ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑ ΚΑΙ ΧΕΙΜΩΝΕΣ.
Αρτηριακή πίεση, αυτή η… «άστατη».
Η Αρτηριακή Πίεση (ΑΠ) είναι μια μετρήσιμη οργανική παράμετρος , η οποία απεικονίζει τις πιέσεις πλήρωσης των αρτηριών με αίμα, σε κάθε χτύπο της καρδιάς.
Οι αρτηρίες και οι χτύποι της καρδιάς εξαρτώνται άμεσα από φυσιολογικούς ρυθμιστικούς μηχανισμούς που προσαρμόζονται στις περιβαλλοντικές συνθήκες ή στις ανάγκες του οργανισμού ανάλογα με την εκάστοτε δραστηριότητα.
Οι αρτηρίες (και οι φλέβες, δηλαδή όλα τα αγγεία, αλλά εδώ μιλάμε για αρτηριακή πίεση και γι’ αυτό επικεντρώνομαι σ’ αυτές), αντιδρούν στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, οι αρτηρίες ανταποκρίνονται στα συναισθήματά μας, οι αρτηρίες ξέρουν πότε τρώμε, πότε κοιμόμαστε, πότε τρέχουμε και πότε φοβόμαστε.
Δύο λειτουργίες βασικότατες και πολύ γνωστές εξαρτώνται από τις «αντιδράσεις» των αρτηριών μας. Η συχνότητα των παλμών και η ρύθμιση της Αρτηριακής πίεσης. Έτσι, για παράδειγμα, όταν φοβόμαστε ή όταν είμαστε αγχωμένοι ανεβαίνουν τόσο οι καρδιακοί παλμοί όσο και η Αρτηριακή Πίεση, ενώ το αντίθετο συμβαίνει όταν χαλαρώνουμε ή όταν κοιμόμαστε.
Ως εκ τούτου η Αρτηριακή Πίεση λαμβάνει πολλές διαφορετικές τιμές κατά τη διάρκεια της ημέρας, κατά τη διάρκεια του έτους ή ακόμα και κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 λεπτών που τρομάξαμε ή καπνίσαμε ή φάγαμε!
Απαντώντας λοιπόν σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων που ανησυχούν για την Πίεσή τους ή νομίζουν πως δεν μπορούν να τη ρυθμίσουν, θα πω κατ’ αρχάς ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ. Σημασία έχει να μετράμε σωστά την Πίεση και να τη συσχετίζουμε με τη χρονική στιγμή που έγινε αυτή η μέτρηση. Γνωρίζουμε ότι σε συνήθεις συνθήκες, η ΑΠ είναι πιο ψηλή κατά τις πολύ πρωινές ώρες, προετοιμάζοντας το σώμα μας για τις δραστηριότητες της καινούριας μέρας και πιο χαμηλή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Γι’ αυτό και συστήνουμε πάντα μετρήσεις οι οποίες ΔΕΝ ακολουθούν άσκηση ή κοπιαστική δραστηριότητα, γεύμα, κάπνισμα ή έντονη συναισθηματική φόρτιση.
Είναι σίγουρο πως αν καυγαδίσω στη δουλειά μου ή στο μποτιλιάρισμα κι εκείνη την ώρα μπω στο πρώτο φαρμακείο που θα βρω, η μέτρηση της ΑΠ μου θα με τρομάξει. Ο «καβγάς» ως συνθήκη χρησιμοποιείται για μεγαλύτερη παραστατικότητα. Ανάλογα με τα επίπεδα ανοχής του κάθε ανθρώπου, οποιαδήποτε δυσλειτουργική κατάσταση μπορεί να πάρει τη θέση του «καβγά».
Πότε μετρώ λοιπόν, την Αρτηριακή Πίεση; Πώς τη μετρώ και με ποιο όργανο;
Το πιο αξιόπιστο, θεωρητικά, πιεσόμετρο είναι το «χειροκίνητο». Αυτό με τα ακουστικά και τη φούσκα που πιέζουμε.
Εξίσου αξιόπιστα όμως είναι και τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βραχίονα.
Μετρώ την Πίεσή μου, κατά προτίμηση, το πρωί μόλις ξυπνήσω και ΠΡΙΝ πιω καφέ ή φάω πρωινό. Επίσης, αν κοιμάμαι μεσημέρι, μπορώ να μετρώ την Πίεση αμέσως μετά την μεσημεριανή «σιέστα». [Επίσης, αν έχω χρόνο για μεσημεριανή «σιέστα» ΜΠΡΑΒΟ ΜΟΥ(!) γιατί είναι δραστηριότητα άκρως ευεργετική για την καρδιά μου].
Γενικά είναι προτιμητέο, η ΑΠ να μετράται σε συνθήκες ηρεμίας του οργανισμού, τουλάχιστον με δύο διαδοχικές μετρήσεις, οι οποίες θα απέχουν μερικά λεπτά μεταξύ τους, και να λαμβάνεται ο μέσος όρος.
Υπάρχει πάντα, βέβαια, για τους πιο «ατίθασους», η δυνατότητα 24ωρης καταγραφής της ΑΠ με ειδική συσκευή, η οποία λαμβάνει αυτόματα μετρήσεις .
Εννοείται πως όλα αυτά ερμηνεύονται και αξιοποιούνται σαν πληροφορίες από το θεράποντα γιατρό, Παθολόγο ή Καρδιολόγο.
(Εξαιρούνται οι βετεράνοι υπερτασικοί ασθενείς οι οποίοι καμιά φορά γνωρίζουν την πίεσή τους και της διακυμάνσεις της καλύτερα από εμάς τους γιατρούς).
Με την ίδια ακριβώς λογική της ημερήσιας διακύμανσης, η ΑΠ μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια του έτους ανάλογα με την περιβαλλοντική θερμοκρασία. Έτσι, κατά τους θερινούς μήνες, φυσιολογικά η ΑΠ είναι χαμηλότερη. Η ζέστη προκαλεί αγγειοδιαστολή, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για τη μείωση της Πίεσης. Επίσης, συνθήκες όπως η εφίδρωση, η πιο ελαφριά διατροφή (περισσότερα φρούτα και λαχανικά) αλλά και η χαλάρωση των διακοπών, βοηθούν σημαντικά στη ρύθμιση της ΑΠ σε πιο χαμηλά επίπεδα.
Για όσους πάσχουν από Αρτηριακή Υπέρταση, κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει «φυσιολογικοποίηση» της Πίεσής τους, επεισόδια Υπότασης με τη συνήθη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνουν, ακόμα και αφυδάτωση, αν στην αγωγή υπάρχει και διουρητικό δισκίο. Αντίστοιχα, το χειμώνα, με το κρύο, το βαρύτερο καθημερινό πρόγραμμα, τις περισσότερες ώρες σκοτάδι, αυξάνεται η ΑΠ, επιδεινώνεται μια ήδη υπάρχουσα Αρτηριακή Υπέρταση ή αποκαλύπτεται μια αρχόμενη υπέρταση.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, η συμβουλή του γιατρού μπορεί να αποβεί πολύ χρήσιμη. Σε συνεννόηση με το θεράποντα γιατρό μπορεί κανείς να ελαττώσει ή και να κόψει τελείως την αντιϋπερτασική αγωγή κατά τους θερμούς μήνες , να αυξήσει την κατανάλωση υγρών (ΟΧΙ ΑΛΚΟΟΛ !) για να αποφύγει την αφυδάτωση και, εννοείται να προβεί σε αντίστοιχες ενέργειες κατά τους ψυχρούς μήνες (αύξηση αντιϋπερτασικής αγωγής, μείωση προσλαμβανομένων υγρών) προκειμένου να προλάβει τις δυσάρεστες συνέπειες της απορρύθμισης της ΑΠ.
Γι’ αυτό αντί για Καλό Χειμώνα, ας καλωσορίσουμε έναν προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο (check-up) και ας διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας απέναντι στις, όχι και τόσο απρόσμενες πια, διακυμάνσεις της αρτηριακής πίεσης.
Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Βογιατζή, Ειδικός Καρδιολόγος