Ο κορωνοϊός Covid-19 προκαλεί καρδιολογικές επιπλοκές ακόμα και σε ασθενείς με ήπια νόσο Covid-19. Τι δείχνουν νέες μελέτες. Πότε πρέπει να ανησυχήσουν οι ασθενείς.
Πολλοί πάσχοντες από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19 παρουσιάζουν βλάβες στην καρδιά, ακόμα κι αν προηγουμένως ήσαν υγιείς και δεν χρειάσθηκαν καν νοσηλεία στο νοσοκομείο, προειδοποιεί η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιάς (AHA).
Οι βλάβες που παρατηρούνται δημιουργούν στους ειδικούς ανησυχία ότι οι ασθενείς αυτοί διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν στο μέλλον καρδιακή ανεπάρκεια.
«Πολύ νωρίς στην πορεία της πανδημίας παρατηρήσαμε ότι ο κορωνοϊός προκαλούσε βλάβες στην καρδιά σε πολλούς νοσηλευόμενους ασθενείς», δήλωσε ο καθηγητής Καρδιολογίας Dr. Gregg Fonarow, επικεφαλής του Τομέα Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA). «Πιο πρόσφατα όμως άρχισε να παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο και σε ασθενείς που δεν νοσηλεύθηκαν. Ανησυχούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που αναρρώνουν σπίτι τους και νομίζουν ότι είναι υγιείς, αλλά στην πραγματικότητα έχουν αδιάγνωστες καρδιολογικές επιπλοκές».
Μία από αυτές τις επιπλοκές είναι η μυοκαρδίτιδα, είπε ο Dr. Fonarow. Η μυοκαρδίτιδα είναι η φλεγμονή του καρδιακού μυός και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας, πρόσθεσε.
Εκτεταμένο πρόβλημα εντός και εκτός νοσοκομείων
Σχεδόν ένας στους τέσσερις ασθενείς που νοσηλεύονται με τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, παρουσιάζουν βλάβες στην καρδιά. Επιπλέον, οι καρδιολογικές επιπλοκές συμβάλλουν στο σχεδόν 40% όλων των θανάτων που σχετίζονται με τη νόσο Covid-19.
Ωστόσο δύο νέες μελέτες υποδηλώνουν ότι οι καρδιολογικές επιπλοκές είναι πιο εκτεταμένες, ακόμα και σε ανθρώπους δίχως υποκείμενη καρδιοπάθεια και εκτός νοσοκομείων.
Στη μία από αυτές, αυτοψίες σε 39 θύματα της νόσου Covid-19 αποκάλυψαν ίχνη λοιμώξεων στην καρδιά, παρότι οι ασθενείς δεν είχαν διαγνωστεί με καρδιολογικό πρόβλημα όσο βρίσκονταν στη ζωή. Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Cardiology.
Στη δεύτερη μελέτη, που επίσης δημοσιεύθηκε στο JAMA Cardiology, εξετάστηκαν οι μαγνητικές τομογραφίες 100 ασθενών. Ο κορωνοϊός τούς είχε νοσήσει κάποια στιγμή τους 2-3 τελευταίους μήνες. Στο 78% εξ αυτών εντοπίστηκαν καρδιακές βλάβες. Στο 60% παρατηρήθηκε «συνεχιζόμενη μυοκαρδίτιδα».
Η ίδια μελέτη αποκάλυψε υψηλά επίπεδα τροπονίνης στο 76% των ασθενών. Η τροπονίνη είναι ένας όρος που περιγράφει ορισμένες ουσίες (πρωτεΐνες) των σκελετικών μυών και του καρδιακού μυός. Δύο από αυτές (η τροπονίνη Ι και η τροπονίνη Τ) χρησιμοποιούνται εκτεταμένα για τη διάγνωση και την πρόγνωση στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και το οξύ στεφανιαία σύνδρομο.
Οι περισσότεροι από τους ασθενείς της μελέτης αυτής δεν είχαν χρειασθεί νοσηλεία για τη λοίμωξη που τους προκάλεσε ο κορωνοϊός. Επιπλέον, παρά τα παθολογικά ευρήματά τους, οι περισσότεροι διατηρούσαν την καρδιακή λειτουργία τους.
Ποιοι κινδυνεύουν
«Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι μερικοί ασθενείς επηρεάζονται καρδιολογικώς περισσότερο από άλλους», είπε η Dr. Mina Chung, καθηγήτρια Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve. «Είναι όμως δύσκολο να εντοπίσουμε ποιοι κινδυνεύουν όταν δεν υπάρχει ιστορικό καρδιοπάθειας. Εξίσου δύσκολο είναι για τους ίδιους τους ασθενείς να καταλάβουν αν έχουν πρόβλημα με την καρδιά τους».
Όπως εξήγησε, πολλοί ασθενείς νιώθουν εξάντληση μετά τη νόσο Covid-19. Είναι όμως δύσκολο να καταλάβουν αν αυτό οφείλεται στους πνεύμονες ή στην καρδιά. «Αν η κατάστασή τους βελτιώνεται με τον καιρό, αυτό είναι καλή ένδειξη», πρόσθεσε η Dr. Chung η οποία συντονίζει σειρά μελετών για την AHA. «Ας μην ξεχνάμε, πως όποιος μείνει στο κρεβάτι για μέρες ή εβδομάδες, χάνει φυσική κατάσταση. Γι’ αυτό, π.χ., λαχανιάζει όταν πιέζει τον εαυτό του να κινηθεί».
Ασαφές είναι επίσης τι εξετάσεις πρέπει να κάνουν οι ασθενείς που αναρρώνουν από την επίθεση που τους έκανε ο νέος κορωνοϊός. Οι ειδικοί λένε πως πριν προχωρήσουν σε συγκεκριμένες συστάσεις προς όλους τους αναρρώσαντες, πρέπει να πραγματοποιηθούν μελέτες που θα καταγράψουν:
- Τη συχνότητα των καρδιακών βλαβών σε όλο το φάσμα των ασθενών με Covid-19
- Τους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή τους
Τι να κάνουν οι ασθενείς
Οι δρες Chung και Fonarow συνιστούν στους αναρρώσαντες από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, να έχουν το νου τους τα εξής συμπτώματα:
- Αύξηση της δύσπνοιας ή ακραία δύσπνοια όταν καταπονούνται σωματικά
- Πόνο στο στήθος
- Πρήξιμο στους αστραγάλους
- Φτερουγίσματα της καρδιάς ή ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό
- Αδυναμία να ξαπλώσουν ανάσκελα χωρίς να νιώσουν δύσπνοια
- Αφύπνιση τη νύχτα εξαιτίας δυσκολίας στην αναπνοή
- Ζαλάδα
Αν εκδηλώσουν αυτά τα συμπτώματα, πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους, συνιστούν οι δύο ειδικοί. Και προσθέτουν πως εκείνος θα κρίνει αν και ποιες εξετάσεις χρειάζονται.
Όσον αφορά την πρόγνωση των βλαβών στην καρδιά που παρατηρούνται σε ασθενείς έπειτα από τη λοίμωξη Covid-19, αυτή προς το παρόν δεν είναι γνωστή. Ωστόσο οι επιστήμονες λένε πως όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά – από το να υποχωρήσουν από μόνες τους έως την καρδιακή ανεπάρκεια.