Τα κρυπτογενή εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν περίπου το 40% των ισχαιμικών ΑΕΕ στους νέους ενήλικες με τα περισσότερα από αυτά να πληρούν τα κριτήρια των εμβολικών επεισοδίων απροσδιόριστης προέλευσης (embolic stroke of undetermined source; ESUS). Δυο τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, η NAVIGATE ESUS και η RESPECT ESUS, έδειξαν αυξημένο κίνδυνο υποτροπής ΑΕΕ σε ηλικιωμένους ασθενείς με ESUS. Αντίθετα, η πρόγνωση και οι προγνωστικοί παράγοντες των νεότερων ασθενών με ESUS δεν είναι γνωστοί.
Η συγκεκριμένη μελέτη σχεδιάσθηκε για να διερευνήσει τη συχνότητα και τους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης υποτροπιαζόντων ΑΕΕ, θανάτου και νεοδιαγνωσθείσας κολπικής μαρμαρυγής σε νεαρούς ενήλικες με ESUS. Η μελέτη διενεργήθηκε σε 41 ερευνητικά κέντρα ΑΕΕ σε 13 χώρες και συμπεριέλαβε 535 ασθενείς ≤ 50 ετών με διάγνωση ESUS. Η μέση παρακολούθηση των ασθενών ήταν 12 μήνες. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν τα 40,4 έτη και το 56% των συμμετεχόντων ήταν άντρες. Οι κυριότεροι αγγειακοί παράγοντες κινδύνου ήταν το κάπνισμα (45%), η αρτηριακή υπέρταση (22%) και η δυσλιπιδαιμία (20%). Ανοιχτό ωοειδές τρήμα ανιχνεύθηκε στο 50% των ασθενών οι οποίοι υποβλήθηκαν σε διαθωρακικό υπερηχογράφημα καρδιάς με φυσαλίδες.
Μετά το ESUS το 88% των ασθενών έλαβε αντιαιμοπεταλιακή αγωγή και το 10% αντιπηκτικά. Ο ρυθμός εμφάνισης υποτροπιάζοντος ΑΕΕ και θανάτου ήταν 2,19 ανά 100 ανθρωπο-έτη, ενώ ο αντίστοιχος ρυθμός για τα υποτροπιάζοντα ισχαιμικά ΑΕΕ μόνο ήταν 1,9 ανά 100 ανθρωπο-έτη. Μεταξύ αυτών, τα 9 (64%) ήταν ESUS, τα 2 (14%) καρδιοεμβολικά και τα 3 (21%) ΑΕΕ άλλης αιτιολογίας. Κολπική μαρμαρυγή ανιχνεύθηκε σε 15 ασθενείς [2,8%; 95% διάστημα εμπιστοσύνης (confidence interval; CI) 1.6-4.6]. Σε πολυπαραγοντική ανάλυση, οι παρακάτω παράγοντες συσχετίσθηκαν με την υποτροπή ΑΕΕ: ιστορικό ΑΕΕ ή παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου [hazard ratio (ΗR), 5.3; 95% CI, 1.8-15], παρουσία σακχαρώδη διαβήτη (HR, 4.4; 95% CI, 1.5-13), και ιστορικό στεφανιαίας νόσου (HR 10; 95% CI, 4.8-22).
Συμπερασματικά, στη μεγάλη αυτή κοόρτη νέων ασθενών με ESUS παρατηρήθηκε σχετικά χαμηλός κίνδυνος εμφάνισης νέου ΑΕΕ και χαμηλή συχνότητα νεοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής. Τα περισσότερα από τα νέα ΑΕΕ ήταν επίσης ESUS. Περισσότερες μελέτες απαιτούνται προκειμένου να γίνουν κατανοητοί οι υποκείμενοι μηχανισμοί εμφάνισης ΑΕΕ σε αυτή την κατηγορία ασθενών.
Άρθρο: Evaluating Rates of Recurrent Ischemic Stroke Among Young Adults With Embolic Stroke of Undetermined Source: The Young ESUS Longitudinal Cohort Study
JAMA Neurol. doi:10.1001/jamaneurol.2022.0048
Επιμέλεια: Ματίλντα Φλωρεντίν, Παθολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων
