Παρά τις εξελίξεις στη φαρμακευτική θεραπεία και στη χρήση συσκευών, οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια έχουν υψηλό κίνδυνο νοσηρότητας και θνητότητας.
Πειραματικές και κλινικές μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ καρδιακής ανεπάρκειας και υπερπηκτικότητας. Παρατηρείται ότι οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, ανεξάρτητα από το εάν βρίσκονται σε κολπική μαρμαρυγή ή φλεβοκομβικό ρυθμό, παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικών και άλλων θρομβοεμβολικών επεισοδίων.
Αντιπηκτική αγωγή από του στόματος σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια συνιστάται όταν υπάρχει κολπική μαρμαρυγή. Το όφελος της λήψης αντιπηκτικής αγωγής σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και φλεβοκομβικό ρυθμό, δεν είναι τεκμηριωμένο. Παλαιότερες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες που συνέκριναν τη βαρφαρίνη με την αντιαιμοπεταλιακή αγωγή, απέτυχαν να αποδείξουν την ανωτερότητα της αντιπηκτικής αγωγής.
Αρκετές πρόσφατες μελέτες αξιολόγησαν τη χορήγηση χαμηλής δόσης από τα νεότερα αντιπηκτικά σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο, φλεβοκομβικό ρυθμό και καρδιακή ανεπάρκεια. Η εκ των υστέρων ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι αυτή η στρατηγική συσχετίστηκε με καλύτερη έκβαση σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο ή σταθερή στεφανιαία νόσο. Επίσης έδειξε σημαντική μείωση των θρομβοεμβολικών επεισοδίων, συμπεριλαμβανομένου του ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες δεν συνιστούν τη χορήγηση αντιπηκτικών σε ασθενείς με φλεβοκομβικό ρυθμού. Αναγνωρίζεται όμως η χορήγησή τους σε ειδικές συνθήκες πχ ανεύρυσμα αριστερής κοιλίας, παρελθόντα θρομβοεμβολικά συμβάντα, εμμένουσα ανάσπαση του ST μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου, ακινησία/ δυσκινησία κορυφής και προσθίου τοιχώματος, σοβαρά επηρεασμένη συστολική λειτουργικότητατης αριστερής κοιλίας, παρουσία τοιχωματικού θρόμβου κλπ).
Επιπλέον, βάσει των αποτελεσμάτων από τις μελέτες ATLAS ACS 2 – TIMI 51 και COMPASS, οι οδηγίες προτείνουν rivaroxaban 2,5 mg δύο φορές ημερησίως συν ασπιρίνη και κλοπιδογρέλη μετά το οξύ ισχαιμικό επεισόδιο σε ασθενείς με υψηλού κινδύνου για ισχαιμικά συμβάντα (Class IIb).
Επίσης συνιστάται rivaroxaban 2,5 mg δύο φορές ημερησίως συν ασπιρίνη σε ασθενείς με χρόνια στεφανιαία σύνδρομα που διατρέχουν μέτριο έως υψηλό κίνδυνο για ισχαιμικά επεισόδια (Class ΙΙα), υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει υψηλός κίνδυνος αιμορραγίας
Μηνύματα
• Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια διατρέχουν κίνδυνο αυξημένο θρομβοεμβολικών επεισοδίων, ακόμη και όταν βρίσκονται σε φλεβοκομβικό ρυθμό.
• Η προδιάθεση για τη δημιουργία θρόμβων εξηγείται από τη στατικότητα που χαρακτηρίζει τη ροή του αίματος στην καρδιακή ανεπάρκεια, την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και την υπερπηκτική κατάσταση.
• Τα νεότερα αντιπηκτικά από του στόματος, χορηγούμενα σε χαμηλές δόσεις, φαίνεται ότι μειώνουν τον θρομβοεμβολικό κίνδυνο.
• Η αντιπηκτική αγωγή από του στόματος , έχει θέση σε ορισμένους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και φλεβοκομβικό ρυθμό.
Βιβλιογραφία:
Thromboembolism in Heart Failure Patients in Sinus Rhythm: Epidemiology, Pathophysiology, Clinical Trials, and Future Direction
J Am Coll Cardiol HF. 2021 Apr, 9 (4) 243–253
Επιμέλεια:
Αγγελική Ζαχαράκη
Καρδιολόγος
Ηράκλειο