Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφορετικών μορφών καρκίνου.
Δεδομένου ότι το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία αποτελούν σημαντική αιτία καρκίνου, οι αγωνιστές GLP-1, οι οποίοι μειώνουν σημαντικά το βάρος, θα μπορούσαν να μειώσουν μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο καρκίνου.
Μετά από μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε πέρυσι και διαπίστωσε μια προστατευτική συσχέτιση για άτομα με διαβήτη τύπου 2, μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “JAMA Oncology” κατέληξε σε παρόμοιο αποτέλεσμα για παχύσαρκους ασθενείς, με μία εξαίρεση.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης 13 διαφορετικών μορφών καρκίνου.
Η έγκαιρη απώλεια βάρους θα μπορούσε να το αποτρέψει. Επειδή οι περισσότερες δίαιτες και παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής αποτυγχάνουν, οι ελπίδες εναποτίθενται επί του παρόντος στους αγωνιστές GLP-1.
Πράγματι, πέρυσι, σε μια ανάλυση της βάσης δεδομένων “TriNetX”, ερευνητές από τις ΗΠΑ έδειξαν ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που μείωσαν το σάκχαρο του αίματός τους με αγωνιστές GLP-1 αντί για ινσουλίνη, εμφάνισαν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά σε 10 από τους 13 τύπους καρκίνου που σχετίζονται με το υπερβολικό βάρος/την παχυσαρκία.
Μελέτη σε πάνω από 43.000 ασθενείς
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Jiang Bian από το Regenstrief Institute του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα στην πόλη Ινδιανάπολη των ΗΠΑ διερεύνησε τώρα τη σχέση αυτή σε άτομα στα οποία είχαν συνταγογραφηθεί αγωνιστές GLP-1 για τη θεραπεία προβλημάτων βάρους. Η ένδειξη υπάρχει από δείκτη μάζας σώματος 30 ή 27, εάν υπάρχουν ήδη επιπλοκές.
Ως βάση δεδομένων αποτέλεσαν τα ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία 43.317 ασθενών του ερευνητικού οργανισμού OneFlorida+. Σε μια “Target Trial Emulation” (εξομοίωση δοκιμής-στόχου) τα οποία συγκρίθηκαν με τον ίδιο αριθμό ατόμων που είχαν τα ίδια χαρακτηριστικά, με τη διαφορά ότι δεν τους είχε συνταγογραφηθεί αγωνιστής GLP-1.
Πράγματι, οι χρήστες αγωνιστών GLP-1 εμφάνισαν λιγότερο συχνά τις 13 μορφές καρκίνου που σχετίζονται με την παχυσαρκία (συν τον καρκίνο του πνεύμονα): ο ρυθμός εμφάνισης ήταν 13,6 έναντι 16,4 ανά 1.000 άτομα-έτη στην ομάδα σύγκρισης.
Προστασία από γυναικολογικούς όγκους – εξαίρεση ο καρκίνος των νεφρών
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ένα σημαντικό λόγο κινδύνου 0,83 (95% διάστημα εμπιστοσύνης: 0,76-0,91]). Οι προστατευτικές συσχετίσεις ήταν πιο εμφανείς στον καρκίνο των ωοθηκών (λόγος κινδύνου 0,53 [0,29; 0,96], στο μηνιγγίωμα (αναλογία κινδύνου 0,69 [0,48; 0,97]) και στον καρκίνο του ενδομητρίου (αναλογία κινδύνου 0,75 [0,57; 0,99]).
Αντίθετα, οι χρήστες εμφάνισαν συχνότερα καρκίνο των νεφρών. Ωστόσο, ο λόγος κινδύνου 1,38 [0,99; 1,93] δεν ήταν στατιστικά σημαντικός. Επομένως, θα μπορούσε να είναι τυχαίο εύρημα. Ωστόσο, από επιδημιολογική άποψη, θα πρέπει να παρακολουθείται αυτό το σημείο.
Πιθανή εξήγηση: σύντομη περίοδος παρατήρησης
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αναλογίες κινδύνου ήταν σημαντικά χαμηλότερες από ό,τι στη μελέτη σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι αγωνιστές GLP-1 χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της παχυσαρκίας μόνο τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι ασθενείς τους είχαν χρησιμοποιήσει για λιγότερο από 3 χρόνια.
Δεδομένου ότι από την εμφάνιση έως τη διάγνωση του καρκίνου συνήθως μεσολαβούν χρόνια έως δεκαετίες, είναι απίθανο οι αγωνιστές GLP-1 να έχουν πραγματική προληπτική δράση, όπως επισημαίνουν και οι εμπειρογνώμονες που ερωτήθηκαν από το “Science Media Center” του Λονδίνου.
Ωστόσο, παραμένει πιθανό ότι η παχυσαρκία έχει ευνοήσει την ανάπτυξη ήδη υπαρχόντων όγκων. Αυτό θεωρείται ότι ισχύει για ορισμένους γυναικολογικούς καρκίνους, για τους οποίους το οιστρογόνο που παράγεται στον λιπώδη ιστό είναι ένας γνωστός παράγοντας ανάπτυξης. Αυτό ταιριάζει με το γεγονός ότι οι αναλογίες κινδύνου ήταν πιο εμφανείς στους γυναικολογικούς καρκίνους.
Προκλινικά δεδομένα υποστηρίζουν την υποψία
Όπως πάντα στις επιδημιολογικές μελέτες, οι προστατευτικές συσχετίσεις δεν μπορούν να αποδείξουν την προστατευτική δράση. Ωστόσο, η υποψία υποστηρίζεται από προκλινικές μελέτες.
Ο Bian παραπέμπει σε μια μελέτη στην οποία η λιραγλουτίδη ανέστειλε την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων του ενδομητρίου και προώθησε την απόπτωση σε συνάρτηση με τη δόση (BMC Cancer 2018).
Σε μια άλλη μελέτη, οι αγωνιστές GLP-1 όπως η εξενατίδη ανέστειλαν τον πολλαπλασιασμό και την εισβολή των κυττάρων του καρκίνου των ωοθηκών (“Molecular and Cellular Endocrinology 2016”).
Πηγές:
JAMA Oncology, https://www.iatronet.gr/article/134685/pahysarkia-oi-agonistes-glp1-meionoyn-ton-kindyno-karkinoy
