Σήμερα γνωρίζουμε ότι η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη τύπου 2. Σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες του American Heart Association και άλλων φορέων υγείας, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε αρκετά αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα στη διατροφή μας, περιορίζοντας παράλληλα τα κορεσμένα λίπη και το νάτριο, αν θέλουμε να περιορίσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης των παραπάνω δύο νόσων.
Μία νέα μεγάλη ανάλυση εξέτασε τα αποτελέσματα από 884 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες προκειμένου να εξετάσει αν διάφορες μικροθρεπτικές ουσίες μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο καρδιομεταβολικών νόσων. Αν και ορισμένες από τις παραπάνω ουσίες περιόριζαν τον κίνδυνο, οι επιστήμονες ανακάλυψαν και ορισμένες ουσίες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, μεταξύ των οποίων η γνωστή μας β-καροτίνη.
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology.
Ποια Συμπληρώματα Μειώνουν τον Κίνδυνο;
Στα πλαίσια της ανάλυσής τους, όπως προαναφέρθηκε, οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από 884 μελέτες στις οποίες συμμετείχαν 883.627 εθελοντές.
Οι επιστήμονες είχαν πληροφορίες για τα συμπληρώματα που έπαιρνε ο κάθε εθελοντής. Επιπλέον, στις μελέτες χρησιμοποιήθηκαν και 9 δείκτες της καρδιομεταβολικής υγείας, μεταξύ των οποίων η αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα και τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος.
Από τις αναλύσεις των δεδομένων, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ορισμένες μικροθρεπτικές ουσίες βελτιώνουν τουλάχιστον 2 από τους 9 δείκτες της καρδιαγγειακής υγείας. Αυτές ήταν:
- Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα
- Τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα
- Η L-αργινίνη
- Η L-κιτρουλλίνη
- Το φολικό οξύ
- Το μαγνήσιο
- Ο ψευδάργυρος
- Το α-λιποϊκό οξύ
- Το συνένζυμο Q10
- Η ανθοκυανίνη
- Η κουρκουμίνη
- Η γενιστεΐνη
- Η κουερσετίνη
Όπως διαπίστωσε η ομάδα, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μείωναν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσου και έμφραγμα του μυοκαρδίου, ενώ το φολικό οξύ μείωνε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Άλλες ουσίες όπως η βιταμίνης C, η βιταμίνη D, η βιταμίνη E και το σελήνιο δεν επηρέαζαν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου ούτε τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα, η βιταμίνη E και η β-καροτίνη δεν επηρέαζαν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Η ανάλυση για 10 πολυφαινόλες έδειξε ότι το συνένζυμο Q10, η φλαβονόλη, η γενιστεΐνη και η κουερσετίνη μπορεί να περιορίσουν τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Οφέλη παρατηρήθηκαν και από την κουρκουμίνη στην επίτευξη του παραπάνω στόχου.
Μία παρατήρηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ήταν ότι τα συμπληρώματα της β-καροτίνης συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια, αν και μείωναν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Πώς Επηρεάζεται η Υγεία της Καρδιάς από τα Αντιοξειδωτικά;
Σήμερα γνωρίζουμε ότι η βιταμίνη C, η βιταμίνη E και η β-καροτίνη δρουν ως αντιοξειδωτικά, δηλαδή προστατεύουν τον οργανισμό μας από τις οξειδωτικές βλάβες. Πρακτικά, τα αντιοξειδωτικά αποτρέπουν την εξασθένιση της κυτταρικής μεμβράνης, προστατεύοντας έτσι τα κύτταρα από διάφορα καρκινογόνα ή άλλες ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν τη φυσιολογική τους λειτουργία.
Τα ωμέγα-3 με τη σειρά τους έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με μία σειρά οφέλη για τον εγκέφαλο, την καρδιά, το ανοσοποιητικό σύστημα καθώς και το μεταβολισμό. Πιθανώς, οι ουσίες αυτές μειώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο χάρη στις αντιφλεγμονώδεις δράσεις τους.
Η βιταμίνη D προσφέρει οφέλη περιορίζοντας το οξειδωτικό στρες, ωστόσο προς δεν γνωρίζουμε ακόμα αν η παραπάνω δράση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Μία άλλη ιδιαίτερα σημαντική ουσία για την καρδιαγγειακή υγεία είναι το μαγνήσιο. Η καρδιά του ανθρώπου αποτελεί μυ, επομένως χρειάζεται επαρκείς ποσότητες της παραπάνω ουσίας για να διασφαλιστεί η φυσιολογική της λειτουργία.
Γιατί τα Συμπληρώματα Β-Καροτίνης Αυξάνουν τον Κίνδυνο;
Η β-καροτίνη είναι μία φυτική ουσία που δίνει στα φρούτα και τα λαχανικά ένα κόκκινο, πορτοκαλί ή κίτρινο χρώμα.
Αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε ακόμα γιατί τα συμπληρώματα της παραπάνω ουσίας μπορεί να αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ωστόσο οι επιστήμονες της παρούσας ανάλυσης ανέφεραν ορισμένες θεωρίες.
Αρχικά, οι ασθενείς που έλαβαν τα συμπληρώματα, ενδεχομένως δεν είχαν ανεπάρκεια β-καροτίνης πριν τις μελέτες, επομένως ενδέχεται η υπερβολική κατανάλωση της ουσίας αυτής να επηρέασε αρνητικά την υγεία τους. Ακόμη, η β-καροτίνη πιθανώς επηρεάζει διαφορετικά τους άνδρες και τις γυναίκες, καθώς και αυτούς που καπνίζουν ή καταναλώνουν αλκοόλ.
Καταλήγοντας, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι είναι απαραίτητο να γίνουν και νέες μελέτες οι οποίες θα εξετάσουν ειδικά τις επιδράσεις της παραπάνω ουσίας στην καρδιαγγειακή υγεία, προκειμένου να έχουμε μία καλύτερη εικόνα.
Eπιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ