Στο τελευταίο τεύχος του το European Heart Journal σπάζοντας τη μονοτονία γύρω από τον Covid 19 επανέρχεται σε ένα από τα πιο σημαντικά θέματα δημόσιας υγείας που δεν είναι άλλο από το κάπνισμα με ένα μικρό αλλά ενδιαφέρον άρθρο από τους Munzel και συν. οι οποίοι καταγράφουν την αναφορά τους για το ηλεκτρονικό τσιγάρο που σε ένα σημαντικό ποσοστό έχει αντικαταστήσει το συμβατικό τσιγάρο. Το κάπνισμα ως γνωστό ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό όχι μόνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και αποφρακτική πνευμονοπάθεια αλλά και σοβαρή προσβολή από λοίμωξη από κορονοιό.
Επειδή τα ηλεκτρονικά τσιγάρα νεότερης γενιάς έχουν λιγότερες τοξίνες από το κανονικό τσιγάρο θεωρούνται από πολλούς ως μια ‘υγιεινότερη’ εναλλακτική λύση ή μια προσωρινή λύση μέχρι την οριστική διακοπή καπνίσματος. Έτσι παρατηρήθηκε το φαινόμενο της ταχύτατης εξάπλωσης του, ιδιαίτερα σε νέα άτομα ακόμα και μαθητές.
Σίγουρα το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο επικίνδυνο για την ανάπτυξη πνευμονοπαθειών σε σχέση με το κανονικό τσιγάρο. Ωστόσο δεν είναι ακίνδυνο και κυρίως η ουσία που βλάπτει τους πνεύμονες στην περίπτωση αυτή είναι η τετραυδροκαναβινόλη η οποία περιέχεται στα προϊόντα ατμίσματος. Επίσης, φαίνεται ότι από τον πρώτο μήνα της αλλαγής των καπνιστών σε ηλεκτρονικό τσιγάρο υπάρχει μια βελτίωση στη λειτουργία του ενδοθηλίου ιδιαίτερα στις γυναίκες καπνίστριες. Όμως θα πρέπει να τονισθεί ότι μεγάλες μελέτες μακροχρόνιας παρακολούθησης δεν υπάρχουν, κατά συνέπεια τα προηγούμενα θα πρέπει να αξιολογηθούν με επιφύλαξη. Επιπλέον, εξαιτίας της μεγάλης διείσδυσης του σε νεαρό πληθυσμό μπορεί οι συνολικές του συνέπειες να είναι πολύ πιο δραματικές.
Αυτό που είναι αποδεδειγμένο είναι ότι η λήψη ακόμα και ενός μόνο ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξάνει την καρδιακή συχνότητα, ενεργοποιούν τα αιμοπετάλια και αυξάνουν την αρτηριακή σκληρία και την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία σε υγιή άτομα. Ουσίες που περιέχει όπως η ακρολείνη, φορμαλδείδη και ακεταλδείδη αυξάνουν τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες στον πνεύμονα και τα αγγεία ενώ μπορεί να προκαλέσουν υπέρταση σε πειραματόζωα. Πρακτικά δεν έχουμε αρκετά δεδομένα από καλά σχεδιασμένες μελέτες ότι μπορεί να μειώσει την καρδιαγγειακή θνησιμότητα σε σχέση με το συμβατικό τσιγάρο.
Από το 2016 το FDA εντάσσει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα στα προϊόντα καπνού και τα υποβάλλει στους ίδιους περιορισμούς ενώ υπάρχουν οργανισμοί στις ΗΠΑ (όπως το American Heart Association) που προτείνουν την καθολική απαγόρευση τους. Σίγουρα το CDC (Center for Control Disease) προτείνει την απαγόρευση του σε νέα άτομα. Στην Ε.Ε. η στάση δεν είναι ομόφωνη ενώ στην Βρετανία προτείνεται ως μέσο διακοπής καπνίσματος.
Σίγουρα κανείς δεν μπορεί να μιλήσεις με σιγουριά κατά πόσο είναι πιο ασφαλές στα καρδιαγγειακά νοσήματα και στον καρκίνο αφού δεν υπάρχουν δεδομένα από καλά σχεδιασμένες κλινικές μελέτες ενώ ο κίνδυνος δημιουργίας ατόμων εθισμένων στη χρόνια χρήση νικοτίνης παραμένει και με αυτό.
https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehaa267
Επιμέλεια-Συγγραφή: Μαρία Μαρκέτου, Διευθύντρια ΕΣΥ ΠΑΓΝΗ