Μία νέα μελέτη που εξέτασε περισσότερους από 7000 μεσήλικες εθελοντές από τον Καναδά προσπάθησε να εξερευνήσει ποια είναι τα χαρακτηριστικά που έχουν προγνωστική ισχύ για την καλή υγεία στην τρίτη ηλικία.
Όπως διαπίστωσε η ομάδα, το γυναικείο φύλο, ο γάμος, η φυσική άσκηση, το φυσιολογικό σωματικό βάρος, η αποφυγή του καπνίσματος, το υψηλό εισόδημα, ο φυσιολογικός ύπνος και η απουσία χρονίων νόσων όπως η καρδιαγγειακή νόσος και η αρθρίτιδα, ήταν παράγοντες που στο σύνολό τους συνδέθηκαν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών σωματικών ή ψυχικών νόσων στην τρίτη ηλικία.
Όλοι οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν γενικά υγιείς όταν γράφτηκαν στην έρευνα. Αυτό σημαίνει ότι δεν είχαν έκπτωση της μνήμης, χρόνιο πόνο, σοβαρές ψυχιατρικές νόσους ή σωματικές αναπηρίες που επηρέαζαν την ικανότητά τους να εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες. Κάθε εθελοντής είχε επίσης καλή κοινωνική ζωή και δήλωσε ικανοποιημένος από τη ζωή του.
«Ήταν ευχάριστο για μας ότι περισσότερο από το 70% των εθελοντών που συμμετείχαν στη μελέτη διατήρησαν την καλή υγεία τους στη διάρκεια των τριών ετών που εξετάσαμε. Σήμερα οι περισσότερες έρευνες, καθώς και τα μέσα ενημέρωσης εστιάζουν στα αρνητικά της τρίτης ηλικίας, ωστόσο όπως φαίνεται από τη μελέτη μας θα πρέπει να εστιάσουμε στην ενίσχυση των θετικών χαρακτηριστικών για να διασφαλίσουμε μία υγιή γήρανση», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Σχεδόν τα 3/4 των εθελοντών ηλικίας 55-64 ετών στην αρχή της έρευνας κατάφεραν να παραμείνουν υγιείς μετά από 3 χρόνια. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους εθελοντές ηλικίας άνω των 80 ετών ήταν περίπου 50%.
«Είναι εντυπωσιακό ότι περίπου το 50% των εθελοντών άνω των 80 ετών κατάφερε να διατηρήσει υψηλά τα επίπεδα των γνωστικών λειτουργιών και της φυσικής λειτουργικότητας στα 3 χρόνια που εξετάσαμε. Αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα θετικό, καθώς μας δείχνει ότι ακόμα και μετά τα 80 δεν είναι αδύνατο να αποφύγουμε τις αρνητικές επιδράσεις της γήρανσης. Αν κατανοήσουμε ποιοι είναι οι παράγοντες που συνδέονται με καλύτερη γήρανση, τότε θα μπορούμε ίσως να αλλάξουμε τις οδηγίες μέσω των φορέων υγείας για να επιτύχουμε τον παραπάνω στόχο», πρόσθεσαν οι συγγραφείς.
Το σωματικό βάρος ήταν ένας παράγοντας που συνδέθηκε ισχυρά με τη διατήρηση της υγείας στην τρίτη ηλικία. Συγκεκριμένα, οι εθελοντές που είχαν φυσιολογικό σωματικό βάρος είχαν 24% υψηλότερη πιθανότητα να είναι υγιείς στην τρίτη ηλικία, συγκριτικά με αυτούς που ήταν παχύσαρκοι. Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα η παχυσαρκία συνδέεται τόσο με αυξημένο κίνδυνο σωματικών συμπτωμάτων, όσο και με αυξημένο κίνδυνο έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας ήταν το εισόδημα. Το 50% των εθελοντών που ζούσαν κάτω από το όριο της φτώχιας παρουσίασαν σημαντική επιδείνωση της υγείας στην τρίτη ηλικία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε αυτούς που είχαν καλό εισόδημα ήταν μόλις 25%.
Διάφοροι παράγοντες του τρόπου ζωής επηρέαζαν επίσης την πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών νόσων κατά τη γήρανση. Οι ηλικιωμένοι που δεν είχαν ιστορικό καπνίσματος είχαν 46% αυξημένη πιθανότητα να παραμείνουν υγιείς σε σχέση με τους καπνιστές. Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι ακόμα και στην τρίτη ηλικία, η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να προσφέρει οφέλη στην υγεία.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας ήταν η φυσική άσκηση. Οι εθελοντές που έκαναν τακτικά μέτρια ή έντονη άσκηση είχαν 35% και 45% αυξημένη πιθανότητα, αντίστοιχα, να έχουν φυσιολογική γήρανση.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν επίσης ότι οι εθελοντές που δεν είχαν ιστορικό διαταραχών του ύπνου είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι υγιείς στην τρίτη ηλικία.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Environmental Research and Public Health.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ