Από τα περιστατικά των ασθενών με COVID-19 τα τελευταία 3 χρόνια έχουμε πλέον κατανοήσει ότι οι επιδράσεις του ιού παραμένουν ακόμα και μετά την αποδρομή της οξείας λοίμωξης. Όπως ισχύει και με την COVID-19, η long COVID παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία ως προς τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει, καθώς και τη διάρκεια των τελευταίων. Καθώς έρχονται στο φως όλο και περισσότερα δεδομένα για τους ασθενείς με long COVID είναι πλέον σαφές ότι η νόσος αποτελεί μία απειλή για τη δημόσια υγεία που δεν πρόκειται να υποχωρήσει άμεσα.
Σήμερα, δεν υπάρχει ακόμα σαφής ορισμός για τη long COVID και ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων που παραμένουν για περισσότερο από 4 εβδομάδες μετά την αποδρομή της αρχικής λοίμωξης. Εξ’ αιτίας του μεγάλου αριθμού των πιθανών συμπτωμάτων, αλλά και των διαφορών ανάμεσα στα περιστατικά της νόσου, χρειάστηκε αρκετός καιρός μέχρι τελικά η long COVID να γίνει αποδεκτή ως πραγματικό νόσημα από την επιστημονική κοινότητα. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή αποτελεί και επίσημα διάγνωση και μπορεί να μπει στον ιατρικό φάκελο ενός ασθενούς.
Μία επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον Peter Robinson MD, MSc από τις ΗΠΑ χρησιμοποίησε δεδομένα από ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία ασθενών με σκοπό να προσδιορίσει με ακρίβεια τα διάφορα χαρακτηριστικά της long COVID. Οι επιστήμονες θέλησαν επίσης να εξετάσουν αν υπάρχουν διαφορετικοί τύποι της long COVID και αν ο καθένας από αυτούς έχει ξεχωριστή αντιμετώπιση.
Οι παρατηρήσεις της ανάλυσής τους, οι οποίες δημοσιεύτηκαν προσφάτως στο περιοδικό eBioMedicine έδειξαν ότι η νόσος πράγματι χωρίζεται σε υποτύπους. Μάλιστα, η ομάδα προσέφερε επίσης και συγκεκριμένα κριτήρια για την κατάταξη των ασθενών σε κάθε τύπο.
Οι Διαφορετικοί Τύποι της Long COVID
Στις αναλύσεις τους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα για 20.532 ασθενείς που διαγνώστηκαν με long COVID σε 38 νοσοκομεία των ΗΠΑ. Η ομάδα εξέτασε επίσης 5.4 εκατομμύρια ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με COVID-19 μέχρι τον Αύγουστο του 2022.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, προκειμένου να υποστηρίξουμε ότι ένας ασθενής πάσχει από long COVID, θα πρέπει να έχει ακόμα συμπτώματα 28 ημέρες μετά τη διάγνωση της COVID-19 αν δεν νοσηλεύτηκε ή 28 ημέρες μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο αν χρειάστηκε νοσηλεία για τη λοίμωξη.
Στο επόμενο κομμάτι της έρευνάς τους, οι επιστήμονες χώρισαν τους ασθενείς σε ομάδες χρησιμοποιώντας το Human Phenotype Ontology, ένα ειδικό εργαλείο που ανέπτυξε το εργαστήριο του Robinson. Αναλύοντας τα δεδομένα των ασθενών με long COVID σε συνδυασμό με το παραπάνω εργαλείο, κατέληξαν τελικά σε 6 χαρακτηριστικούς τύπους ασθενών με long COVID, καθένας από τους οποίους έχει τα δικά του χαρακτηριστικά.
Οι τύποι αυτοί ήταν:
- Συστηματικός με Εργαστηριακά Ευρήματα. Ο τύπος αυτός εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς που νόσησαν σοβαρά κατά την οξεία λοίμωξη και παρουσιάζουν συμπτώματα από πολλαπλά οργανικά συστήματα, ενώ έχουν και παθολογικά ευρήματα στις εργαστηριακές εξετάσεις.
- Υποξαιμία και Βήχας
- Νευροψυχιατρικός. Χαρακτηρίζεται από κεφαλαλγία, αϋπνία, κατάθλιψη και διαταραχές των κινήσεων.
- Καρδιαγγειακός
- Άλγος, αίσθημα κόπωσης
- Συστηματικός με άλγος (παρόμοιος με τον πρώτο τύπο αλλά χωρίς τα εργαστηριακά ευρήματα)
Καθένας από τους 6 παραπάνω τύπους αφορά ασθενείς διαφορετικού φύλο, ηλικίας, καθώς και ιστορικού συννοσηροτήτων.
Καταλήγοντας, η ομάδα υποστήριξε ότι πιθανώς ο κάθε τύπος χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση. Κατά συνέπεια, στο μέλλον θα πρέπει να γίνεται ταξινόμηση των ασθενών σε τύπους έτσι ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε τις κατάλληλες θεραπείες.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ