Την προσοχή στους τρόπους εξάπλωσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων εφιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), καθώς η νόσος διαρκώς επεκτείνεται – κυρίως ανάμεσα σε άνδρες.
Οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (αμφιφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι) αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που έχουν μολυνθεί παγκοσμίως από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, αν και πιθανότητες προσβολής μέσω της σεξουαλικής επαφής είναι ίδιες για όλα τα φύλα.
Μόνο στην Ευρώπη η νόσος της ευλογιάς των πιθήκων μετρά πάνω από 13 χιλιάδες κρούσματα σε 37 διαφορετικές χώρες και σχεδόν 20 χιλιάδες περιστατικά παγκοσμίως σε 78 χώρες.
Στην Ελλάδα εντοπίστηκαν 32 κρούσματα, όλοι άνδρες από 22 έως 59 ετών, σύμφωνα με τη χθεσινή έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Δεν είναι τυχαίο που το 99% όλων των κρουσμάτων παγκοσμίως είναι άνδρες. Μάλιστα τουλάχιστον το 95% από αυτούς τους ασθενείς, είναι περιπτώσεις ανδρών που συνευρίσκονται σεξουαλικά με άνδρες, σύμφωνα με την αξιωματούχο του ΠΟΥ, Ρόζμουντ Λιούις.
Ο επικεφαλής του (ΠΟΥ), Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, κάλεσε τα μέσα ενημέρωσης, τις αρχές δημόσιας υγείας και τις κυβερνήσεις να φροντίσουν για την σωστή ενημέρωση καταπολεμώντας παράλληλα το στίγμα και τις διακρίσεις.
«Το στίγμα και οι διακρίσεις μπορεί να είναι τόσο επικίνδυνα όσο και ο ίδιος ο ιός και μπορεί να τροφοδοτήσουν περαιτέρω την επιδημία. Όπως ακριβώς συνέβη με την παραπληροφόρηση σχετικά με την Covid-19, έτσι και μπορεί να συμβεί και με τις συγκεκριμένες πληροφορίες, που μπορούν να διαδοθουν γρήγορα στο διαδίκτυο», δήλωσε ο επικεφαλής του ΠΟΥ.
Παράλληλα δήλωσε πως οι άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να περιορίσουν τους σεξουαλικούς συντρόφους τους για να μειώσουν τον κίνδυνο μόλυνσης και να περιορίσουν τη διάδοση.
«Θα μπορούσαν να μειώσουν τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων, να επανεξετάσουν την περίπτωση του σεξ με νέους συντρόφους και σε αντίθετη περίπτωση να ανταλλάσσουν στοιχεία επικοινωνίας με τους νέους συντρόφους τους, ώστε να υπάρξει ευκολότερα ιχνηλάτηση των επαφών, εάν χρειαστεί», ανέφερε συγκεκριμένα ο διευθυντής του ΠΟΥ.
“Θα πρέπει οι άνθρωποι να λαμβάνουν περισσότερες προφυλάξεις”
Η Ρόσμουντ Λιούις υπογράμμισε πως ο ιός ενδέχεται να εξαπλωθεί ευρύτερα, εάν οι άνθρωποι δεν πάρουν τις απαραίτητες προφυλάξεις περιορίζοντας τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων και τις εφήμερες σεξουαλικές επαφές με αγνώστους.
«Εάν δεν υπάρξει περιορισμός των ερωτικών συνευρέσεων στις οποίες υπάρχει εκτεταμένη επαφή δέρμα με δέρμα σε τακτική βάση -ίσως στο πλαίσιο πολλαπλών συντρόφων ή επαφής με ανώνυμους ερωτικούς παρτενέρ- τότε ο ιός ενδέχεται να εξαπλωθεί πολύ πιο εύκολα», είπε η Δρ. Λιούις.
Στο παρελθόν, άτομα που είχαν μολυνθεί από την ευλογιά των πιθήκων, μετέφεραν τον ιό σε λιγότερο από ένα άλλο άτομο κατά μέσο όρο, κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η νόσος τα προηγούμενα χρόνια ήταν ενδημική στην Αφρική και εξαιρετικά περιορισμένη.
Σήμερα, ωστόσο, ένα άτομο με τη νόσο δύναται να μεταδώσει τον ιό σε περισσότερα άτομα επειδή η παγκόσμια ανοσία έχει εξασθενίσει από τον παλαιότερο εμβολιασμό κατά της νόσου της ευλογιάς. Είναι και ο λόγος που η νόσος έγινε περισσότερο «κοινή».
Να σημειωθεί πως η ευλογιά των πιθήκων ανήκει στην ίδια “οικογένεια” ιών με την ευλογιά, αν και προκαλεί ηπιότερη νόσο.
Ευλογιά των πιθήκων: Εντοπίστηκε DNA του ιού σε σπέρμα
Οι ειδικοί επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει, ωστόσο, να καταλήξουν στο συμπέρασμα εάν η ευλογιά των πιθήκων αντιπροσωπεύει έναν νέο τύπο σεξουαλικά μεταδιδόμενης λοίμωξης, αφού είναι σαφώς περισσότερο μεταδοτική κατά τη διάρκεια του σεξ, σύμφωνα με τον Άντυ Σιλ, σύμβουλο του ΠΟΥ που ειδικεύεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ).
Δεν είναι επίσης σαφές εάν τα προφυλακτικά μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης επειδή η ευλογιά των πιθήκων εξαπλώνεται μέσω στενής σωματικής επαφής και με παρόμοιο τρόπο με τον οποίο κολλάει ο έρπης, λέει ο Σιλ.
Επιστήμονες από την Ισπανία και την Ιταλία, πάντως, εντόπισαν DNA του ιού της ευλογιάς πιθήκου σε δείγμα σπέρματος ασθενών, ωστόσο δεν είναι σαφές εάν ο ιός εξαπλώνεται με αυτόν τον τρόπο.
Ευλογιά των πιθήκων: «Το 10% νοσηλεύεται για τη διαχείριση του πόνου»
Αν και τα συμπτώματα είναι ήπια και υποχωρούν στις περισσότερες περιπτώσεις από μόνα τους μέσα σε 2 με 3 εβδομάδες, περίπου το 10% των ασθενών αναγκάζονται να νοσηλευτούν για τη διαχείριση του πόνου από τη νόσο.
Πέντε θάνατοι, μάλιστα, έχουν αναφερθεί στην Αφρική, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Ο ΠΟΥ κήρυξε παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθώς η τρέχουσα επιδημία είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη. Κυρίως λόγω της μεγάλης εξάπλωσής της στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, όπου παλαιότερα ο ιός συνήθως δεν εντοπιζόταν.
Η Ευρώπη συγκεντρώνει συγκεκριμένα το 70% των περιπτώσεων ευλογιάς των πιθήκων, ενώ το 25% έχει αναφερθεί στην Αμερική, σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ και του CDC.
Οι ΗΠΑ έχουν τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων στον κόσμο, μετά την Ισπανία.