Τα φάρμακα semaglutide και tirzepatideαναδεικνύονται ως πιθανοί «σύμμαχοι» στη μάχη κατά της άνοιας και του εγκεφαλικού, σύμφωνα με πρόσφατη αμερικανική μελέτη. Τα νεότερης γενιάς αντιδιαβητικά φάρμακα φαίνεται να προσφέρουν όχι μόνο βελτίωση στον γλυκαιμικό έλεγχο και τη διαχείριση του σωματικού βάρους, αλλά και ουσιαστική νευροπροστατευτική δράση.
Δημοσιευμένη τον Ιούλιο του 2025 στοJAMA Network Open, η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία των GLP-1RAsόχι μόνο στη ρύθμιση του σακχάρου και του βάρους, αλλά και στη νευροπροστασία ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία. Ημελέτη αναδεικνύει τησυσχέτιση νέας γενιάς αντιδιαβητικών φαρμάκων με σημαντική μείωση τουκινδύνου άνοιας, εγκεφαλικού και θνησιμότητας. Η καθηγήτρια Θεραπευτικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλουσχολιάζουν τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της μελέτης, σε συνεργασία με τη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Ενθαρρυντικά Ευρήματα: Semaglutide και Tirzepatide Μειώνουν Σημαντικά τον Κίνδυνο Άνοιας και Εγκεφαλικού
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από 60.860 ασθενείς ηλικίας άνω των 40 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία, οι οποίοι έλαβαν είτε GLP-1RAs (semaglutide ή tirzepatide) είτε άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα.
Τα αποτελέσματα της 7ετούς παρακολούθησης έδειξαν:
– 37% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας
– 19% μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου
– 30% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία
Προστατευτική δράση GLP-1RAs σε ασθενείς:
– Καλύτερη έκβαση σε ηλικίες άνω των 60 ετών
– Υψηλότερη αποτελεσματικότητα σε γυναίκες και άτομα με ΔΜΣ 30–40
Δράση μέσω πολλαπλών μηχανισμών:
μείωση φλεγμονής, οξειδωτικού στρες και νευροτοξικών πρωτεϊνών (β-αμυλοειδές, tau)
Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι η semaglutide επιβραδύνει την εναπόθεση παθολογικών πρωτεϊνών, παραμέτρους που σχετίζονται με τη νόσο Alzheimer, ενώ και οι δύο θεραπείες βελτιώνουν την αγγειακή λειτουργία, μειώνοντας τη συχνότητα ισχαιμικών επεισοδίων.
Η επίδραση δεν ήταν ανάλογη σεπεριπτώσεις νόσου Πάρκινσον ή ενδοεγκεφαλικών αιμορραγιών, πιθανώς λόγω περιορισμένης διείσδυσης στον εγκέφαλο ή διαφορετικών μηχανισμών δράσης.
Ολιστική Υποστήριξη Υγείας και Ελπίδα για τους Ασθενείς
Η χρήση των GLP-1RAs συσχετίστηκε επίσης με:
– Βελτίωση μεταβολικής υγείας
– Μείωση καρδιαγγειακών συμβαμάτων
– Προστασία ήπατος, νεφρών και ανοσοποιητικού
– Μείωση της επιθυμίας για ουσίες (ενδεχόμενη εφαρμογή σε συμπεριφορικές διαταραχές)
Αν και η μελέτη ήταν παρατηρητική και όχι τυχαιοποιημένη, η αυστηρή μεθοδολογία και το μεγάλο δείγμα παρέχουν υψηλή αξιοπιστία. Νέες κλινικές δοκιμές, όπως οι EVOKE και EVOKE+,διερευνούν περαιτέρω τις δυνατότητες της semaglutide στη νόσο Alzheimer.
Τα ευρήματα ανοίγουν νέους δρόμους για την πρόληψη γνωστικής φθοράς και την παράταση της ζωής σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα.
Πηγή: Lin HT et al. “Neurodegeneration and Stroke After Semaglutide and Tirzepatide in Patients With Diabetes and Obesity.” JAMA Netw Open. 2025 Jul 1; DOI: 10.1001/jamanetworkopen.2025.21016, www.virus.com.gr
