Στη μελέτη συμμετείχαν εκατοντάδες ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, που διαγνώστηκε με προληπτική αξονική τομογραφία. Πόσο ήταν το ποσοστό επιβίωσης στα 20 χρόνια από τη διάγνωση. Πόσο είναι σήμερα, χωρίς προληπτικό τσεκάπ.
Μία προληπτική αξονική τομογραφία τον χρόνο μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του πνεύμονα σε τόσο πρώιμο στάδιο, ώστε οι οκτώ στους δέκα ασθενείς βρίσκονται ακόμα εν ζωή 20 χρόνια αργότερα!
Σε πολλές περιπτώσεις, δε, τον εντοπίζει πριν καλά-καλά γίνει συμπαγής όγκος, με αποτέλεσμα να εκμηδενίζει τον κίνδυνο θανάτου στην 20ετία.
Τα ευρήματα αυτά προέρχονται από μεγάλη, μακροχρόνια μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ. Η μελέτη είχε στόχο να εξακριβώσει την προγνωστική αξία της χαμηλής δόσης αξονικής τομογραφίας (low dose CT ή, σε συντομογραφία, LDCT).
Η εξέταση αυτή έχει καθιερωθεί εδώ και αρκετά χρόνια στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες ως προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα. Και αυτό, διότι ο καρκίνος του πνεύμονα δεν προκαλεί συμπτώματα όταν πρωτοαρχίζει να αναπτύσσεται. Για να προκαλέσει συμπτώματα, ο όγκος πρέπει να μεγαλώσει αρκετά ώστε να πιέζει τους γύρω υγιείς ιστούς.
Η προληπτική αξονική τομογραφία πνευμόνων, όμως, μπορεί να τον εντοπίσει όταν ακόμα έχει μέγεθος λίγων χιλιοστών. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε τον Σεπτέμβριο να ενταχθεί η χαμηλής δόσης αξονική πνευμόνων στο τσεκάπ που συνιστάται στον πληθυσμό.
Η εξέταση συνιστάται στους μανιώδεις νυν και πρώην καπνιστές, ηλικίας 50-75 ετών. Πρόκειται για άτομα που κάπνιζαν ή καπνίζουν τουλάχιστον ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα επί σειρά ετών. Οι δε πρώην καπνιστές πρέπει να έχουν διακόψει το κάπνισμα λιγότερο από μία 15ετία.
Καθυστερημένη διάγνωση χωρίς τσεκάπ
«Η ετήσια προληπτική αξονική τομογραφία δεν μπορεί να αποτρέψει τον καρκίνο του πνεύμονα. Μπορεί όμως να τον εντοπίσει νωρίς στην πορεία του, όταν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr.Claudia Henschke, καθηγήτρια Ακτινολογίας στην Ιατρική Σχολή Icahn του νοσηλευτικού οργανισμού Mount Sinai, στη Νέα Υόρκη.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Πνευμονολογική Εταιρεία (ALA), χωρίς προληπτικό έλεγχο μόνο το 16% των καρκίνων του πνεύμονα διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο. Η συνέπεια είναι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με προχωρημένη νόσο να πεθαίνουν μέσα στο πρώτο έτος από τη διάγνωση. Οι υπόλοιποι επιζούν επί αρκετά χρόνια, χάρη στην πρόοδο στις θεραπευτικές επιλογές.
«Τα συμπτώματα εκδηλώνονται κυρίως στα προχωρημένα στάδια του καρκίνου του πνεύμονα. Η ετήσια προληπτική αξονική είναι ο καλύτερος τρόπος για να εντοπιστεί εγκαίρως στην πλειονότητα των ασθενών», πρόσθεσε η Dr. Henschke.
Η νέα μελέτη
Η Dr. Henschke και οι συνεργάτες της μελετούν εδώ και δεκαετίες την χαμηλής δόσης αξονική στον καρκίνο του πνεύμονα. Το 1992 άρχισαν ένα ερευνητικό πρόγραμμα (το ονόμασαν I-ELCAP) στο οποίο ενέταξαν με την πάροδο του χρόνου 87.000 εθελοντές.
Το 2006 είχαν ανακοινώσει πως η 10ετής επιβίωση στους ασθενείς που διαγιγνώσκονται με την προληπτική αξονική φθάνει στο 80%. Στην παρούσα μελέτη θέλησαν να εξακριβώσουν τι ισχύει στην 20ετία από τη διάγνωση.
Τα ευρήματα αφορούν 1.285 ασθενείς, οι οποίοι διαγνώστηκαν με την αξονική και υποβλήθηκαν στην ενδεδειγμένη θεραπεία. Το γενικό συμπέρασμα ήταν πως «ακόμα και μετά από δύο δεκαετίες, οι ασθενείς δεν πεθαίνουν από τον καρκίνο του πνεύμονα», τόνισε η Dr. Henschke.
Ειδικότερα, η 20ετής επιβίωση ήταν κατά μέσον όρο 80%. Από τους 1.285 ασθενείς, οι 139 είχαν μη-συμπαγή όγκο. Οι 155 είχαν εν μέρει συμπαγή όγκο. Και οι υπόλοιποι 991 είχαν πλήρως συμπαγή όγκο. Η επιβίωση μετά από 20 χρόνια σε κάθε ομάδα ήταν:
- 100% για τους ασθενείς με μη-συμπαγή ή εν μέρει συμπαγή καρκίνο του πνεύμονα
- 73% για τους ασθενείς με πλήρως συμπαγείς όγκους
Αντίστοιχα, για τους ασθενείς με αρχικού σταδίου όγκους (στάδιο 1Α) με διάμετρο κάτω από 10 χιλιοστά, η επιβίωση στα 20 χρόνια ήταν 92%. Αυτό ίσχυε ανεξάρτητα από το πόσο συμπαγείς ήταν οι όγκοι τους.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι με την προληπτική αξονική η πρόγνωση των ασθενών βελτιώνεται δραματικά. Ουσιαστικά, η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών αποκτά τη δυνατότητα να χειρουργηθεί και να ιαθεί.
Η νέα μελέτη θα παρουσιαστεί στο επερχόμενο Ετήσιο Συνέδριο της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βορείου Αμερικής (RSNA 2022). Τα ευρήματα που παρουσιάζονται σε συνέδρια θεωρούνται προκαταρκτικά, έως ότου δημοσιευθούν σε ιατρική επιθεώρηση μετά από αξιολόγηση.