Νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ υποστηρίζει ότι η πανδημία επιτάχυνε τη γήρανση του ανθρώπινου εγκεφάλου, επηρεάζοντας τόσο τη φαιά όσο και την λευκή ουσία, ακόμη και σε άτομα που δεν είχαν μολυνθεί από κορονοϊό
Η πανδημία του κορονοϊού είχε πολλές παρενέργειες στην ανθρώπινη υγεία, σωματικές και ψυχολογικές. Τώρα, μια νέα επιστημονική μελέτη την οποία παρουσιάζει το TIME, υποστηρίζει ότι εκτός από όλα τα άλλα η πανδημία επιτάχυνε τη γήρανση του ανθρώπινου εγκεφάλου, και μάλιστα όχι μόνο για αυτούς που νόσησαν.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο περιοδικό Nature Communications, και οι επιστήμονες, για να αξιολογήσουν την επίδραση της Covid-19 στον εγκέφαλο, μελέτησαν απεικονίσεις από 1.000 άτομα κατά τη διάρκεια και πριν από την πανδημία. Στη συνέχεια τις συνέκριναν με απεικονίσεις από άλλα άτομα που είχαν ληφθεί σε «κανονικές» εποχές, ως μοντέλο για τη φυσιολογική γήρανση του εγκεφάλου.
Με επικεφαλής τον Αλί-Ρεζά Μοχαμαντί – Νεζάντ από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, οι ερευνητές εξέτασαν παραμέτρους όπως τη λειτουργία του εγκεφάλου, τον όγκο της φαιάς και της λευκής ουσίας, τις γνωστικές ικανότητες ενός ατόμου και την ηλικία του. Η φαιά ουσία είναι ζωτικής σημασίας για τη μνήμη, τα συναισθήματα και την κίνηση, ενώ η λευκή ουσία είναι απαραίτητη για τη μετάδοση ηλεκτρικών σημάτων μέσω των νευρώνων.
Οι εγκέφαλοι όσων έζησαν την περίοδο της πανδημίας γερνούσαν κατά περίπου 5,5 μήνες ταχύτερα σε σύγκριση με εκείνους που μελετήθηκαν πριν από την πανδημία. Η επιταχυνόμενη αυτή γήρανση παρατηρήθηκε τόσο σε άτομα που είχαν μολυνθεί από κορονοϊό όσο και σε εκείνα που δεν είχαν μολυνθεί, γεγονός που υποδηλώνει έντονα ότι παράγοντες πέρα από τον ίδιο τον ιό –όπως το έντονο στρες – έπαιξαν επίσης ρόλο. Μάλιστα, οι αλλαγές στη φαιά και στη λευκή ουσία ήταν παρόμοιες σε άτομα που είχαν και σε άτομα που δεν είχαν μολυνθεί.
«Αυτό το εύρημα ήταν ενδιαφέρον και αρκετά απροσδόκητο», υπογραμμίζει στο ΤΙΜΕ ο Μοχαμαντί – Νεζάντ. Αλλες μελέτες έχουν ήδη δείξει ότι ο κορονοϊός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον εγκέφαλο, αλλά «εμείς βρήκαμε ότι οι συμμετέχοντες που απλώς έζησαν την πανδημική περίοδο, ανεξάρτητα από το αν μολύνθηκαν, εμφάνιζαν σημάδια ελαφρώς επιταχυνόμενης γήρανσης του εγκεφάλου. Αυτό δείχνει ότι η ευρύτερη εμπειρία της πανδημίας – συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών στην καθημερινή ζωή, του στρες, της μειωμένης κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της περιορισμένης δραστηριότητας – μπορεί να είχε μετρήσιμη επίδραση στην υγεία του εγκεφάλου».
Η επίδραση της πανδημίας φάνηκε να είναι μεγαλύτερη σε ορισμένες ομάδες, ιδιαίτερα στους άνδρες, στους ηλικιωμένους και σε άτομα με πιο εύθραυστη υγεία, χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και εισόδημα ή ασταθή στέγαση. Τα άτομα με ασταθή εργασία είχαν κατά μέσο όρο πέντε μήνες επιπλέον εγκεφαλικής γήρανσης σε σχέση με εκείνα που είχαν καλύτερη εργασιακή κατάσταση, ενώ η κακή υγεία πρόσθετε περίπου τέσσερις μήνες στην «ηλικία» του εγκεφάλου σε σύγκριση με καλύτερη υγεία. Ωστόσο, μόνο τα άτομα που είχαν μολυνθεί με Covid-19 εμφάνισαν πτώση στις γνωστικές τους ικανότητες, τονίζει το ΤΙΜΕ.
Το γεγονός όμως ότι και όσοι δεν είχαν μολυνθεί κατά την πανδημία εμφάνισαν επιταχυνόμενη γήρανση του εγκεφάλου υπογραμμίζει την ανάγκη να αναγνωριστούν οι ευρύτερες επιπτώσεις της πανδημίας στην υγεία, πέρα από τα προφανή σωματικά δεδομένα στα οποία συνήθως επικεντρώνονται οι γιατροί.
«Η υγεία του εγκεφάλου μπορεί να επηρεαστεί από τις καθημερινές δραστηριότητες και οι μεγάλες κοινωνικές αναταράξεις –όπως αυτές που βιώσαμε στην πανδημία– μπορούν να αφήσουν αποτύπωμα ακόμα και σε υγιή άτομα», σημειώνει ο Μοχαμαντί – Νεζάντ. «Αυτό ενισχύει την κατανόηση της δημόσιας υγείας, τονίζοντας τη σημασία της ψυχικής, γνωστικής και κοινωνικής ευεξίας, μαζί με τους παραδοσιακούς δείκτες σωματικής υγείας, κατά τον σχεδιασμό μελλοντικών στρατηγικών διαχείρισης κρίσεων».
Αν και η μελέτη δεν εξερεύνησε συγκεκριμένους τρόπους αντιμετώπισης της γήρανσης του εγκεφάλου, ο ίδιος επισημαίνει ότι στρατηγικές που είναι γνωστό ότι διατηρούν την υγεία του εγκεφάλου, όπως η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, ο επαρκής ύπνος και η κοινωνική και γνωστική αλληλεπίδραση, είναι σημαντικές, ιδιαίτερα σε συνθήκες έντονου στρες όπως μια πανδημία. «Το αν αυτές μπορούν να αντιστρέψουν τις συγκεκριμένες αλλαγές που παρατηρήσαμε, μένει να αποδειχθεί», σημειώνει ο επιστήμονας.
Πηγή: https://www.protagon.gr/themata/pws-mas-gerase-i-pandimia-44343189565
