Το Σχολείο Ασθενών με Καρδιαγγειακές Παθήσεις της Γ΄ Καρδιολογικής κλινικής του ΑΠΘ, που λειτουργεί από το 2022, μετά από κύκλο σεμιναρίων που αφορούσαν την καρδιακή ανεπάρκεια, καταγράφει τα συμπτώματα που πρέπει να μας υποψιάσουν και να μας οδηγήσουν στον ιατρικό έλεγχο.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωσή του, με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ενημέρωσης Καρδιακής Ανεπάρκειας, τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσουμε είναι:
- Η εύκολη κόπωση και το αίσθημα αδυναμίας.
- Η δύσπνοια, κυρίως κατά την κόπωση και σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου δύσπνοια ακόμα και κατά την ηρεμία.
- Το οίδημα (πρήξιμο), κυρίως των κάτω άκρων.
- Οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις.
- Το αίσθημα ζάλης και κακουχίας.
Τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται εξ αιτίας της αδυναμίας της καρδιάς να διατηρεί την ομαλή παροχή αίματος προς τα διάφορα όργανα του σώματος.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Πυλώνες διάγνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας είναι αρχικά η λήψη ιστορικού και η κλινική εξέταση. Άλλες σημαντικές εξετάσεις με τις οποίες θα τεκμηριωθεί η διάγνωση είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, η ακτινογραφία θώρακος, το υπερηχογράφημα καρδιάς και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις. Υπάρχουν και πιο εξειδικευμένες εξετάσεις που γίνονται σε δεύτερο χρόνο για την διάγνωση της αιτιολογίας καρδιακής ανεπάρκειας (στεφανιογραφία, μαγνητική καρδιάς).
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι συχνά απόρροια παθήσεων που προκαλούν βλάβες στην καρδιά όπως η στεφανιαία νόσος και το έμφραγμα του μυοκαρδίου, η αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, οι βαλβιδοπάθειες, συγγενείς και άλλες μυοκαρδιοπάθεις, η μυοκαρδίτιδα κ.α.
Η επιτυχής αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας εξαρτάται από την αντιμετώπιση της πρωταρχικής αιτίας, τη βαρύτητα της νόσου και την διαχείριση άλλων συνοσηροτήτων.
Οι θεραπευτικές επιλογές σήμερα είναι φαρμακευτικές και επεμβατικές, οι οποίες μειώνουν τη νοσηρότητα και τη θνητότητα και βελτιώνουν τη ζωή των ασθενών.
Ενημέρωση και αυτοφροντίδα
Από τους ασθενείς που παρακολούθησαν τα σεμινάρια προέκυψε ότι οι ίδιοι έχουν ως προς τη θεραπευτική συμμόρφωση κεντρικό ρόλο, όταν κατανοήσουν τη θεραπευτική διαδικασία που καλούνται να υποστηρίξουν.
Φάνηκε ότι ο συμμορφωμένος ασθενής είναι ο καλά ενημερωμένος ασθενής.
Η αυτοφροντίδα του ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια περιλαμβάνει καθημερινό έλεγχο:
- βάρους: η απότομη αύξησή του μπορεί να σημαίνει συσσώρευση υγρών και πιθανή επιδείνωση της νόσου
- αρτηριακής πίεσης
- καρδιακής συχνότητας (παλμών)
- αισθήματος δύσπνοιας
Στην αυτοφροντίδα περιλαμβάνονται η άσκηση που προτάθηκε από τον θεράποντα ιατρό, η διατροφή χωρίς αλάτι, χωρίς λιπαρά, χωρίς κατάχρηση αλκοόλ και ζωή χωρίς κάπνισμα.
Οι ασθενείς για την αυτοφροντίδα τους μπορούν να βρουν πολύτιμο σύμμαχο τις νέες τεχνολογίες που βοηθούν στην αυτοματοποιημένη μέτρηση παραμέτρων όπως η καρδιακή συχνότητα, ο κορεσμός οξυγόνου κ.λ.π. μέσα από εφαρμογές έξυπνων τηλεφώνων και έξυπνων ρολογιών.
Η Γ΄ καρδιολογική κλινική του ΑΠΘ διαθέτει δωρεάν για τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια την εφαρμογή ThessHF για κινητά τηλέφωνα.
Πανδημία
Όπως προέκυψε από το σχολείο, σημαντικό ρόλο στη φροντίδα του ασθενή φάνηκε να έχουν μαζί με τον ίδιο, οι φροντιστές του οι οποίοι κατανοούν, υπενθυμίζουν και υποστηρίζουν τη συμμόρφωσή του.
Παρόλο που σήμερα υπάρχουν στο θεραπευτικό οπλοστάσιο καινοτόμα φάρμακα, ψηφιακές εφαρμογές, ελάχιστα επεμβατικές μέθοδοι, η καρδιακή ανεπάρκεια παραμένει μία από τις κυριότερες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας αλλά και οικονομικής απειλής για τα συστήματα υγείας.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017 στο περιοδικό International Journal of Cardiology κάθε ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια από τους συνολικά περίπου 200.000 που υπάρχουν στην Ελλάδα, κοστίζει στο υγειονομικό σύστημα από 4.411 – 4.764 ευρώ τον χρόνο.
Δικαιολογημένα η καρδιακή ανεπάρκεια με τις κλινικές της επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών και με κόστος που πλησιάζει το ένα δις ετησίως χαρακτηρίζεται ως πανδημία.