Η συχνότητα της μυοκαρδίτιδας, περικαρδίτιδας ή μυοπερικαρδίτιδας είναι 2-3 φορές υψηλότερη μετά τη 2η δόση του εμβολίου της Moderna συγκριτικά με το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech για την COVID-19. Ωστόσο, συνολικά η συχνότητα της παραπάνω επιπλοκής παραμένει εξαιρετικά χαμηλή, όπως υποστηρίζει μία νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, τον υψηλότερο κίνδυνο για την επιπλοκή διατρέχουν οι άνδρες κάτω των 40 ετών που κάνουν το εμβόλιο της Moderna, επομένως για αυτό τον πληθυσμό ίσως θα πρέπει να προτείνεται κάποιο άλλο εμβόλιο.
Σήμερα έχουν εγκριθεί και κυκλοφορούν 2 εμβόλια mRNA για την COVID-19 και συγκεκριμένα αυτά της Pfizer και της Moderna. Μέχρι τις 20 Μαρτίου του 2022 στην Καναδά, όπου διεξήχθη η παρούσα μελέτη, είχαν χορηγηθεί συνολικά περίπου 52 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Pfizer και 22 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Moderna. Οι κλινικές δοκιμές των παραπάνω εμβολίων έχουν αποδείξει ότι είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, ενώ οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσουν είναι ήπιες και υποχωρούν χωρίς θεραπεία. Ωστόσο, τόσο το εμβόλιο της Moderna όσο και το εμβόλιο της Pfizer μπορεί να προκαλέσουν μία σπάνια ανεπιθύμητη ενέργεια που λέγεται μυοκαρδίτιδα.
Αν και σήμερα έχουν γίνει αρκετές μελέτες για κάθε εμβόλιο ξεχωριστά, μέχρι σήμερα ελάχιστες μελέτες είχαν εξετάσει συγκριτικά τα δύο mRNA εμβόλια. Ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να εξετάσει τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας σε καθένα από τα δύο παραπάνω εμβόλια.
Οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν ενήλικες και είχαν κάνει 2 δόσεις των εμβολίων της Pfizer ή της Moderna. Από την έρευνα εξαιρέθηκαν οι εθελοντές που είχαν ιστορικό μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας.
Συνολικά, στο δείγμα εθελοντών που εξέτασε η επιστημονική ομάδα, χορηγήθηκαν 2.2 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της Pfizer και 870.000 δόσεις του εμβολίου της Moderna. Εντός 21 ημερών από τη χορήγηση της 2ης δόσης καταγράφηκαν συνολικά 59 περιστατικά μυοκαρδίτιδας (21 Pfizer και 31 Moderna) και 41 περιστατικά περικαρδίτιδας (21 Pfizer και 20 Moderna). Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα παραπάνω δεδομένα και διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας από το εμβόλιο της Moderna είναι 35.6 ανά 1.000.000 δόσεις και για το εμβόλιο της Pfizer 12.6 ανά 1.000.000 δόσεις.
Συγκριτικά, η συχνότητα των παραπάνω επιπλοκών στο γενικό πληθυσμό ήταν 2.01 ανά 1.000.000 άτομα στις ηλικίες κάτω των 40 και 2.2 ανά 1.000.000 στις ηλικίας άνω των 40.
Τα ποσοστά μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας ήταν υψηλότερα στο εμβόλιο της Moderna τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες ηλικίας 18-39 ετών, με τα υψηλότερα ποσοστά να παρατηρούνται στους άνδρες 18-29 ετών μετά τη 2η δόση του εμβολίου.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της μελέτης, από τα αποτελέσματά τους είναι σαφές ότι σε ορισμένους πληθυσμούς θα πρέπει να χορηγούνται συγκεκριμένα εμβόλια προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι δεν μπορεί να αποδείξει σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στον εμβολιασμό και τη μυοκαρδίτιδα ή την περικαρδίτιδα, καθώς ήταν μελέτη παρατήρησης. Επιπλέον, καθώς βασίστηκε σε δεδομένα από εμβολιαστικά κέντρα και νοσοκομεία, ενδεχομένως υπήρχαν ορισμένα ήπια περιστατικά που δεν διαγνώστηκαν.
Καταλήγοντας, η ομάδα της μελέτης υποστήριξε ότι οι παραπάνω επιπλοκές δεν πρέπει να αποτελούν αιτία άρνησης του εμβολιασμού, καθώς όπως διαπίστωσε και η μελέτη τους, η συχνότητα που εμφανίζονται είναι εξαιρετικά σπάνια, ενώ τα οφέλη του εμβολιασμού είναι πλέον αποδεδειγμένα.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ