Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια κλινική οντότητα της οποία η επίπτωση και ο επιπολασμός αυξάνονται. Παγκοσμίως, 1 στους 11 ανθρώπους εμφανίζει σακχαρώδη διαβήτη, ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι το 2030 η αναλογία αυτή θα έχει αυξηθεί σε 1 στους 10. Ο διαβήτης τύπου 2 αφορά σχεδόν στο 90% των ατόμων με διαβήτη και πολύ συχνά σχετίζεται με την παχυσαρκία.
Η κεντρική (ή κοιλιακή) παχυσαρκία οδηγεί σε αντίσταση στην ινσουλίνη, υπερινσουλιναιμία και διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης. Όταν τα β-κύτταρα του παγκρέατος, που φυσιολογικά παράγουν την ινσουλίνη, αρχίσουν να δυσλειτουργούν και να ανεπαρκούν, τότε τα επίπεδα γλυκόζης αυξάνονται πάνω από το φυσιολογικό όριο και εκδηλώνεται ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.
Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει το άτομο με διαβήτη τύπου 2, σχετίζονται κυρίως με τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία), και περιλαμβάνουν τα κλασικά συμπτώματα της πολυφαγίας και της πολυδιψίας, ξηροστομία, κνησμό, αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων ή μυκητιάσεων.
Ωστόσο, ο διαβήτης τύπου 2 συχνά διαδράμει ασυμπτωματικά για αρκετά χρόνια, καθώς η υπεργλυκαιμία αυξάνεται σταδιακά και μπορεί να μην είναι τόσο σοβαρή ώστε να εκδηλωθούν τα αντίστοιχα συμπτώματα.
Η διάγνωση του διαβήτη τύπου 2, καθώς και των πιο πρώιμων διαταραχών (προδιαβήτης), γίνεται με την εύρεση αυξημένης τιμής γλυκόζης στο αίμα.
Αρκετοί άνθρωποι που λαμβάνουν διάγνωση για διαβήτη τύπου 2 δεν εκδηλώνουν σε αρχικό στάδιο τα συμπτώματα-κλειδιά της πάθησης, όπως η επίμονη δίψα και η συχνουρία.
Ο διαβήτης είναι συχνά «αθόρυβος» στην αρχή, κάτι που συνεπάγεται ότι υπάρχει κίνδυνος να συμβούν σοβαρές βλάβες μέχρι να εντοπιστεί και να ξεκινήσει η απαραίτητη θεραπεία.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν κάποιες παράδοξες προειδοποιητικές ενδείξεις ότι το σάκχαρο έχει ανέβει πάνω από τα όρια του φυσιολογικού.
1. Φλεγμονή ή λοίμωξη στα ούλα
Οι παθήσεις των ούλων (περιοδοντίτιδα) αποτελούν πιθανή ένδειξη για τον αδιάγνωστο διαβήτη, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση BMJ Open Diabetes Research & Care. Η μελέτη υπέδειξε ότι τα άτομα με περιοδοντίτιδα είναι πιο πιθανό να έχουν υπερβολικά ανεβασμένο σάκχαρο ή να έχουν προδιαβήτη.
2. Ενοχλήσεις στα πέλματα
Εκτιμάται ότι περίπου το 10-20% των ανθρώπων με διαβήτη έχουν ήδη υποστεί σε έναν βαθμό νευρολογικές βλάβες μέχρι να γίνει η διάγνωση της πάθησης.
Σε αρχικό στάδιο οι σχετικές ενοχλήσεις μπορεί να είναι σχεδόν ανεπαίσθητες, όπως για παράδειγμα να υπάρχει μια αίσθηση μουδιάσματος ή ηλεκτρισμού στα πέλματα ή να παρατηρείται μια μικρή απώλεια της ισορροπίας.
3. Αποδυνάμωση της ακοής ή της όρασης
Το ανεβασμένο σάκχαρο μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον αμφιβληστροειδή ή ανισορροπία στα επίπεδα ενυδάτωσης των ματιών, με αποτέλεσμα τη θολή ή μειωμένη όραση. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η διαχείριση του διαβήτη εξασφαλίζουν αποκατάσταση της όρασης.
Ομοίως, το υψηλό σάκχαρο μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα στο αυτί να οδηγήσει σε αποδυνάμωση της ακοής.
4. Μεσημεριανός ύπνος μεγάλης διάρκειας
Μελέτη που παρουσιάστηκε πέρυσι στο πλαίσιο συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Μελέτη του Διαβήτη υπέδειξε ότι ο μεσημεριανός ύπνος που διαρκεί πάνω από μία ώρα συνδέεται με 45% αυξημένες πιθανότητες εκδήλωσης διαβήτη, ενώ όταν ο μεσημεριανός ύπνος ξεπερνά τις δύο ώρες την ημέρα ο κίνδυνος αυξάνεται περαιτέρω.
Ωστόσο, όσοι κοιμούνται λιγότερο από 40 λεπτά το μεσημέρι δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο.
Σε ποιους πρέπει να γίνεται προσυμπτωματικός έλεγχος για διαβήτη τύπου 2;
Σε όλα τα άτομα άνω των 45 ετών.
Σε άτομα κάθε ηλικίας που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα και έχουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου: συγγενή 1ου βαθμού με διαβήτη, ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (για τις γυναίκες), καθιστική ζωή.
Άτομα που έχουν διαγνωστεί με προδιαβήτη πρέπει να ελέγχονται ανά έτος.
Γυναίκες που έχουν εμφανίσει διαβήτη κύησης πρέπει να ελέγχονται κάθε 3 χρόνια.