG COVID;
Στην αρχή της πανδημίας, διαπιστώθηκε ότι ορισμένοι ασθενείς με COVID-19 παρουσιάζουν αρκετά εξουθενωτικά συμπτώματα τα οποία μπορεί να παραμείνουν για αρκετούς μήνες, τα οποία τώρα περιγράφονται από τον όρο «long COVID».
Περίπου το 85% των ασθενών με long COVID αναφέρουν αίσθημα κόπωσης, επομένως αποτελεί ένα από τα συχνότερα συμπτώματα της νόσου.
Ωστόσο, οι ασθενείς με long COVID μπορεί να παρουσιάσουν ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα θόλωση της σκέψης, κεφαλαλγία ή μυαλγίες. Αρκετοί ασθενείς μπορεί επίσης να μην παρουσιάσουν ποτέ αίσθημα κόπωσης, παρά το γεγονός ότι πάσχουν πράγματι από long COVID.
ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΚΟΠΩΣΗΣ ΝΑ ΑΠΟΔΙΔΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΧΡΟΝΙΑΣ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είχε περιγραφεί αρκετά χρόνια πριν την εμφάνιση της COVID-19. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σύνδρομο αυτό μπορεί να εμφανιστεί μετά από μία ιογενή λοίμωξη (για παράδειγμα από τον ιό Epstein-Barr). Κατά συνέπεια, από την αρχή της πανδημίας υπήρχε ανησυχία σχετικά με την εμφάνιση συνδρόμου χρόνιας κόπωσης μετά τη λοίμωξη από τον SARS-CoV-2.
Η long COVID και το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης έχουν αρκετές ομοιότητες. Για παράδειγμα, το αίσθημα κόπωσης, η θόλωση της σκέψης και οι μυαλγίες μπορεί να εμφανιστούν και στις δύο νόσους.
Αυτή τη στιγμή, διερευνάται ακόμα αν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και τη long COVID.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΩ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΚΟΠΩΣΗΣ;
Σήμερα, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι ο εμβολιασμός για την COVID-19 μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο διαφόρων συμπτωμάτων της long COVID, μεταξύ των οποίων και το αίσθημα κόπωσης. Ωστόσο, η παρέμβαση αυτή δεν έχει 100% αποτελεσματικότητα, επομένως είναι δυνατό να εμφανιστεί το σύμπτωμα αυτό ακόμα και σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί.
Άλλες προσεγγίσεις που μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του αισθήματος κόπωσης περιλαμβάνουν:
- Φυσική άσκηση: Η σταδιακή επιστροφή στην άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του αισθήματος κόπωσης, ωστόσο αυτή θα πρέπει να γίνεται υπό την καθοδήγηση ενός ειδικού. Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας συστήσει εργοθεραπεία ή φυσιοθεραπεία.
- Ύπνος: Δεν θα πρέπει να ξεχνάτε ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου ο οργανισμός αναπληρώνει την ενέργειά του και διορθώνει τις βλάβες που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αρκετοί ασθενείς με COVID-19 αναφέρουν ότι η λοίμωξη επηρέασε σημαντικά το πρόγραμμα του ύπνου τους. Είναι σημαντικό να κοιμάστε πάντοτε όταν νιώθετε κουρασμένοι και να τηρείτε αυστηρά την ώρα του ύπνου κάθε μέρα.
- Υγιεινή Διατροφή: Η ανοσμία, η αγευσία και η απώλεια της όρεξης σε αρκετούς ασθενείς με COVID-19 μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο στη συμμόρφωση με μία υγιεινή διατροφή. Ωστόσο είναι σημαντικό να προτιμάτε υγιεινά τρόφιμα, ιδιαίτερα αν παρουσιάζετε έντονο αίσθημα κόπωσης.
- Παρακολουθήστε τα Επίπεδα της Κόπωσης: Χρησιμοποιήστε ένα ημερολόγιο στο οποίο θα καταγράφετε τη σοβαρότητα του συμπτώματος κάθε μέρα. Αν μακροπρόθεσμα το αίσθημα κόπωσης δεν υποχωρεί, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Πηγή:https://pathologia.eu/enimerosi/koronaios/aisthima-koposis-meta-tin-covid-19-pliris-odigos/