Yπάρχει μια διάχυτη ανησυχία μήπως τα διαθέσιμα νέα εναλλακτικά του τσιγάρου καπνικά προϊόντα γίνουν πολύ δημοφιλή μεταξύ των νέων και μη καπνιστών, αυξάνοντας τον εθισμό στη νικοτίνη
Τρόπους ενθάρρυνσης των νέων ανθρώπων και καθιέρωσης της μείωσης της βλάβης προστατεύοντας τους παράλληλα από τη χρήση νικοτίνης αναζητούν οι ειδικοί διεθνώς, στο πλαίσιο των πολιτικών υγείας για τη μείωση της βλάβης από τον καπνό.
Στο θέμα αναφέρθηκε ο καθηγητής Ψυχολογίας της Υγείας στο University College του Λονδίνου και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Έρευνας για τη Νικοτίνη και τον Καπνό, Lion Shahab, κατά τη διάρκεια του 5ου Επιστημονικού Συνεδρίου για τη Μείωση της Βλάβης από τον Καπνό (5th Scientific Summit on Tobacco Harm Reduction), που διεξήχθη στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ).
Συγκεκριμένα, ο Δρ Shahab εξήγησε ότι υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία μήπως τα διαθέσιμα νέα εναλλακτικά του τσιγάρου καπνικά προϊόντα γίνουν πολύ δημοφιλή μεταξύ των νέων και μη καπνιστών, αυξάνοντας τον εθισμό στη νικοτίνη.
Σήμερα είναι διαθέσιμα πολλά καπνικά προϊόντα μειωμένης βλάβης, όπως τα καπνικά μασώμενα προϊόντα (snus) που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε νιτροζαμίνες και παρέχουν στον χρήστη νικοτίνη χωρίς καύση. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο καθηγητής Ψυχολογίας, η χρήση τους μείωσε τη χρήση των συμβατικών τσιγάρων στη Σουηδία, οδηγώντας και σε μείωση της συχνότητας του καρκίνου του πνεύμονα. Mελέτες παρατήρησης έχουν επίσης συμπεράνει ότι η χρήση τους συμβάλλει στην αποχή από το παραδοσιακό κάπνισμα, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία από τυχαιοποιημένες μελέτες, ενώ μια πρόσφατη ανάλυση πληθυσμού κατέληξε σε ασαφή συμπεράσματα.
Από την άλλη, «τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο και μειώνουν επίσης την έκθεση στη νικοτίνη, σε σύγκριση με τα συμβατικά τσιγάρα. Οι αντίστοιχες μελέτες όμως είναι πολύ περιορισμένες», σημείωσε.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα επίσης έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα δημοφιλή, φτάνοντας τους 68 εκατομμύρια χρήστες το 2020. Μάλιστα, από τυχαιοποιημένες και πληθυσμιακές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικά στη διακοπή του καπνίσματος. Μετά το 2021, έγιναν διαθέσιμα και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μιας χρήσης, τα οποία «αγκάλιασε» το νεανικό κοινό. Για πρώτη φορά στη Μεγάλη Βρετανία η χρήση τους ξεπέρασε αυτή των συμβατικών τσιγάρων.
Ωστόσο, ο κίνδυνος εθισμού ελλοχεύει για τη νέα γενιά, αφού σύμφωνα με τον Δρ. Lion Shahab, οι ελκυστικές διαφημίσεις και η πίεση που ασκούν μεταξύ τους οι συνομήλικοι μπορούν να αυξήσουν τα περιστατικά εθισμού. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία από τον οργανισμό Action on Smoking and Health (ASH), η επιθυμία για να καπνίσουν οι νέοι συμβατικά τσιγάρα παραμένει μεγαλύτερη, σε σύγκριση με το άτμισμα.
Καταλήγοντας, ο Δρ. Lion Shahab αναφέρθηκε σε τρόπους ασφαλούς χρήσης των καπνικών προϊόντων αλλά και των καπνικών προϊόντων μειωμένης βλάβης. Μέσα στις λύσεις που προτείνει συμπεριλαμβάνονται ο ηλικιακός έλεγχος στις αγορές που γίνονται μέσω διαδικτύου και η αυστηροποίηση των κανόνων για τις διαφημίσεις, έτσι ώστε να μην απευθύνονται σε νέους.
Σημαντική θεωρείται επίσης και η εκπαίδευση, με έμφαση στις σωστές ενημερωτικές καμπάνιες, οι οποίες θα παρουσιάζουν τα προαναφερόμενα προϊόντα ως μεθόδους διακοπής του καπνίσματος όχι ως «μόδα». Eξίσου σημαντικός είναι και ο περιορισμός της προσθήκης γευστικών και αρωματικών παραγόντων ώστε να μην γίνονται τα προϊόντα μείωσης της βλάβης από τον καπνό πιο ελκυστικά και να χρησιμοποιούνται μόνο από καπνιστές.