Εγγραμματοσύνη Υγείας. Ποιος ο κοινωνικός ρόλος των Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών στην προαγωγή της Υγείας του πληθυσμού;

Η βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης, η πρόοδος στη διάγνωση και θεραπεία νοσογόνων καταστάσεων παράλληλα με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πληθυσμών, την ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη δημιουργία ασφαλέστερου εργασιακού περιβάλλοντος, που επιτεύχθηκαν τα τελευταία 70 χρόνια, συνδέθηκε άρρηκτα και με την εξάπλωση δομών παροχής υψηλού επιπέδου ιατρικής περίθαλψης, περιφερειακών νοσοκομείων, κέντρων υγείας, αλλά και ιδιωτικών μονάδων.

Στο χρονοπλαίσιο αυτό παρατηρείται και η ίδρυση σημαντικού αριθμού Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών, παγκοσμίως. Ο ρόλος τους μέχρι σήμερα σκιαγραφείτο στους σκοπούς ίδρυσης και αφορούσε, κυρίως, την παροχή συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στα μέλη της ιατρικής κοινότητας και, λιγότερο,  στην πρόληψη της νοσηρότητας και στην προαγωγή συνηθειών υγιούς  διαβίωσης στην κοινότητα. Η αρωγή της φαρμακοβιομηχανίας υπήρξε σημαντική όλα αυτά τα χρόνια στην επίτευξη των στόχων αυτών, ιδίως στις εποχές μη ευρείας διάδοσης της επιστημονικής πληροφορίας.  Η θεαματική μείωση της νοσηρότητας και θνητότητας που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, και που οδηγεί στη σταθερή αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, είναι συνδυαστικό αποτέλεσμα των επιτευγμάτων στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, στη θεραπεία, αλλά και στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση, τόσο των λειτουργών Υγείας, όσο και του πληθυσμού. Τα τελευταία χρόνια, ερχόμαστε αντιμέτωποι με σημαντικές κοινωνικοοικονομικές μεταβολές, όπως αύξηση της υπογεννητικότητας, γήρανση του πληθυσμού, αλλά και εμφάνισης νόσων που αποκτούν γρήγορα επιδημικό χαρακτήρα, λόγω της εύκολης μετακίνησης πληθυσμών και της διεθνοποίησης των κοινωνιών. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την ευρεία εξάπλωση της χρήσης του διαδικτύου έχουν επιφέρει καταλυτικές αλλαγές στον τρόπο πληροφόρησης  της κοινωνίας. Η αναφορά  νοσημάτων που δύναται να προληφθούν, ασθενών που πρέπει να υποστηριχθούν, εν μέρει, αντανακλά την ευρεία πληροφόρηση, που ορισμένες φορές αγγίζει τα όρια της υπερβολής, αλλά και των ψευδών ειδήσεων (fake news).

Στο νέο αυτό διαμορφωμένο περιβάλλον, οι σύγχρονοι λειτουργοί Υγείας,  τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο, μέσω των Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών, οφείλουν να προωθήσουν την εγγραμματοσύνη των πολιτών σε θέματα υγείας, δηλαδή την εκπαίδευση σε γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες των ατόμων όλων των ηλικιών, ώστε να διυλίζουν και να κατανοούν την παρεχόμενη πληροφορία που θα προάγει τη διατήρηση της καλής υγείας τους, αποφεύγοντας την παραπληροφόρηση και την παρερμηνεία. Είναι αποδεκτό ότι η έλλειψη γνώσεων σε θέματα υγείας ή η μη σωστή χρήση αυτών είναι σοβαρό εμπόδιο στην πρόληψη και  διαχείριση των  νοσημάτων.  Η διεπιστημονική συνεργασία αποτελεί ένα σημαντικό μέσο για την προώθηση θέσεων και την προσέγγιση μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων, τη δημιουργία ισχυρού πυρήνα προτάσεων προς την Πολιτεία και την θεσμοθέτηση αποφάσεων βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών σε θέματα του σύγχρονου τρόπου ζωής, του εργασιακού περιβάλλοντος, και της ασφαλούς μετακίνησης.

 Η δυναμική της κοινωνίας και η πρόοδος της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παρεχόμενη εκπαίδευση στα νεότερα μέλη της. Η παιδική και εφηβική ηλικία θεωρείται ως η πιο κατάλληλη περίοδος για να υλοποιηθούν παρεμβάσεις στον τομέα της εγγραμματοσύνης υγείας. Τα παιδιά  έχουν τη δυνατότητα να υιοθετήσουν πρότυπα συμπεριφοράς που θα καθορίσουν το επίπεδο υγείας τους στην ενήλικη ζωή, αλλά και να επηρεάσουν το άμεσο οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον με το να γίνουν πρεσβευτές υγείας και προτύπων συμπεριφοράς. Ο ρόλος των Επιστημονικών Εταιρειών θα πρέπει να είναι καθοριστικός και προς αυτή την κατεύθυνση. Δυστυχώς μέχρι τώρα, η παιδική και εφηβική ηλικία διαφεύγει από τις δράσεις των Εταιρειών.  

Σε επίπεδο υγειονομικών δομών, τα μέλη των Επιστημονικών Εταιρειών, θα πρέπει να έχουν ουσιαστική αντίληψη των καθημερινών δυσκολιών στην εργασία, των αναγκών ανθρώπινου δυναμικού, των ελλείψεων υλικό-τεχνολογικού εξοπλισμού, των δυσκολιών στη συνταγογράφηση, των περιορισμών στην καθημερινή κλινική πράξη, καθώς και γνώση των αναγκών του πληθυσμού ανά γεωγραφική περιφέρεια. Η παροχή συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στα μέλη των Επιστημονικών Εταιρειών σε επίπεδο ανάλογο των αναγκών κάλυψης, είναι ένας ακόμα σημαντικός ρόλος που δε δύναται να εγκαταλειφθεί.

Με αφορμή τη φετινή  Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς, στο ερώτημα ποια είναι η θέση των Επιστημονικών Εταιρειών στην προαγωγή της υγείας του πληθυσμού, θα έλεγε κανείς ότι είναι πολυδιάστατος. Δεν έγκειται μόνο στην υποστήριξη της ιατρικής έρευνας και εκπαίδευσης, αλλά και στην προώθηση της εγγραμματοσύνης υγείας των πολιτών, καθώς και της διαμόρφωσης του υγειονομικού χάρτη της χώρας με απογραφή των συνθηκών και αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικό-τεχνολογική υποδομή, σε στενή συνεργασία με την Πολιτεία. Μόνο έτσι θα έχουμε την υγεία που μας αξίζει!

Επιμέλεια: Χριστίνα Χρυσοχόου, ιατρός-καρδιολόγος, μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, και της EuropeanAssociationofPreventiveCardiology

Περισσότερα Άρθρα

Σχετικά Άρθρα

Νέες Δημοσιεύσεις

ΕΛΣΤΑΤ: Στο 8,50% του ΑΕΠ η συνολική χρηματοδότηση για τις δαπάνες υγείας το 2022

Η συνολική χρηματοδότηση των δαπανών υγείας παρουσίασε αύξηση κατά 5,4% το 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη χρηματοδότηση του έτους 2021, αλλά μειώθηκε ως...

Αφρικανική σκόνη, δυνητικοί κίνδυνοι, τρόποι προφύλαξης

Τα σωματίδια που φτάνουν μέχρι τις κυψελίδες των πνευμόνων. Ποιοι είναι ευάλωτοι και πώς θα προστατευτούν. Ο καθηγητής Πνευμονολογίας εξηγεί . Η αφρικανική σκόνη, που ξεκίνησε...

Υψηλότερος γενετικός κίνδυνος παχυσαρκίας σημαίνει σκληρότερη προσπάθεια για τα ίδια αποτελέσματα

Οι συγγραφείς της μελέτης δήλωσαν ότι θέλουν τώρα να δουν εάν τα ευρήματα γενικεύονται σε πιο αντιπροσωπευτικούς και διαφορετικούς πληθυσμούς. Τα άτομα με υψηλότερο γενετικό...

Ετικέτες