Ερευνητική ομάδα από το Borstel, το Lübeck και το Kiel έδειξε ότι δύο νευροδιαβιβαστές είναι υπεύθυνοι για τις παρατεταμένες φλεγμονώδεις διεργασίες στο ρινικό βλεννογόνο στο σύνδρομο long-CoViD.
Μια ερευνητική ομάδα από το Ερευνητικό Κέντρο Borstel, το Leibniz Lungenzentrum (FZB), το Πανεπιστήμιο Christian-Albrechts του Κιέλου (CAU), το Πανεπιστήμιο του Λίμπεκ (UzL) και το Πανεπιστημιακό Κλινικό Schleswig-Holstein (UKSH), σε συνεργασία με άλλους εταίρους, απέκτησε νέες γνώσεις σχετικά με την εμφάνιση του συνδρόμου μετά την COVID.
Οι επιστήμονες συνδύασαν την πιο σύγχρονη μονοκυτταρική μεταγραφική ανάλυση (scRNA-seq) με κυτταροβιολογικά μοντέλα. Έτσι, κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν τους κυτταρικούς και μοριακούς μηχανισμούς που ευθύνονται για τις μακροχρόνιες ενοχλήσεις πολλών ασθενών.
Η μελέτη εντόπισε δύο νευροδιαβιβαστές που προκαλούν μόνιμη φλεγμονή στον ρινικό βλεννογόνο. Αυτή η φλεγμονώδης διαδικασία φαίνεται να αναστέλλει την αναγέννηση του ιστού και συμβάλλει έτσι στη διατήρηση των συμπτωμάτων του long CoViD. Τα αποτελέσματα έχουν πλέον δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό “Nature Communications”.
Το σύνδρομο μετά τον COVID (PCS) επηρεάζει περίπου το 3-17% των ατόμων μετά από λοίμωξη με τον κοροναϊό SARS-CoV-2. Οι πάσχοντες υποφέρουν από όψιμες ή μακροχρόνιες επιπτώσεις με διαφορετικά συμπτώματα.
Οι αιτίες είναι ακόμη σε μεγάλο βαθμό αδιευκρίνιστες. Η ομάδα του Δρ Karosham Reddy, του καθηγητή Markus Weckmann (και οι δύο από το FZB), του καθηγητή Hauke Busch και της ιδιωτικής λέκτορας Δρ. Anke Fähnrich από το Τμήμα Ιατρικής Συστημικής Βιολογίας του Ινστιτούτου Πειραματικής Δερματολογίας του Λίμπεργκ (LIED) εξέτασε δείγματα από βιοψίες της μύτης 25 ασθενών με σύνδρομο long CoViD σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο. Τα δείγματα ελήφθησαν στο πλαίσιο του NAPKON, μιας εθνικής κοόρτης long – COVID.
Οι ερευνητές ανέλυσαν, μεταξύ άλλων, τους υπάρχοντες τύπους κυττάρων και τις οδούς σηματοδότησης με τις οποίες τα κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους.
Διαπίστωσαν ότι ο βλεννογόνος των ανώτερων αναπνευστικών οδών παραμένει δομικά αλλοιωμένος ακόμη και μήνες μετά την λοίμωξη από SARS-CoV-2, ακόμη και αν δεν υπάρχει πλέον ενεργή ιογενής λοίμωξη.
Εντόπισαν δύο βασικές νευροδιαβιβαστικές ουσίες: TNFα και TGFβ. Αυτές φαίνεται να είναι υπεύθυνες για τον συνεχιζόμενο εσφαλμένο προγραμματισμό των κυττάρων του βλεννογόνου. Ο Δρ. Reddy και ο καθηγητής Markus Weckmann στο FZB μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα σε καινοτόμα μοντέλα ανθρώπινου βλεννογόνου.
“Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι ο συνδυασμός των δύο ουσιών TNFα και TGFβ διαταράσσει σημαντικά την αναγέννηση του κροσσωτού επιθηλίου”, εξηγεί ο Δρ Reddy.
“Η παρατεταμένη φλεγμονή στον ρινικό βλεννογόνο δεν διατηρείται από τον ίδιο τον ιό, αλλά προκαλείται από αυτές τις νευροδιαβιβαστικές ουσίες”, συνεχίζει ο Reddy.
Ο βλεννογόνος των αεραγωγών δεν μπορεί έτσι να διατηρήσει την αμυντική του λειτουργία, με αποτέλεσμα να προκύπτουν παρατεταμένα αναπνευστικά προβλήματα και αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις, τα οποία είναι τυπικά για το PCS.
Τα αποτελέσματα της μελέτης θα μπορούσαν να προσφέρουν νέες προσεγγίσεις για τη στοχευμένη θεραπεία του συνδρόμου long CoViD. “Οι παρατηρήσεις μας υποδεικνύουν συγκεκριμένες οδούς σηματοδότησης που φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στο PCS.
Αυτές θα μπορούσαν να επηρεαστούν θεραπευτικά με στοχευμένο τρόπο, ώστε να ανακουφιστούν τα συμπτώματα και ενδεχομένως να προληφθούν μακροχρόνιες βλάβες στον ρινικό βλεννογόνο”, λέει η επικεφαλής τηε μελέτης, συγγραφέας PD Dr. Fähnrich.
Οι μηχανισμοί που παρατηρήθηκαν, θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο και σε άλλες χρόνιες πνευμονικές παθήσεις, κάτι που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω σε μελλοντικές μελέτες.
Η μελέτη αποτελεί παράδειγμα επιτυχημένης διεπιστημονικής και μεταφραστικής έρευνας στο πλαίσιο του κέντρου αριστείας PMI.
Κρίσιμο για την επιτυχία ήταν η στενή συνεργασία μεταξύ του FZB, του LIED στο Πανεπιστήμιο του Lübeck και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Schleswig-Holstein (UKSH), καθώς και του βιομηχανικού εταίρου Singleron.
Μόνο χάρη σε αυτή τη στενή συνεργασία ήταν δυνατή η συλλογή υψηλής ποιότητας δεδομένων μεμονωμένων κυττάρων και η αξιολόγησή τους με σύγχρονες βιοπληροφορικές μεθόδους.
Πηγές:
Ερευνητικό Κέντρου Borstel – Leibniz Lungenzentrum, https://www.iatronet.gr/article/136496/nea-dedomena-shetika-me-tis-moriakes-aities-ths-longcovid
