Η μετφορμίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης long COVID στους ασθενείς που δεν χρειάστηκαν νοσηλεία κατά τη διάρκεια της οξείας COVID-19, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας κλινικής δοκιμής φάσης 3.
Στη μελέτη COVID-OUT, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 1.100 εθελοντές, η αθροιστική συχνότητα της long COVID ήταν 6.3% στην ομάδα που πήρε μετφορμίνη και 10.6% στην ομάδα ελέγχου, για το διάστημα των 10 μηνών που εξετάστηκε στην κλινική δοκιμή.
«Η long COVID αποτελεί μία σημαντική απειλή για την παγκόσμια υγεία. Όπως φαίνεται από τη μελέτη μας, ένα ασφαλές και φτηνό φάρμακο, η μετφορμίνη, μπορεί να περιορίσει τα ποσοστά τη νόσου», υποστηρίζουν οι συγγραφείς της μελέτης η οποία αυτή τη στιγμή έχει αναρτηθεί ως προδημοσίευση στο Lancet.
Στην ίδια κλινική δοκιμή εξετάστηκαν και άλλα δύο φάρμακα, συγκεκριμένα η ιβερμεκτίνη και η φλουβοξαμίνη, ωστόσο κανένα από αυτά δεν συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο long COVID συγκριτικά με ένα placebo.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αποτελέσματα της μελέτης έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς εξετάστηκαν σχεδόν αποκλειστικά ασθενείς που νόσησαν με το στέλεχος Όμικρον, εκ των οποίων το 50% περίπου είχε εμβολιαστεί, επομένως μιλάμε για ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού.
Μία παρατήρηση με ιδιαίτερη σημασία είναι ότι η χορήγηση μετφορμίνης φαίνεται ότι προσέφερε περισσότερα οφέλη στους ανεμβολίαστους, οι οποίοι είχαν βέβαια και υψηλότερο κίνδυνο long COVID εξ’ αρχής. Συγκεκριμένα:
- Ανεμβολίαστοι: 6.3% κίνδυνος long COVID στην ομάδα της μετφρομίνης έναντι 14.1% στην ομάδα ελέγχου
- Εμβολιασμένοι: 6.1% κίνδυνος long COVID στην ομάδα της μετφορμίνης έναντι 7.2% στην ομάδα ελέγχου
Σημαντικότερα οφέλη από τη χορήγηση μετφορμίνης παρατηρήθηκαν επίσης στους ασθενείς με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 30. Σε αυτή την ομάδα, η χορήγηση του φαρμάκου περιόρισε περισσότερο τον κίνδυνο long COVID (5.6% έναντι 12.8% στην ομάδα ελέγχου).
«Αρκετοί λόγοι μπορεί να εξηγήσουν γιατί η μετφορμίνη προσφέρει περισσότερα οφέλη στους υπέρβαρους και τους παχύσαρκους. Γνωρίζουμε από διάφορες προκλινικές μελέτες ότι η μετφορμίνη αναστέλλει τον SARS-CoV-2 και ο ιός μπορεί να εγκατασταθεί στο λιπώδη ιστό. Η μετφορμίνη έχει επίσης αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες οι οποίες εντοπίζονται και στα λιπώδη κύτταρα. Αυτό σημαίνει ότι όταν κάποιος έχει μεγαλύτερες ποσότητες λιπώδους ιστού τότε υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ωφεληθεί από τη μετφορμίνη», εξήγησαν οι συγγραφείς.
Η μετφορμίνη βελτιώνει επίσης την ανοσία από τα Τ λεμφοκύτταρα, επομένως μπορεί να προσφέρει οφέλη και στους ανοσοκατεσταλμένους. Καθώς δεν αλληλεπιδρά με άλλα φάρμακα, μπορεί να χορηγηθεί χωρίς κινδύνους και σε αυτό τον πληθυσμό.
Στον πληθυσμό που εξετάστηκε στη μελέτη, όσοι έλαβαν το φάρμακο πριν την 4η ημέρα των συμπτωμάτων είχαν σημαντικά μειωμένη πιθανότητα να παρουσιάσουν long COVID σε σχέση με αυτούς που πήραν για πρώτη φορά μετφορμίνη μετά την 4η ημέρα.
Το κύριο τελικό σημείο της έρευνας ήταν οι επιδράσεις της μετφορμίνης, της ιβερμεκτίνης και της φλουβοξαμίνης στον κίνδυνο σοβαρής COVID-19. Κανένα από τα φάρμακα αυτά δεν μείωνε τον παραπάνω κίνδυνο μέχρι την 14η ημέρα. Ωστόσο, η μετφορμίνη ήταν το πλέον αποτελεσματικό φάρμακο από τα 3, καθώς συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου.
«Ο αριθμός των ασθενών με long COVID στη μελέτη μας ήταν υψηλότερος σε σχέση με τον αριθμό των ασθενών που νοσηλεύτηκαν ή προσήλθαν στα επείγοντα για COVID-19. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει ότι η long COVID μπορεί να εμφανιστεί και σε ασθενείς που δεν νόσησαν σοβαρά από την COVID-19», τόνισαν οι συγγραφείς.
Στην έρευνα εξετάστηκαν ενήλικες 30-85 ετών, υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, οι οποίοι γράφτηκαν στη μελέτη εντός 3 ημερών από τη διάγνωσή τους με COVID-19.
Οι συνολικά 1.323 εθελοντές χωρίστηκαν σε ομάδες, κάθε μία από τις οποίες έλαβε ένα από τα 3 φάρμακα ή placebo. Στο συνολικό δείγματα που εξετάστηκε η μέση ηλικία ήταν τα 45, το 56% ήταν γυναίκες και το 82.8% ήταν καυκάσιοι.
Όσοι είχαν κάνει τις 2 αρχικές δόσεις των εμβολίων της COVID-19 είχαν 6.6% κίνδυνο να παρουσιάσουν long COVID, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους ανεμβολίαστους ήταν 10.5%. Από τους 57 εθελοντές που είχαν κάνει και την αναμνηστική δόση, μόλις ένας παρουσίασε τελικά long COVID.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ