Μέχρι σήμερα η λοίμωξη από τον νέο κορωνοϊό SARS-COV-2 έχει προσβάλλει παγκοσμίως πάνω από 22 εκατομμύρια ανθρώπους και έχει προκαλέσει σχεδόν 800.000 θανάτους, αν και οι αριθμοί αυτοί φαίνεται να υποεκτιμούν την πραγματικότητα, καθώς υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα κράτη ως προς τη δυνατότητα εργαστηριακού ελέγχου για τη νόσο. Στην Ελλάδα, έχουν μέχρι στιγμής καταγραφεί περίπου 7600 κρούσματα με αντίστοιχα 235 θανάτους από την COVID-19.
Αν και οι βασικές εκδηλώσεις της COVID-19 αφορούν το αναπνευστικό σύστημα (βήχας, δύσπνοια, φαρυγγαλγία κ.α), αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο νευρολογικές εκδηλώσεις της νόσου, τόσο σε βαρέως πάσχοντες όσο και σε πιο ήπιες μορφές. Oι νευρολογικές εκδηλώσεις βέβαια, είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενες και στη νόσο από άλλους αναπνευστικούς ιούς, όπως αυτός της γρίπης, φαίνεται όμως ότι στην COVID-19 εμφανίζονται και νευρολογικά σύνδρομα ασυνήθη σε λοιμώξεις από ιούς του αναπνευστικού.
Πιο συγκεκριμένα, στην COVID-19 έχουν περιγραφεί ασθενείς με εγκεφαλίτιδα, οξεία διάσπαρτη εγκεφαλομυελίτιδα, μυελίτιδα, σύνδρομο Guillain-Barre, εγκεφαλοπάθεια (ειδικά σε βαρέως πάσχοντες) αλλά και αγγειακά εγκεφαλικά σύνδρομα. Ειδικά για τα αγγειακά εγκεφαλικά, πιθανολογείται η ενεργοποίηση φλεγμονωδών και προθρομβωτικών μηχανισμών από την βλάβη που προκαλεί ο ιός στο ενδοθήλιο των αγγείων, κάτι που τον διαφοροποιεί και από τους συγγενείς ιούς. Έτσι σε ασθενείς με COVID-19 έχουν αναφερθεί ισχαιμικά και αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια, θρόμβωση φλεβωδών κόλπων αλλά και αγγειίτιδα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.
Συμπερασματικά, οι νευρολογικές εκδηλώσεις σε ασθενείς με COVID-19 είναι μεν πολύ πιο σπάνιες από τις αντίστοιχες του αναπνευστικού συστήματος, αλλά είναι δυνητικά σοβαρές (εγκεφαλίτιδα, αγγειακά εγκεφαλικά σύνδρομα). Επιπλέον, φαίνεται ότι μπορεί να εμφανίζονται ακόμα και σε θετικούς στον SARS-COV-2 με λίγα ή άτυπα συμπτώματα της νόσου. Λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας και της εκθετικής αύξησης των κρουσμάτων παγκοσμίως, οι νευρολογικές επιπλοκές από την COVID-19 θα πρέπει να αποτελέσουν επίκεντρο διαγνωστικής εγρήγορσης από την πλευρά των κλινικών γιατρών αλλά και βέλτιστης διαχείρισης από τα συστήματα Υγείας των κρατών.
Επιμέλεια-Συγγραφή: Παντελής Μαϊόβης, Νευρολόγος, MSc, PhD