Στις 11 Μαρτίου 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε παγκόσμια πανδημία της νόσου COVID-19 από τον νέο κορωνοϊό, η οποία εκδηλώνεται πρωτίστως σαν οξύ αναπνευστικό σύνδρομο.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες βιβλιογραφικές αναφορές, η επιμήκης παραμόρφωση της δεξιάς κοιλίας (RV longitudinal strain) αποτελεί ισχυρό προγνωστικό παράγοντα θνητότητας σε ασθενείς με COVID-19.
Το συνολικό επίμηκες strain της αριστερής κοιλίας (GLS- LV global longitudinal strain) αποτελεί πλέον γνωστό επικυρωμένο προγνωστικό δείκτη για καρδιοαγγειακά νοσήματα, αλλά η χρησιμότητά του στη διαστρωμάτωση κινδύνου για τη νόσο COVID-19 παραμένει άγνωστη. Η παρούσα μελέτη αξιολογεί εάν υπάρχει σχέση μεταξύ GLS της αριστερής κοιλίας και πρόγνωσης σε ασθενείς COVID-19.
35 ασθενείς με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη διάγνωση COVID-19, υποβλήθηκαν σε διαθωρακικό υπερηχογράφημα καρδιάς. Υπολογίσθηκε αναδρομικά το 2D strain, χρησιμοποιώντας λογισμικό EchoInsight (Epsilon Imaging). Εξαιρέθηκαν υπερηχοκαρδιογραφικές μελέτες που διενεργήθηκαν 10 ημέρες πριν και 21 ημέρες μετά την επιβεβαίωση της νόσου COVID 19. Υπολογίσθηκαν οι καμπύλες παραμόρφωσης και αποκλείστηκαν τμήματα με πτωχή ποιότητα. Εν συνεχεία, οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν και εκτιμήθηκε η θνητότητα από κάθε αιτία.
Η συσχέτιση μεταξύ GLS και θνητότητας αξιολογήθηκε με βάση την ανάλυση επιβίωσης Kaplan-Meier και Cox regression χρησιμοποιώντας δύο χρόνους παρακολούθησης (χρόνος από το ηχοκαρδιογράφημα και χρόνος από την επιβεβαίωση της νόσου COVID 19. Τα μοντέλα Cox προσαρμόστηκαν για την ηλικία και το κλάσμα εξώθησης της αριστερής κοιλίας.
Συνολικά, συμπεριλήφθηκαν 31 ασθενείς (3 αποκλείστηκαν λόγω πτωχής ηχητικής προσπέλασης και 1 ήταν μη συμβατός με το λογισμικό). 92 τμήματα από 23 ασθενείς αποκλείστηκαν λόγω πτωχών ακουστικών παραθύρων. Ο μέσος χρόνος από την επιβεβαίωση της COVID-19 έως το ηχοκαρδιογράφημα ήταν 3 [1-7] ημέρες. Η μέση ηλικία ήταν 64 [60-71], LVEF 57,5% [47,5-60], μέσο GLS -11,8 [-14,7 έως -10,2]. Σε παρακολούθηση 38 [26-49] ημερών από τη διάγνωση της νόσου COVID-19 και 29 [23-34] ημερών από το TTE, 8 ασθενείς πέθαναν.
Η θνητότητα απεικονίζεται στο σχήμα 1.
Για κάθε αύξηση 1% (προσοχή-λιγότερο αρνητικό) στο GLS παρατηρείται αύξηση της θνητότητας με αυξημένη (HR 1,52, 95% CI: 1,10-2,11, P = 0,013 από COVID19, HR 1,39 [1,10-1,75] , P = 0,006 από ηχοκαρδιογράφημα). Μετά την προσαρμογή για την ηλικία και το κλάσμα εξώθησης LV, η σχέση μεταξύ GLS και θνητότητας ήταν αμετάβλητη (HR 1,39, 95% CI: 1,11-1,76, P = 0,005 από COVID19; HR 1,54; 95% CI: 1,10-2,15, P = 0,011 από ηχοκαρδιογράφημα).
Παρατηρήθηκε λοιπόν, σημαντικά αυξημένη θνητότητα σε ασθενείς με μειωμένο GLS της αριστερής κοιλίας σε ασθενείς με COVID-19.
Η παρατήρηση αυτή έρχεται σε συμφωνία με προηγούμενες γνώσεις από τη βιβλιογραφία σχετικά με την προγνωστική αξία των δεικτών παραμόρφωσης της αριστερής κοιλίας. Οι δείκτες παραμόρφωσης έχουν ισχυρό προγνωστικό ρόλο, για θάνατο από κάθε αιτία, συγκρινόμενοι με την οπτική εκτίμηση του κλάσματος εξωθήσεως της αριστερής κοιλίας.
Η παρούσα μελέτη επεκτείνει τον ισχυρό προγνωστικό ρόλο των δεικτών παραμόρφωσης και σε ασθενείς με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας λόγω COVID-19.
Πιθανοί μηχανισμοί για την εξήγηση αυτών των αποτελεσμάτων:
Α. Άμεση προσβολή του μυοκαρδίου
Β. Η καταιγίδα κυτοκινών που προκαλεί η νόσος COVID 19 προκαλεί δυσλειτουργία πολλαπλών οργάνων και συστημάτων. Τα μυoκαρδιακά κύτταρα, σαν απάντηση στο οξειδωτικό stress και στους φλεγμονώδεις παράγοντες, φαίνεται να μειώνουν το συνολικό επίμηκες strain στο υπερηχοκαρδιογράφημα.
Περιορισμοί της μελέτης αποτελούν ο μικρός αριθμός ασθενών, το ότι πρόκειται για μελέτη παρατήρησης , και επίσης δεν ελήφθησαν υπόψιν όλες οι μεταβλητές που καθιστούν σοβαρή τη νόσο.
Συμπερασματικά, τα ευρήματα της παρούσας μελέτης υποδηλώνουν ότι η μείωση του GLS της αριστερής κοιλίας σχετίζεται με αυξημένη θνητότητα σε ασθενείς με COVID-19. Απαιτούνται όμως περαιτέρω ηχοκαρδιογραφικές μελέτες σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών που πάσχουν από τη νόσο COVID-19, προκειμένου να ενισχυθούν τα παραπάνω ευρήματα.
Βιβλιογραφία:
Prognostic Value of Left Ventricular Global Longitudinal Strain in COVID-19,
Scott E. Janus MD , Jamal Hajjari MD , Mohamad Karnib MD , Nour Tashtish MD , Sadeer Gi Al-Kind MD , Brian D Hoit MD, FASE ,
The American Journal of Cardiology (2020),