Η παχυσαρκία εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σε μία μεγάλη παγκόσμια επιδημία, καθώς το ποσοστό των παχύσαρκων ασθενών συνεχώς αυξάνεται. Το γεγονός αυτό είναι σίγουρα ανησυχητικό για τη δημόσια υγεία, καθώς η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αρκετές νόσους, όπως για παράδειγμα ο διαβήτης, η καρδιαγγειακής νόσος και η COVID-19.
Μία νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια των ΗΠΑ εξερεύνησε τους μηχανισμούς της παχυσαρκίας εξετάζοντας ποντίκια. Όπως διαπίστωσε η ομάδα, τα θηλυκά ποντίκια είχαν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις επιδράσεις της παχυσαρκίας και της φλεγμονής χάρη σε μία συγκεκριμένη πρωτεΐνη που λέγεται RELMalpha.
«Η έρευνά μας έδειξε ότι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και η πρωτεΐνη RELMalpha ευθύνονται για τις διαφορές που παρατηρήσαμε στα δύο φύλα αναφορικά με τις επιδράσεις της παχυσαρκίας», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Οι πρωτεΐνες της οικογένειας RELM (resistin-like molecules) εκκρίνονται από διάφορα θηλαστικά κατά τη διάρκεια λοιμώξεων ή φλεγμονωδών νόσων. Μία από τις πρωτεΐνες της παραπάνω οικογένειας, η RELMalpha, αυξάνει τα επίπεδά της ταχέως κατά τη διάρκεια των λοιμώξεων, προστατεύοντας έτσι τους ιστούς του οργανισμού. Η δομή και λειτουργία της πρωτεΐνης αυτής ομοιάζει αρκετά με αυτή της ρεζιστίνης στον άνθρωπο.
«Η πρωτεΐνη RELMalpha ρυθμίζει τα επίπεδα δύο ανοσιακών κυττάρων: των αντιφλεγμονωδών μακροφάγων και των ηωσινοφίλων. Τα παραπάνω λεμφοκύτταρα παράγονται κατά τη διάρκεια των λοιμώξεων, ωστόσο μπορεί να είναι επιβλαβή για τον οργανισμό επί απουσία λοίμωξης. Παρατηρήσαμε ότι στα αρσενικά ποντίκια τα επίπεδα της RELMalpha ήταν χαμηλότερα. Παράλληλα, τα ποντίκια αυτά είχαν λιγότερα ηωσινόφιλα και περισσότερα φλεγμονώδη μακροφάγα που ενισχύουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Όταν οι επιστήμονες περιόρισαν τα επίπεδα της RELMalpha στα θηλυκά ποντίκια, παρατήρησαν ότι τα τελευταία δεν ήταν πλέον προστατευμένα από την παχυσαρκία και γενικά παρουσίασαν τις ίδιες μεταβολές με τα αρσενικά ποντίκια (μείωση ηωσινοφίλων, αύξηση φλεγμονωδών μακροφάγων).
Ωστόσο, η ομάδα παρατήρησε επίσης ότι η χορήγηση ηωσινοφίλων, καθώς και RELMalpha στα θηλυκά ποντίκια κατάφερε να περιορίσει την παχυσαρκία, γεγονός που δείχνει ότι οι ουσίες αυτές πιθανώς έχουν θεραπευτική χρησιμότητα για την αντιμετώπιση της νόσου, τουλάχιστον στις γυναίκες.
«Από τα πειράματά μας παρατηρήσαμε ότι υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα θηλυκά ποντίκια είχαν γενικά υψηλότερα επίπεδα της RELMalpha σε σχέση με τα αρσενικά. Το γεγονός αυτό μπορεί ίσως να εξηγήσει γιατί η ανεπάρκεια της RELMalpha είναι περισσότερο επιβλαβής για το θηλυκό γένος. Ένα σημαντικό συμπέρασμα από τη μελέτη μας είναι ότι οι διαφορές των φύλων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν ο στόχος είναι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας», αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Η έρευνά μας έδειξε ότι η αλληλεπίδραση RELMalpha-ηωσινοφίλων-μακροφάγων μπορεί να προστατεύσει τις γυναίκες από την παχυσαρκία και τη φλεγμονή, επομένως στο μέλλον θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο για την ανάπτυξη φαρμάκων», καταλήγει η ομάδα.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ