Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Μια Μεταβολική Διαταραχή που Προκαλεί Έντονη Κόπωση & Χρόνια Φλεγμονή σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο

Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Μια Μεταβολική Διαταραχή που Προκαλεί Έντονη Κόπωση & Χρόνια Φλεγμονή σε Ασθενείς με Αυτοάνοσο
 
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μια μεταβολική διαταραχή που κρύβεται πίσω από τα περισσότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα.
 
Πολλοί ασθενείς με αυτοάνοσο δε γνωρίζουν ότι τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, οι πόνοι στους μύες και στις αρθρώσεις, οι εναλλαγές στη διάθεση, οι διαταραχές στη λειτουργία του γαστρεντερικού, συνδέονται άμεσα με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
 
Η αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, συνδέεται άμεσα με φλεγμονώδεις εξάρσεις των αυτοάνοσων νοσημάτων και επιδείνωση της πορείας της υγείας ασθενών με αυτοάνοσο.
 
Τα αυτοάνοσα είναι νοσήματα με σημαντικό μεταβολικό υπόβαθρο. Η αντίσταση στην ινσουλίνη και ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά επιβαρύνουν την υγεία ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα^[1][2][3][4].
 
Τα 3 πιο κοινά προβλήματα ασθενών με αυτοάνοσο νόσημα που σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη είναι:
 
1. Η έλλειψη ενέργειας και η κούραση είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα που νιώθουν πολλοί ασθενείς με αυτοάνοσο. 
 
Η κόπωση είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που μας ενημερώνει ότι πρέπει να ξεκουραστούμε για να αναπληρώσουμε τις δυνάμεις μας και να μπορέσει το σώμα μας να αποκαταστήσει τις βλάβες που συσσώρευσε κατά τη διάρκεια της ημέρας.
 
Φυσιολογικά η κούραση εκδηλώνεται προς το τέλος της ημέρας, κατά τις βραδινές ώρες ή μετά από έντονη σωματική ή πνευματική εργασία και υποχωρεί μετά από επαρκή ύπνο και ξεκούραση.
 
Ένα από τα πρώτα προβλήματα που βιώνουν οι ασθενείς με αυτοάνοσο, είναι κόπωση που σταδιακά εμφανίζεται όλο και πιο νωρίς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο ασθενής αισθάνεται αρχικά κόπωση κατά τις απογευματινές ώρες, στη συνέχεια η κούραση εκδηλώνεται τις μεσημεριανές ώρες και σε κάποιες περιπτώσεις ξυπνά κουρασμένος.
 
Αυτό οφείλεται σε ελλείψεις του οργανισμού και μεταβολικές διαταραχές που επιδρούν στους μηχανισμούς παραγωγής ενέργειας του οργανισμού. Η αντίσταση στην ινσουλίνη εμποδίζει την καύση του λίπους και μειώνει τον μεταβολισμό. Η απόδοση του οργανισμού μειώνεται και το άτομο βιώνει έντονη κόπωση και μειωμένη αντοχή στη διενέργεια φυσικής δραστηριότητας.
 
2. Ο χρόνιος πόνος, είναι ένα σύμπτωμα που χαρακτηρίζει αυτοάνοσα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, το σύνδρομο Sjogren, τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, η αγκυλοποιητική αρθρίτιδα, η ψωρίαση,  η σκληροδερμία κ.ά.
 
Συχνοί πόνοι μπορούν να αφορούν στις αρθρώσεις, στους μύες (μυαλγίες), στην κοιλιακή χώρα, στα δάκτυλα και στην ουροδόχο κύστη.
 
Απλές ενέργειες όπως το ανέβει κάποιος τις σκάλες, να ανοίξει ένα μπουκάλι νερό, να φάει ή να ουρήσει, μετατρέπονται σε επώδυνες διαδικασίες. 
 
Η ινσουλίνη προάγει τη φλεγμονή και επιδεινώνει το αίσθημα του πόνου, είναι αυξητικός παράγοντας και ωθεί τα κύτταρα του οργανισμού να πολλαπλασιαστούν, επιβαρύνοντας τις διαδικασίες της φλεγμονής. Καταστέλλει τους μηχανισμούς επούλωσης, αυξάνει την ταχύτητα ανάπτυξης βλαβών στους ιστούς και οδηγεί στην εγκατάσταση χρόνιας φλεγμονής. 
 
3. Διαταραχές στη λειτουργία του γαστρεντερικού υπάρχουν στην πλειοψηφία των ασθενών με αυτοάνοσο. Τα πιο κοινά συμπτώματα του γαστρεντερικού είναι η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, οι αιματηρές κενώσεις, η δυσκολία στην κατάποση, κοιλιακή διάταση και πόνος. 
 
Τα συμπτώματα του γαστρεντερικού, οφείλονται σε αλλοίωση του εντερικού μικροβιώματος, σε φλεγμονή στα τοιχώματα του πεπτικού σωλήνα και σε διαταραχές στην κινητικότητα του.    
 
Η αλλοίωση του μικροβιώματος επηρεάζει την αντίσταση στην ινσουλίνη και οι δύο παράγοντες μαζί, επιβαρύνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος^[5][6][7].

Αντίσταση στην Ινσουλίνη

Η ινσουλίνη παράγεται στο πάγκρεας και είναι γνωστή κυρίως λόγω του ρόλου της στη μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα.

Τρώμε κάτι, το πάγκρεας εκκρίνει ινσουλίνη, αυτή συνδέεται στα κύτταρα, όπου τους δίνει το σήμα να απορροφήσουν τη γλυκόζη στο εσωτερικό τους.

Εικόνα: μετά από ένα γεύμα το πάγκρεας εκκρίνει ινσουλίνη. Διαφορετικές τροφές προκαλούν την έκκριση διαφορετικής ποσότητας ινσουλίνης. Οι υδατάνθρακες προκαλούν αυξημένη έκκριση, ενώ τα λιπαρά απαιτούν ελάχιστη έως καθόλου ποσότητα ινσουλίνης. Προσαρμοσμένο από το NEJM 2022.  


Η αντίσταση στην ινσουλίνη προκύπτει όταν τα κύτταρα στο συκώτι, στο λιπώδη ιστό και στους μύες προσπαθούν να προστατευτούν από την αυξημένη διάθεση γλυκόζης και δεν ανταποκρίνονται στη συγκεκριμένη ορμόνη.

Ο οργανισμός αναγκάζεται να εκκρίνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης, ώστε να επιτύχει το ίδιο βιολογικό αποτέλεσμα.

Ωστόσο, η ινσουλίνη πέρα από το ρόλο της στη διατήρηση σταθερών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, ρυθμίζει τις καύσεις του λίπους, την παραγωγή ενέργειας, τους μηχανισμούς της φλεγμονής και επηρεάζει τη συνολική λειτουργία του οργανισμού.

Αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης ενισχύουν τις φλεγμονές, την εκδήλωση εξάρσεων σε αυτοάνοσα νοσήματα, τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία, τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου και ανάπτυξης διαβήτη.


Ελλείψεις του Οργανισμού & Αντίσταση στην Ινσουλίνη

Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ένα από τους κύριους μηχανισμούς ανάπτυξης νόσου σήμερα. Μαζί με την παρουσία οριακών ελλείψεων του οργανισμού σε μικροθρεπτικά συστατικά, αποτελεί κεντρικό παράγοντα στην ανάπτυξη και επιδείνωση αυτοάνοσων νοσημάτων.

Ο καθιστικός τρόπος ζωής, η χρόνια αυξημένη κατανάλωση τροφών που αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης και ελλείψεις σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά στοιχεία που χρειάζονται για την ομαλή λειτουργία των υποδοχέων της ινσουλίνης, μειώνουν σταδιακά την απόκριση των κυττάρων και του οργανισμού σε αυτήν.

Η οριακή έλλειψη θρεπτικών συστατικών περνάει απαρατήρητη για πολλά χρόνια μέχρι την εκδήλωση κάποιας ασθένειας[8][9][10]. Πρόκειται για ελλείψεις που είναι δύσκολο να εντοπιστούν με τις κοινές εργαστηριακές εξετάσεις και περιγράφονται με τον όρο “Κρυμμένη Πείνα”.

Ένα ζωτικό κομμάτι της ομαλής μεταβολικής λειτουργίας του οργανισμού και στην επίλυση της αντίστασης στην ινσουλίνη, είναι η επάρκεια σε βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και μικροθρεπτικά συστατικά που είναι απαραίτητα^{[11][12][13][14][15][16]}: 

• Για την ομαλή έκκριση και λειτουργία της ινσουλίνης: μαγνήσιο, χρώμιο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Κ2, βιταμίνη D3, προβιοτικά)
   
• Για τη φυσιολογική ολοκλήρωση των διαδικασιών επούλωσης του δέρματος και των ιστών: βιταμίνη C, ψευδάργυρος, βιταμίνη Ε, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά, βιταμίνη D3. 
   
• Στη διαχείριση της χρόνιας φλεγμονής: ω-3 λιπαρά οξέα, βιταμίνη C, βιταμίνη D3.
   
• Στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος: βιταμίνη D3, βιταμίνη C,  ω-3 λιπαρά, προβιοτικά, ψευδάργυρος. Ελλείψεις στα συγκεκριμένα μικροθρεπτικά συστατικά, απορρυθμίζουν τα κύτταρα ανοσοποιητικού συστήματος και συνδέονται άμεσα με την αυτοανοσία. 
      

Ελλείψεις σε μικροθρεπτικά στοιχεία και βιταμίνες, που συμμετέχουν στις μεταβολικές διεργασίες του οργανισμού, επηρεάζουν αρνητικά την πορεία της υγείας, διευκολύνουν την ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη, δυσχεραίνουν την επούλωση των ιστών και προάγουν τις χρόνιες φλεγμονές.   


Ειδικές Εξετάσεις Καθορίζουν την Αντιμετώπιση των Αυτοάνοσων Νοσημάτων

Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι οι παράγοντες που συνδέονται με τον τρόπο ζωής, με ελλείψεις του οργανισμού και με τη διατροφή που μπορούν να εντοπιστούν, να διορθωθούν και να βελτιώσουν την πορεία της νόσου.

Είναι σημαντικό για τους ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα που αντιμετωπίζουν μεταβολικές διαταραχές να εντοπίσουν τις ακριβείς ελλείψεις που επηρεάζουν την υγεία τους, καθώς αυτές συνδέονται άμεσα με την ύπαρξη αντίστασης στην ινσουλίνη.

Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η ακριβής καταγραφή των ελλείψεων και μεταβολικών διαταραχών όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη σε κάθε άτομο ήταν ιδιαίτερα δύσκολη με τις κλασσικές μεθόδους μέτρησης. Έτσι η διόρθωση τους βασιζόταν σε γενικές οδηγίες.

Τα τελευταία χρόνια, μια νέα κατηγορία εξετάσεων που ανιχνεύει μικρά μόρια στον οργανισμό, παρέχει ακριβή εικόνα για τις ελλείψεις και τις μεταβολικές διατραχές που επηρεάζουν την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου.

Πρόκειται για μια ευαίσθητη μέθοδο μέτρησης. Οι συγκεκριμένες εξετάσεις ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι καταγράφουν τις ακριβείς ελλείψεις, ώστε να σχεδιαστεί ολοκληρωμένα το θεραπευτικό πλάνο για την αντιμετώπιση της αντίστασης στην ινσουλίνη, με στόχο τη βελτίωση της υγείας του ασθενή^{[3][4][17][18]}.

Ανιχνεύουν περισσότερους από 80 δείκτες που σχετίζονται άμεσα με την κατάσταση της υγείας ενός ατόμου.

Οι εξετάσεις εντοπίζουν ανεπάρκειες σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία που σχετίζονται:

• με την αντίσταση στην ινσουλίνη
   
• το μεταβολισμό των ζαχάρων
   
• των μεταβολισμό των λιπιδίων
   
• τη διαχείριση της φλεγμονής
   
• την παραγωγή ενέργειας
   
• την κατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου
   
• τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος
   
• τη λειτουργία του ορμονικού συστήματος

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων συνοδεύονται από το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο που ταιριάζει στον κάθε ασθενή και η σταθερή παρακολούθηση από γιατρό είναι απαραίτητη.

Η αγωγή αποτελείται από βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά, διατροφή, καθώς και συστάσεις που αφορούν στον τρόπο ζωής, με βάση τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

Καθώς οριακές ελλείψεις του οργανισμού σε μικροθρεπτικά συστατικά, συσσωρεύονται σταδιακά στο χρόνο και οδηγούν σε νόσο, χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για τη διόρθωση τους.

Η διενέργεια των εξετάσεων είναι το πρώτο βήμα.

Στη συνέχεια, ο γιατρός σχεδιάζει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο που ταιριάζει στον κάθε ασθενή, με βάση τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

Ο ασθενής εφαρμόζει την αγωγή για την αντιμετώπιση του νοσήματός του και τη βελτίωση της υγείας του. Είναι κάτι που χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια, σε συνδυασμό με σταθερή παρακολούθηση από την ομάδα μας.

Συνήθως απαιτούνται 6-8 μήνες για την επίτευξη μιας σημαντικής αλλαγής και ένα έτος για να σταθεροποιηθεί ο οργανισμός σε ένα καλύτερο επίπεδο λειτουργίας.

Η διόρθωση της αντίστασης της ινσουλίνης με ιατρικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, στη διόρθωση των ελλείψεων του οργανισμού και στη διατροφή, αλλάζει την πορεία της υγείας:

• Μειώνει το αίσθημα κόπωσης και να ενισχύσει τα επίπεδα ενέργειας 
   
• Οδηγεί σε βελτίωση του μεταβολισμού, μείωση του σωματικού βάρους και του σπλαχνικού λίπους
   
• Βελτιώνει σημαντικά την καθημερινότητα των ατόμων με χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα, όπως η νόσος του Χασιμότο, η ψωρίαση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ελκώδης κολίτιδα.
   
• Μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιαγγειακού νοσήματος και διαβήτη
   
• Βελτιώνει το μεταβολισμό του σακχάρου και των λιπιδίων
   
• Μειώνει τις φλεγμονώδεις εξάρσεις της νόσου

Μέσα από την κλινική μας εμπειρία έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε βιταμίνες και άλλα στοιχεία, η αποκατάσταση του μεταβολισμού και η ρύθμιση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλάζουν ριζικά την πορεία της υγείας σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη προς το καλύτερο και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, από μια εικόνα σταθερής επιδείνωσης, σε μια σταθερής βελτίωσης^{[3,4,17,18][19]}.

Σημεία Βελτίωσης

Διόρθωση ελλείψεων: οι ελλείψεις σε βιταμίνες και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά, είναι η πρώτη αιτία νόσου παγκοσμίως. Δημοσίευση από την ομάδα της Metabolomic Medicine^®, στο υψηλού κύρους βρετανικό ιατρικό περιοδικό BMJ Nutrition, Prevention & Health, επισημαίνει ότι ο εντοπισμός και η διόρθωση ζωτικών ελλείψεων του οργανισμού, συμβάλλουν στην πρόληψη και στη θεραπεία χρόνιων νοσημάτων όπως τα αυτοάνοσα, ο διαβήτης και τα καρδιολογικά νοσήματα.

Μέσα από την κλινική μας εμπειρία, έχουμε δει ότι ο εντοπισμός και η διόρθωση ελλείψεων του οργανισμού σε άτομα με αυτοάνοσο ή χρόνιο νόσημα, βοηθάει σημαντικά στη βελτίωση της υγείας αυτών των ασθενών.

Σωστή διατροφή: Η διαμόρφωση διατροφής που να ταιριάζει στις ανάγκες του κάθε οργανισμού οδηγεί σε ριζικές αλλαγές στην υγεία. Η αλλαγή στη διατροφή επιφέρει άμεσα αποτελέσματα και αλλάζει όσο καμία άλλη ιατρική παρέμβαση την πορεία της υγείας ενός ατόμου. Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι κάθε οργανισμός έχει διαφορετικές ανάγκες. Το πιο συχνό πρόβλημα είναι οι διατροφικές επιλογές που κάνει κανείς, νομίζοντας ότι είναι υγιεινές και δεν ισχύουν για τον ίδιο.

Η διατροφή που καλύπτει τις μεταβολικές ανάγκες και ελλείψεις ενός ατόμου, οδηγεί άμεσα σε αυξημένα επίπεδα ενέργειας, μείωση των φλεγμονών, βελτίωση της διάθεσης και της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος, καθώς και στην επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Βελτίωση του νοσήματος: καθώς ενισχύονται οι μηχανισμοί επούλωσης και ρυθμίζεται η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνεται η χρόνια φλεγμονή και βελτιώνεται η πορεία της νόσου. Στην περίπτωση που οι ασθενείς λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, βελτιώνεται η ανταπόκριση και μειώνονται σημαντικά οι παρενέργειες που τη συνοδεύουν.

Αύξηση των επιπέδων ενέργειας: είναι ένας από τους πρώτους παράγοντες που διορθώνονται. Τα αυξημένα επίπεδα ενέργειας παίζουν κρίσιμο ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της διάθεσης των ασθενών. Επιπρόσθετα αντικατοπτρίζουν και τη βελτίωση στις μεταβολικές διεργασίες παραγωγής ενέργειας του οργανισμού. Αυξημένα επίπεδα ενέργειας συνδέονται με καλύτερη λειτουργία του ορμονικού συστήματος, των μηχανισμών επούλωσης, του νευρικού συστήματος και του ανοσοποιητικού.

Βελτίωση της λειτουργίας του γαστρεντερικού: Παρατηρείται μείωση της κοιλιακής διάτασης, ομαλοποίηση της εντερικής κινητικότητας και συμπτωμάτων όπως καούρες, γαστρικές ενοχλήσεις και δυσπεψία. Η βελτίωση της γαστρεντερικής λειτουργίας συνδέεται σχεδόν πάντα με βελτίωση της διάθεσης και του ύπνου, καθώς και ομαλοποίηση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.  

Καλύτερη συγκέντρωση και πνευματική διαύγεια: η διόρθωση των ελλείψεων, οι διατροφικές επιλογές που ταιριάζουν στον οργανισμό ενός ατόμου και η βελτίωση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού, οδηγούν σε αυξημένη συγκέντρωση και πνευματική διαύγεια.

Βελτίωση του μεταβολισμού και επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους: καθώς αντιμετωπίζονται οι μεταβολικές διαταραχές που επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, ομαλοποιείται και το σωματικό βάρος. Επιλύονται η αντίσταση στην ινσουλίνη και η χρόνια φλεγμονή, βελτιώνεται η σύσταση του μικροβιώματος, αυξάνονται τα επίπεδα ενέργειας, αποκαθίσταται το αίσθημα κορεσμού και επανέρχεται η ανάγκη για αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Αυτά οδηγούν στην επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Βελτίωση της συνολική κατάστασης της υγείας: Πρόκειται για το πιο σημαντικό σημείο βελτίωσης. Η διόρθωση των ελλείψεων του οργανισμού, η βελτίωση της διατροφής, η επίλυση των μεταβολικών διαταραχών, η αύξηση των επιπέδων ενέργειας, οδηγούν σε αύξηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας και αλλαγές στον τρόπο ζωής, που βελτιώνουν συνολικά την κατάσταση υγείας. Μέσα από την κλινική μας εμπειρία έχουμε παρατηρήσει ότι η υγεία των ασθενών αλλάζει από μια πορεία σε σταδιακής επιδείνωσης σε μια σταθερής βελτίωσης.

Η επιστημονική ομάδα της Metabolomic Medicine^®, συστήνει ως στόχο υγείας για το σύνολο του πληθυσμού, τον εντοπισμό των ελλείψεων και τη διόρθωση τους.

Η βελτίωση της συνολικής μεταβολικής κατάστασης του οργανισμού με την εφαρμογή εντατικής ιατρικής παρέμβασης στον τρόπο ζωής και διατροφής, λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας, τόσο στην πρόληψη όσο και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτοάνοσων και χρόνιων προβλημάτων υγείας.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

[1] Insulin Resistant Pathways are associated with Disease Activity in Rheumatoid Arthritis and are Subject to Disease Modification through Metabolic Reprogramming; A Potential Novel Therapeutic Approach,” Lorna Gallagher  Sian Cregan  Monika Biniecka, et al.  Arthritis and Rheumatolology. Dec. 16, 2019.

[2] Chronic Inflammation in the Context of Everyday Life: Dietary Changes as Mitigating Factors. Margină, D.; Ungurianu, A.; Purdel, C.; Tsoukalas, D.; Sarandi, E.; Thanasoula, M.; Tekos, F.; Mesnage, R.; Kouretas, D.; Tsatsakis, A. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17, 4135.

[3] Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Dimitris Tsoukalas, Vassileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics, 2019. 

[4] Prediction of Autoimmune Diseases by Targeted Metabolomic Assay of Urinary Organic Acids. Dimitris Tsoukalas et al. Metabolites. 2020 Dec 8. 

[5] Gut Microbiota as a Trigger for Metabolic Inflammation in Obesity and Type 2 Diabeteσ. Torsten P. M. Scheithauer et al. Front. Immunol., 16 October 2020.

[6] Insulin resistance per se drives early and reversible dysbiosis-mediated gut barrier impairment and bactericidal dysfunction  Author links open overlay panelDalaleGueddouri et al. Molecular Metabolism, March 2022

[7] Metabolic syndrome, autoimmunity and rheumatic diseases  Gabriela Medina et al. Pharmacol Res . 2018

[8] Hidden Hunger in the Developed World. Biesalski HK. The Road to Good Nutrition. Basel, Karger, 2013, pp 39–50 https://doi.org/10.1159/000355992

[9] Low micronutrient intake may accelerate the degenerative diseases of aging through allocation of scarce micronutrients by triage. Bruce N. Ames. PNAS 2006. https://www.pnas.org/content/pnas/103/47/17589.full.pdf

[10] Prolonging healthy aging: Longevity vitamins and proteins Bruce N. Ames PNAS October 23, 2018. https://www.pnas.org/content/115/43/10836

[11] Dietary micronutrients in the wake of COVID-19: an appraisal of evidence with a focus on high-risk groups and preventative healthcare. McAuliffe S, Ray S, Fallon E, et al. BMJ Nutr Prev Heal 2020:bmjnph-2020-000100.

[12] Insulin Resistance and Vitamin D Deficiency: A Link Beyond the Appearances.  Valentina Trimarco et al. Front. Cardiovasc. Med., 17 March 2022

[13] Role of Minerals and Trace Elements in Diabetes and Insulin Resistance  Pallavi Dubey et al.  Nutrients. 2020 

[14] Effects of Magnesium Deficiency on Mechanisms of Insulin Resistance in Type 2 Diabetes: Focusing on the Processes of Insulin Secretion and Signaling  Krasimir Kostov Int J Mol Sci. 2019

[15] Effect of supplementation with vitamins D3 and K2 on undercarboxylated osteocalcin and insulin serum levels in patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized, double-blind, clinical trial  J. I. Aguayo-Ruiz et al. Diabetology & Metabolic Syndrome August 2020

Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Πηγή: https://www.drtsoukalas.com/antistasi_stin_insoulini__mia_metaboliki_diatarahi_pou_prokalei_entoni_koposi___hronia_flegmoni_se_astheneis_me_aitoanoso-su-554.html?gclid=CjwKCAjwgfm3BhBeEiwAFfxrG8upHOxvPVvmxYteYpG9WCgxpQjXMSfrsPclHsvBoUnBMZMW7vpaaRoCJm0QAvD_BwE