Τους μύθους περί «υπερβάλλουσας θνησιμότητας» διαλύει ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιορκίνης. Την σημασία της αξιοποίησής της ως δείκτη εξηγεί ο καθηγητής για την αξιολόγηση της πορείας της πανδημίας.
Σε ανάρτησή του ο κ. Μαγιορκίνης στα social media διευκρινίζει:
Μύθος 1: Η «υπερβάλλουσα θνησιμότητα» αποτελεί πρόσφατη «εφεύρεση» ή και «αλχημεία»
Ο συγκεκριμένος δείκτης αξιοποιείται από τους επιστήμονες εδώ τουλάχιστον μία δεκαετία για την παρακολούθηση της επιδημίας της γρίπης και άλλων κινδύνων δημόσια υγείας. Η ιστοσελίδα που καταγράφει τα Ευρωπαϊκά Στατιστικά λέγεται Euromomo και το ιστορικό της ευρωπαϊκής προσπάθειας βρίσκεται εδώ.
Μύθος 2: Οι θάνατοι από/με COVID-19 μπορούν να συγκριθούν μεταξύ χωρών
Τα συστήματα καταγραφής των θανάτων είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ διαφορετικών χωρών, όχι μόνο για την COVID-19 αλλά και για άλλα νοσήματα όπως η γρίπη (διαβάστε εδώ . Με στόχο την σύγκριση έγινε η προτυποποίηση με βάση την «υπερβάλλουσα θνησιμότητα». Με τον δείκτη αυτόν παρακολουθούν και οι διεθνείς οργανισμοί την επιδημία της γρίπης όπως φαίνεται και στις ετήσιες αναφορές του ECDC. Ο κ. Μαγιορκίνης αναφέρεται ενδεικτικά στην περίοδο της γρίπης 2016-2017, διαβάστε εδώ
Μύθος 3: Η υπερβάλλουσα θνησιμότητα είναι μία απλή διαφορά των θανάτων φέτος με τους θανάτους πέρυσι.
Για τον υπολογισμό της υπερβάλλουσας θνησιμότητας απαιτείται ένα πολύπλοκο μεθοδολογικό σύστημα που λαμβάνει υπόψιν πολλές παραμέτρους όπως η ηλικία αλλά και η μεταβλητότητα. Σχετικά με την μεθοδολογία μπορείτε να ενημερωθείτε από την ιστοσελίδα του Euromomo.
Γιατί είναι σημαντικός δείκτης;
Είναι χρήσιμος για τον έλεγχο της συνολικής πίεσης στο σύστημα υγείας και συνεπώς στο κατά πόσο η αντιμετώπιση της κρίσης οδήγησε και σε αύξηση θανάτων από άλλες αιτίες, όπως τονίζει ο καθηγητής. Επίσης ο ίδιος εξηγεί ότι λόγω της αλλαγής στην μεταδοτικότητα του ιού «αποτελεί πιο αξιόπιστο δείκτη για την παρακολούθηση της πανδημίας και την σύγκριση διαφορετικών χρονικών περιόδων».
Η υπερβάλλουσα θνησιμότητα στην Ευρώπη
Στο διάγραμμα καταγράφεται η υπερβάλλουσα θνησιμότητας από το 2017 μέχρι σήμερα με τον τρόπο του Euromomo των χωρών Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία και Πορτογαλία (τις υπόλοιπες που δεν χωράνε στο screenshot μπορείτε να τις βρείτε στο website https://www.euromomo.eu/graphs-and-maps/). To z-score είναι ένα προτυπωμένος δείκτης θνησιμότητας με τον οποίο είναι πλέον δυνατόν να συγκριθούν μεταξύ τους οι χώρες. Όσο μεγαλύτερο τόσο περισσότεροι θάνατοι έχουν καταγραφεί.
Ο καθηγητής εξηγεί πως η χειρότερη στιγμή για την Ελλάδα ήταν η εβδομάδα 31 του 2021 με z–score 8.62 και για πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Επίσης, η δεύτερη εβδομάδα του 2017 (με βάση τα στατιστικά του Euromomo) είναι ξεκάθαρα η χειρότερη πίεση που έχει περάσει το σύστημα υγείας με z-score 8.12 και κράτησε για αρκετό καιρό (είχε αποδοθεί στην γρίπη). Σχετικά χαμηλά επίπεδα υπερβάλλουσας θνησιμότητα φαίνεται ότι διατηρεί και μέσα στο 2022 σε σχέση με άλλες χώρες που ξεπέρασαν την διακεκομμένη ακόμα και στο 2022.
Γενικά φαίνεται ότι στην Ελλάδα επιτεύχθηκε επιπέδωση της επιδημίας (flattening of the curve όπως λέγαμε από την αρχή της επιδημίας), που είναι και το μεγάλο ζητούμενο, ενώ άλλες χώρες πέρασαν αρκετά μεγαλύτερες κρίσεις που καταγράφονται ως κορυφώσεις (βουνά) πάνω από την διακεκομμένη γραμμή. Ενδεικτικά, η Γερμανία στην εβδομάδα 52-53 του 2021 έφτασε το 10.25, η Ιταλία έφτασε το 15.81 την 14η εβδομάδα του 2020, ενώ 8.15 χτύπησε ακόμα και μέσα στο 2022.
Πηγή: https://virus.com.gr/magiorkinis-ti-einai-i-ypervalloysa-thnisimotita-poia-i-simasia-tis/