Καλό Σαββατοκύριακο καραντίνας σε όλους! Οι φίλοι που με παρακολουθούν εδώ (άσπονδοι και… σπονδικοί) θα ξέρουν οτι προσπαθώ να αποφύγω πολύ λεπτομερείς κουβέντες για εμβόλια, για πολλούς λόγους, ο κυριότερος των οποίων είναι το Σωκρατικό “εν οίδα οτι ουδέν οίδα”. Είναι δύσκολο να μιλάς από καθέδρας άμα καταλαβαίνεις το μέγεθος της άγνοιας σου. Ένας κύριος λόγος είναι επίσης οτι “το εμβόλιο” θεωρείται, (και είναι, ως ένα βαθμό), η μεγάλη ελπίδα, που θα έρθει και θα μας γλυτώσει μονομιάς από τον τωρινό εφιάλτη. Όλοι μας έχουμε ανάγκη την ελπίδα, οτι υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ, αλλά αυτό δεν πρέπει να επιτρέψει παρανοήσεις και ψεύτικες υποσχέσεις, γιατί θα το πληρώσουμε στο μέλλον με απογοήτευση και χάσιμο της εμπιστοσύνης του πληθυσμού σε οτι λέμε.
Αν και έχω βαρεθεί να είμαι ο “μάντης κακών” και να τα βλέπω όλα μαύρα και απειλητικά, θέλω να σταθώ σε μια πρακτική προειδοποίηση που την έχω ξανακάνει περιληπτικά, και που θα βρούμε πρακτικά μπροστά μας όταν με το καλό τα εμβόλια θα αρχίσουν να έρχονται, εγκεκριμένα και έτοιμα για ένεση. Αρχίζουν δημοσιεύματα στον τύπο, και πολλοί ειδικοί συμφωνούν οτι πρέπει να προειδοποιήσουμε το κοινό για το τι θα προκύψει πρακτικά με τους εμβολιασμούς, όταν αρχίσουν.
Όλα τα εμβόλια για τον κορωνοϊό προκαλούν παροδικές παρενέργειες που περιλαμβάνουν ένα η περισσότερα από πόνο, πυρετό, ερύθημα ή και πρήξιμο, πονοκεφάλους, κούραση και γενική κακουχία. Αυτά τα συμπτώματα είναι παροδικά. Αυτό δεν είναι καινούριο φαινόμενο, όλα τα εμβόλια έχουν ένα ποσοστό από παρόμοια συμπτώματα. Αλλά γενικά μιλώντας, τα εμβόλια που θα κάνουμε την άνοιξη και αυτά που έρχονται το καλοκαίρι μπορεί να βγάλουν κακό όνομα λόγω των παρενεργειών. Αυτό είναι ένα ελάχιστο κόστος που πρέπει να υποστούμε για να γλυτώσουμε μια ώρα αρχύτερα. Έχουν ήδη αρχίσει οι προειδοποιήσεις στα ΜΜΕ για την ψηλή “ερεθιστικότητα” των εμβολίων και θα δούμε πολλές περισσότερες δημοσιεύσεις. Αυτό δεν θα πρέπει να συγχέεται με μακροχρόνια προβλήματα ή νόσους που οφείλονται στο εμβόλιο. Προς το παρόν δεν έχουμε καμία ένδειξη για τέτοια προβλήματα, έχοντας κάνει (για τα εμβόλια που είναι σε προχωρημένες κλινικές δοκιμές), πάνω από 100,000 εμβολιασμούς παγκόσμια. Σε λίγο καιρό, όταν τα εμβόλια εφαρμοστούν για να προστατεύσουν το νοσηλευτικό προσωπικό και ευπαθείς ομάδες, θα έχουμε 1 εκατομμύριο εμβολιασμούς με κάθε ένα από τα 2-3 εμβόλια που θα εγκριθούν πρώτα, και θα μπορούμε να πούμε αν είναι το ίδιο ασφαλή με αυτά που κάνουμε στα παιδιά μας, και που έχουν παρενέργειες λιγότερο από 1 στο εκατομμύριο. Καλύτερα δεν γίνεται.
Γιατί είναι όλα τα κορωνοεμβόλια τόσο “ερεθιστικά”? Όλες οι εταιρείες έχουν διαλέξει να κάνουν προχωρημένες κλινικές δοκιμές με τα εμβόλια και τις δόσεις που έδειξαν τα ισχυρότερα αποτελέσματα στους πρώτους εμβολιασμούς. Ακόμα και εταιρείες που σχεδίαζαν εμβόλια μιας δόσης, έκαναν τις μεγάλες κλινικές δοκιμές με δυο δόσεις (παράδειγμα, AstraZeneca), απλά γιατί κανένας δεν ήθελε να πάρει το ρίσκο μιας αποτυχίας. Η λογική είναι να βρούμε κάτι που δουλεύει στα σίγουρα, και μετά βλέπουμε. Έτσι λοιπόν χρησιμοποιήθηκαν δόσεις και φόρμουλες εμβολίων που παράγουν ισχυρή ανοσία, που μερικές φορές είναι μεγαλύτερη από την ανοσία που παράγεται από την μόλυνση με ιο. Δεν ξέρουμε πόσο χρήσιμο είναι αυτό, γιατί δεν ξέρουμε πόσο καιρό κρατάει η προστατευτική ανοσία μετά τον εμβολιασμό καθώς και μετά από φυσική μόλυνση. Θα τα μάθουμε όλα αυτά στους επόμενους μήνες.
Για το μέλλον, βλέπω οτι κάθε δεύτερο μήνα το τοπίο των εμβολίων και των εμβολιασμών θα αλλάζει. Πολλά από αυτά που λέμε σήμερα θα τροποποιηθούν. Είναι αστείο να συζητάμε για το αν 95% αποτελεσματικότητα είναι καλύτερη από 90% αποτελεσματικότητα. Θα ανακαλύψουμε ποια εμβόλια είναι πιο ανεκτά από τους εμβολιαζόμενους και τι παρενέργειες κάνουν στο γενικό πληθυσμό. Θα βγουν και άλλα εμβόλια που θα αλλαξουν τις προτεραιότητες. Θα υπάρξει προσπάθεια για χαμηλότερες δόσεις, διαφορετικές φόρμουλες και εμβόλια μιας δόσης θα γίνουν εφικτά όταν έχουμε μεγάλα νούμερα εμβολιασμών και δούμε πως τα πάνε αυτοί που αρνήθηκαν ή ξέχασαν να κάνουν δεύτερη δόση. ‘Εχει πολλή δουλειά για πολλούς, και θα μπορούσα να λέω πολλά ακόμα για το τι μπορεί και πρέπει να γίνει, αλλά ας βάλουμε μια τελεία για τώρα.
Επιμέλεια-Συγγραφή: Γιώργος Παυλάκης, Επικεφαλής του Τμήματος Ανθρωπίνων Ρετροϊών, Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, ΗΠΑ