Περισσότεροι από τους μισούς θανάτους από καρκίνο παγκοσμίως προκαλούνται από παράγοντες κινδύνου που είναι τροποποιήσιμοι. Αυτοί οι παράγοντες, όπως είναι κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ και ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος, ενδεικτικός παχυσαρκίας μπορούν να ελεγχθούν και να αποφευχθεί ο κίνδυνος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί ο θάνατος για σχεδόν 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους από καρκίνο το 2019. Το ποσοστό αντιπροσωπεύει περισσότερο από 44% των παγκόσμιων θανάτων από καρκίνο εκείνο το έτος. Η εν λόγω έρευνα δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature κεντρικό άρθρο (editorial), στο οποίο αναλύονται στοιχεία για τους θανάτους από καρκίνο που θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Τα στοιχεία παρουσιάζουν περιληπτικά οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Λίνα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Ηλίας Κοττέας (Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Ογκολογίας), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας), Φλώρα Ζαγουρή (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Ογκολογίας), Ευάγγελος Τέρπος (Καθηγητής Αιματολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ).
Οι ερευνητές εστίασαν σε 350 ασθένειες και τραυματισμούς σε 204 χώρες και εκτίμησαν την επίδραση 34 παραγόντων κινδύνου στην κακή υγεία και στους θανάτους από 23 τύπους καρκίνου. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως το 50% των θανάτων των ανδρών από καρκίνο και περισσότεροι από το ένα τρίτο στις γυναίκες οφείλονταν σε παράγοντες κινδύνου που μπορούσαν να προληφθούν, όπως η χρήση καπνού και αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, οι μη ασφαλείς σεξουαλικές συνήθειες και η έκθεση στο χώρο εργασίας σε επιβλαβή προϊόντα, όπως είναι ο αμίαντος. Από το 2010 έως το 2019, οι παγκόσμιοι θάνατοι από καρκίνο που προκαλούνται από τέτοιους παράγοντες κινδύνου αυξήθηκαν κατά περίπου 20%, με την παχυσαρκία να αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης. Προς αντιστάθμιση αυτών θεωρείται ότι η χάραξη πολιτικής υγείας βάζει φρένο στον καρκίνο, π.χ. αυξημένοι φόροι στον καπνό και οι απαγορεύσεις διαφήμισης αλλά και η χρήση αλκοόλ.
Ανάχωμα αποτέλεσε στον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου, σύμφωνα με άλλη μελέτη για το 2020 η πανδημία. Σε αυτή την περίπτωση υπολογίστηκε ότι μέχρι το 2025 θα έχουν προκληθεί περισσότεροι από 3.000 θάνατοι από καρκίνο που θα μπορούσαν να αποφευχθούν στην Αγγλία ως αποτέλεσμα διαγνωστικών καθυστερήσεων. Σε κάποιες περιοχές, η πανδημία μπορεί επίσης να έχει αλλάξει την έκθεση των ανθρώπων σε συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι αλλαγές που έφερε η πανδημία και ιδιαίτερα στην επίπτωση του καρκίνου θα χρειαστούν πιθανότατα πολλά χρόνια για να κατανοηθούν πλήρως.