Οι προτεραιότητες που πρέπει να τεθούν από τα συστήματα υγείας, ώστε να συμβαδίσουν με τη ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης, και η κρίσιμη σημασία της επένδυσης στις κλινικές μελέτες τόσο για τους ασθενείς, όσο και για την Οικονομία.
του Σπύρου Φιλιώτη, Αντιπροέδρου και Γενικού Διευθυντή Φαρμασέρβ-Λίλλυ, Μέλους ΔΣ ΣΦΕΕ και PIF
Η ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης δημιουργεί νέες δυνατότητες για τη διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία ασθενειών. Ταυτόχρονα, αυξάνει την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στα συστήματα υγείας, ώστε να προσαρμοστούν στις σύγχρονες απαιτήσεις. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται να τεθούν προτεραιότητες, με ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα και ανάπτυξη νέων καινοτόμων φαρμάκων μέσω της επένδυσης σε κλινικές μελέτες.
Ο καίριος ρόλος των κλινικών μελετών
Οι κλινικές μελέτες είναι ένας από τους πιο σημαντικούς μηχανισμούς προώθησης της επιστημονικής γνώσης και καινοτομίας στον τομέα της υγείας. Τα οφέλη τους είναι πολλαπλά και αφορούν τους ασθενείς, το Εθνικό Σύστημα Υγείας και την οικονομία γενικότερα.
Ειδικά για τους ασθενείς, οι κλινικές μελέτες δίνουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε νέες, καινοτόμες θεραπείες, ενώ συχνά παρέχουν τη μοναδική ευκαιρία για θεραπεία, αλλά και την απολαβή σημαντικών προνομίων στην προσπάθεια αντιμετώπισης της πάθησής τους. Πιο συγκεκριμένα, τα φάρμακα (και τυχόν αναλώσιμα) χορηγούνται δωρεάν, χωρίς καμία επιβάρυνση του συμμετέχοντα ή του ασφαλιστικού τους φορέα, καθώς καλύπτονται πλήρως από τις φαρμακευτικές εταιρείες-χορηγούς.
Οι κλινικές μελέτες παρέχουν συνεχή και εξατομικευμένη φροντίδα, καθώς οι συμμετέχοντες παρακολουθούνται συστηματικά από τον θεράποντα ιατρό τους και την ερευνητική ομάδα της κλινικής μελέτης, ενώ παράλληλα πραγματοποιούν μια σειρά κλινικών, βιοχημικών και διαγνωστικών εξετάσεων, συχνά υψηλού κόστους και τεχνολογίας αιχμής, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση. Αξίζει να τονιστεί ότι ο συμμετέχων μπορεί να αποχωρήσει από τη μελέτη ανά πάσα στιγμή, χωρίς καμία επίπτωση.
Η ασφάλεια και το καλώς έχειν των συμμετεχόντων προστατεύονται, καθώς οι κλινικές μελέτες πραγματοποιούνται κάτω από αυστηρότατες συνθήκες και αφού προηγουμένως έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες εγκρίσεις από τις αρμόδιες αρχές [στην Ελλάδα από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ)]. Επιπροσθέτως, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων εποπτεύει τις διαδικασίες διεξαγωγής των κλινικών μελετών μέχρι και τη λήξη τους.
Τα πολλαπλά οφέλη
Τα οφέλη, όμως, δεν περιορίζονται μόνο στους ασθενείς. Η επένδυση στις κλινικές μελέτες προσελκύει σημαντικά διεθνή κεφάλαια από τις φαρμακευτικές εταιρείες, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ενισχύοντας τη διεθνή ανταγωνιστικότητα και αναγνωσιμότητα της χώρας στον τομέα της υγείας.
Ωστόσο, έμφαση πρέπει να δοθεί στη φάση 2 & 3 της κλινικής έρευνας, βελτιώνοντας τη ταχύτητα και την προβλεψιμότητα που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες θα επιτευχθούν μέσω απλοποίησης των διαδικασιών, που συχνά εμποδίζονται από γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, κυρίως στα νοσοκομεία και τους φορείς οικονομικής διαχείρισης.
Εξίσου σημαντική είναι η διασφάλιση ενός σταθερού θεσμικού πλαισίου, το οποίο δεν επηρεάζεται από πολιτικές αλλαγές, και διασφαλίζει την διαφάνεια και την σταθερότητα των διαδικασιών.
Πώς μπορεί η Ελλάδα να εξελιχθεί σε κόμβο καινοτομίας
Μακροπρόθεσμα, η Ελλάδα έχει σημαντική προοπτική για ανάπτυξη, εφόσον υποστηριχθεί από την Πολιτεία. Απαραίτητο στοιχείο για την εξέλιξη της χώρας μας σε κόμβο καινοτομίας, τεχνογνωσίας και έρευνας είναι πρωτίστως να λύσουμε τα βασικά θέματα της οικονομίας:
- Σταθερή, προβλέψιμη φορολογία
- Ταχεία απονομή δικαιοσύνης
- Ταχύτητα μέσω ψηφιοποίησης των δημόσιων διαδικασιών
Είναι επίσης απαραίτητη η ύπαρξη ενός πλάνου, ενός Εθνικού Σχεδίου που θα ορίζει τους στόχους που θέλουμε να πετύχουμε, σε ποιο χρονικό πλαίσιο, τις ενέργειες και τακτικές, καθώς και τους ρόλους και τη συνεισφορά όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε αυτό το εγχείρημα (Πολιτεία, Επιχειρήσεις, Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, Ιδιωτικά Ερευνητικά Ιδρύματα κ.λπ.) Ένα βασικό στοιχείο αυτού του σχεδίου πρέπει να είναι η δημιουργία δικτύου συνεργασιών (Networking), απαραίτητου για την υλοποίησή του. Μόνο με αυτή την προϋπόθεση θα αποφευχθούν μεμονωμένες και αποσπασματικές ενέργειες και θα καταφέρουμε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις εξαιρετικές δυνατότητες και προοπτικές της χώρας μας. Χρειάζεται απλά όλοι να “μιλήσουμε την ίδια γλώσσα”.
Η έμφαση στην πρόληψη, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και η επένδυση στις κλινικές μελέτες αποτελούν ισχυρά εργαλεία, όχι μόνο για την βελτίωση της υγείας των ασθενών, αλλά και για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας και της οικονομίας, δημιουργώντας ένα υγιές μέλλον.
