Πλέον, είναι ξεκάθαρο ότι η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων κάνει κακό στους πνεύμονες.
Αλλά η έρευνα σχετικά με το πώς ακριβώς το άτμισμα επηρεάζει τους πνεύμονες βρίσκεται στα αρχικά στάδια, λέει ο δρ. Stephen Broderick, χειρουργός καρκίνου του πνεύμονα στο Johns Hopkins.
“Τα τελευταία 2-3 χρόνια έχω δει μια ραγδαία αύξηση ασθενών που ατμίζουν. Με τα προϊόντα φυτικού καπνού, έχουμε έξι δεκαετίες αυστηρών μελετών με τις οποίες έχουμε αναλύσει 7.000 χημικές ουσίες που εισπνέονται κατά το κάπνισμα και πώς επηρεάζουν τους πνεύμονες. Αλλά με το άτμισμα, απλά δεν γνωρίζουμε ακόμη τις βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και ποια συστατικά του ηλεκτρονικού τσιγάρου φταίνε”, είπε ο δρ. Broderick.
Τι συμβαίνει όταν ατμίζετε
Τόσο το κάπνισμα όσο και το άτμισμα περιλαμβάνουν τη θέρμανση μιας ουσίας και την εισπνοή των αναθυμιάσεων που προκύπτουν. Με τα παραδοσιακά τσιγάρα, εισπνέεις καπνό από το κάψιμο του καπνού. Με το άτμισμα, μια συσκευή θερμαίνει ένα υγρό μέχρι αυτό να μετατραπεί σε ατμό, τον οποίο εισπνέετε.
Οι χημικές ουσίες που εισπνέετε όταν ατμίζετε
Το άτμισμα καλύπτει τους πνεύμονες με δυνητικά επιβλαβείς χημικές ουσίες. Τα παρασκευάσματα ηλεκτρονικών υγρών συνήθως περιλαμβάνουν κάποιο μείγμα από γεύσεις, αρωματικά πρόσθετα και νικοτίνη ή THC (η χημική ουσία στη μαριχουάνα που προκαλεί ψυχολογικά αποτελέσματα), διαλυμένη σε μια ελαιώδη υγρή βάση. “Πιστεύουμε ότι ορισμένα από τα εξατμισμένα στοιχεία του λαδιού εισχωρούν βαθιά στους πνεύμονες και προκαλούν μια φλεγμονώδη απόκριση”, εξηγεί ο δρ. Broderick.
Η ουσία στο επίκεντρο της έρευνας είναι η βιταμίνη Ε. Συχνά χρησιμοποιείται ως παράγοντας πάχυνσης και παροχής στα υγρά ηλεκτρονικών τσιγάρων. Και, ενώ είναι ασφαλής όταν λαμβάνεται από το στόμα ως συμπλήρωμα ή χρησιμοποιείται στο δέρμα, είναι πιθανό να είναι ερεθιστική ουσία όταν εισπνέεται. Έχει βρεθεί στους πνεύμονες ατόμων με σοβαρή βλάβη που σχετίζεται με το άτμισμα.
Άλλες κοινές ουσίες, που βρίσκονται σε αυτά τα υγρά ή παράγονται όταν αυτά θερμαίνονται, μπορεί επίσης να αποτελούν κίνδυνο για τους πνεύμονες. Τέτοιες ουσίες είναι:
- Διακετύλιο: Αυτό το πρόσθετο τροφίμων, που χρησιμοποιείται για την εμβάθυνση των γεύσεων του ηλεκτρονικού τσιγάρου, είναι γνωστό ότι καταστρέφει μικρές διόδους στους πνεύμονες.
- Φορμαλδεΰδη: Αυτή η τοξική χημική ουσία μπορεί να προκαλέσει πνευμονική νόσο και να συμβάλει σε καρδιακές παθήσεις.
- Ακρολεΐνη: Χρησιμοποιείται συχνότερα ως ζιζανιοκτόνο και μπορεί επίσης να βλάψει τους πνεύμονες.
Πώς το άτμισμα μπορεί να επηρεάσει τους πνεύμονες
Με την πάροδο του χρόνου, καθώς η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου συνεχίζεται, οι ειδικοί θα κατανοήσουν καλύτερα πώς το άτμισμα επηρεάζει τους πνεύμονες. Αυτό που γνωρίζουμε αυτήν τη στιγμή είναι ότι πολλές ασθένειες των πνευμόνων σχετίζονται με το άτμισμα:
Άτμισμα και “πνεύμονας ποπ κορν”
Ο “πνεύμονας ποπ κορν” είναι μια ονομασία για την αποφρακτική βρογχιολίτιδα (BO), μια σπάνια πάθηση που προκύπτει από βλάβη των μικρών αεραγωγών των πνευμόνων. Η BO ανακαλύφθηκε αρχικά όταν εργαζόμενοι σε εργοστάσια ποπ κορν άρχισαν να αρρωσταίνουν. Η ένοχη ουσία ήταν το διακετύλιο, ένα πρόσθετο τροφίμων που χρησιμοποιείται για την προσομοίωση της γεύσης βουτύρου σε προϊόντα ποπ κορν για φούρνους μικροκυμάτων.
Το διακετύλιο προστίθεται συχνά στα αρωματισμένα υγρά ηλεκτρονικών τσιγάρων, για να βελτιώσει τη γεύση. Η εισπνοή διακετυλίου προκαλεί φλεγμονή και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες ουλές στους μικρότερους κλάδους των αεραγωγών (πνεύμονας ποπ κορν) που δυσκολεύουν την αναπνοή. Ο πνεύμονας ποπ κορν δεν έχει μόνιμη θεραπεία. Υπάρχουν, ωστόσο, θεραπείες που διαχειρίζονται τα συμπτώματα της BO, όπως:
- Βήχας
- Συριγμός
- Πόνος στο στήθος
- Δυσκολία στην αναπνοή
Λιποειδής πνευμονία που σχετίζεται με το άτμισμα
Σε αντίθεση με την κλασική πνευμονία που προκαλείται από λοίμωξη, η λιποειδής πνευμονία αναπτύσσεται όταν λιπαρά οξέα (τα δομικά στοιχεία του λίπους) εισέρχονται στους πνεύμονες. Η λιποειδής πνευμονία που σχετίζεται με το άτμισμα είναι το αποτέλεσμα της εισπνοής ελαιωδών ουσιών που βρίσκονται στα υγρά των ηλεκτρονικών τσιγάρων, κάτι που πυροδοτεί μια φλεγμονώδη απόκριση στους πνεύμονες. Τα συμπτώματα της λιποειδούς πνευμονίας είναι:
- Χρόνιος βήχας
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Βήχας με αίμα ή βλέννα με χρωματισμό αίματος
“Δεν υπάρχει καλή θεραπεία για την λιποειδική πνευμονία, εκτός από υποστηρικτική φροντίδα, ενώ οι πνεύμονες επουλώνονται μόνοι τους. Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να προσδιορίσετε τι το προκαλεί (σε αυτήν την περίπτωση το άτμισμα) και να το εξαλείψετε”, λέει ο δρ. Broderick.
Πνευμοθώρακας μετά από άτμισμα
Ο πρωτοπαθής αυθόρμητος πνευμοθώρακας (πνεύμονας που έχει καταρρεύσει) εμφανίζεται όταν υπάρχει μια τρύπα στον πνεύμονα μέσω της οποίας διαφεύγει το οξυγόνο. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραυματισμού (όπως τραύμα από πυροβολισμό ή μαχαίρι) ή όταν οι φουσκάλες αέρα πάνω στους πνεύμονες σπάσουν και δημιουργηθούν μικροσκοπικές εκδορές.
Εκείνοι που αναπτύσσουν αυτές τις φουσκάλες είναι συνήθως ψηλοί, λεπτοί άνθρωποι που είχαν μια περίοδο ταχείας ανάπτυξης κατά την εφηβεία, λέει ο δρ. Broderick. Λόγω της επιταχυνόμενης ανάπτυξης, ένα αδύναμο σημείο μπορεί να εμφανιστεί και να αναπτυχθεί στην επιφάνεια των πνευμόνων. Από μόνες τους, αυτές οι φουσκάλες συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Δεν ξέρεις καν ότι τις έχεις, εκτός και αν σπάσουν. Το κάπνισμα (και πλέον και το άτμισμα) σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο να σκάσουν αυτές οι φουσκάλες, οδηγώντας σε κατάρρευση των πνευμόνων.
“Στο Johns Hopkins, βλέπουμε αύξηση στα περιστατικά κατεστραμμένων πνευμόνων σε νεαρότερους ανθρώπους. Πάντα ρωτάμε αν καπνίζουν και συχνά μας απαντούν ‘όχι, δεν καπνίζω, αλλά ατμίζω’. Τώρα λέμε στους ασθενείς να μην καπνίζουν αλλά ούτε και να ατμίζουν εάν θέλουν να αποφύγουν νέα κατάρρευση του πνεύμονα και χειρουργική επέμβαση στο μέλλον”, αναφέρει ο δρ. Broderick.
Τα σημάδια μιας κατάρρευσης του πνεύμονα είναι:
- Έντονος πόνος στο στήθος ή στον ώμο
- Ρηχή αναπνοή
- Δυσκολία αναπνοής
Η θεραπεία με οξυγόνο και η ανάπαυση μπορεί να είναι το μόνο που χρειάζεται για να επουλωθεί ένας πνεύμονας που έχει καταρρεύσει. Αλλά πιο προχωρημένες περιπτώσεις απαιτούν θωρακικό σωλήνα για την αποστράγγιση του οξυγόνου που έχει διαρρεύσει από την κοιλότητα του σώματος ή χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της οπής στον πνεύμονα.
Μπορεί το άτμισμα να προκαλέσει καρκίνο του πνεύμονα;
Ο καρκίνος είναι σίγουρα μια ανησυχία, δεδομένου ότι το άτμισμα εισάγει μια σειρά από χημικές ουσίες στους πνεύμονες. Αλλά τα προϊόντα ατμίσματος δεν κυκλοφορούν αρκετό καιρό για να μάθουμε εάν προκαλούν καρκίνο του πνεύμονα ή όχι.
“Γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα αναγκάζει μικροσκοπικά σωματίδια να εναποτεθούν βαθιά στις βρογχικές διακλαδώσεις και μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου. Το ίδιο μπορεί να ισχύει και για το άτμισμα”, λέει ο δρ. Broderick.
Ούτε το παθητικό άτμισμα είναι ασφαλές
Είναι μύθος ότι η δευτερεύουσα εισπνοή ατμού από ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι αβλαβής. Πολλοί πιστεύουν ότι το παράγωγο του ατμίσματος (δηλαδή ο ατμός που βλέπουμε) είναι απλώς νερό, αλλά αυτό δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Ο ατμός που εκπέμπεται όταν κάποιος εκπνέει περιέχει μια ποικιλία επικίνδυνων ουσιών, όπως:
- Νικοτίνη
- Υπερλεπτά σωματίδια
- Διακετύλιο
- Βενζόλιο (μια χημική ουσία που βρίσκεται στα καυσαέρια των αυτοκινήτων)
Παρόλο που το παθητικό άτμισμα μπορεί να μην επηρεάζει τους πνεύμονες με τον ίδιο τρόπο όπως το άτμισμα, είναι καλύτερα να το αποφύγετε, αν είναι δυνατόν.
Πηγή: https://www.hopkinsmedicine.org, https://www.iatropedia.gr/ygeia/ti-kanei-to-atmisma-stous-pnevmones/169923/