Μια βαθύτερη κρίση ψυχικής υγείας μέσα στο ίδιο το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) φαίνεται να αντικατοπτρίζουν τα πρόσφατα σοβαρά περιστατικά ιατρικών λαθών στα ελληνικά νοσοκομεία.
Τα αλλεπάλληλα περιστατικά ιατρικών λαθών στα ελληνικά νοσοκομεία —από χορήγηση λάθος φαρμάκων και δοσολογιών μέχρι μεταγγίσεις αίματος σε λάθος ασθενείς — δεν μοιάζουν να είναι μεμονωμένα ή απλά «ανθρώπινα σφάλματα».
Μια νέα, εκτεταμένη έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που δόθηκε στη δημοσιότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας (10 Οκτωβρίου), καταγράφει ανησυχητικά υψηλά επίπεδα ψυχικής πίεσης, βίας και επαγγελματικής εξουθένωσης στους Ευρωπαίους επαγγελματίες υγείας — με τους Έλληνες γιατρούς και νοσηλευτές να βρίσκονται σε ακόμη δυσμενέστερη θέση.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:
- 9 στους 10 υγειονομικούς έχουν δεχθεί κάποια μορφή βίας στο χώρο εργασίας.
- 1 στους 3 ζει με κατάθλιψη, ενώ 1 στους 4 πάσχει από αγχώδη διαταραχή.
- 1 στους 10 γιατρούς και περίπου 1 στους 14 νοσηλευτές έχουν σκεφτεί την αυτοκτονία.
- 3% εμφανίζουν εξάρτηση από το αλκοόλ.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην 9η χειρότερη θέση στην Ευρώπη όσον αφορά τα ποσοστά κατάθλιψης μεταξύ υγειονομικών, με τη Λετονία και την Πολωνία να προηγούνται με ποσοστά γύρω στο 50%. Επιπλέον, περίπου 9% των γιατρών και 21% των νοσηλευτών δηλώνουν ότι σκέφτονται σοβαρά να εγκαταλείψουν το επάγγελμά τους.
Τα 6 πρόσφατα περιστατικά τραγικών λαθών στο ΕΣΥ εις βάρος ασθενών
Το τελευταίο περιστατικό συνέβη την Πέμπτη (16/10/2025) στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας. Εκεί όπου χορηγήθηκε σε ογκολογική ασθενή, η οποία υποβαλλόταν σε χημειοθεραπεία, λάθος φάρμακο.
Το περιστατικό αυτό προστίθεται σε μια σειρά λαθών στα ελληνικά νοσοκομεία τους τελευταίους μήνες, που προκαλούν ανησυχία για την ασφάλεια των ασθενών και την επάρκεια των μηχανισμών ελέγχου.
Τον Ιούνιο στο Τζάνειο Νοσοκομείο σημειώθηκε λανθασμένη μετάγγιση αίματος σε 62χρονη, η οποία υπέκυψε λίγο αργότερα, ενώ την ίδια περίοδο στο Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου καταγγέλθηκε παρόμοιο περιστατικό από συγγενείς ασθενούς που νοσηλεύτηκε στη ΜΕΘ.
Τα 6 πρόσφατα περιστατικά τραγικών λαθών στο ΕΣΥ εις βάρος ασθενών
Το τελευταίο περιστατικό συνέβη την Πέμπτη (16/10/2025) στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας. Εκεί όπου χορηγήθηκε σε ογκολογική ασθενή, η οποία υποβαλλόταν σε χημειοθεραπεία, λάθος φάρμακο.
Το περιστατικό αυτό προστίθεται σε μια σειρά λαθών στα ελληνικά νοσοκομεία τους τελευταίους μήνες, που προκαλούν ανησυχία για την ασφάλεια των ασθενών και την επάρκεια των μηχανισμών ελέγχου.
Τον Ιούνιο στο Τζάνειο Νοσοκομείο σημειώθηκε λανθασμένη μετάγγιση αίματος σε 62χρονη, η οποία υπέκυψε λίγο αργότερα, ενώ την ίδια περίοδο στο Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου καταγγέλθηκε παρόμοιο περιστατικό από συγγενείς ασθενούς που νοσηλεύτηκε στη ΜΕΘ.
Από την εξουθένωση και τη «σιωπηρή παραίτηση» στα λάθη
Μετά τα πρόσφατα περιστατικά ιατρικών σφαλμάτων στο ΕΣΥ, το ερώτημα είναι αναπόφευκτο: Μπορεί η ψυχική εξουθένωση των υγειονομικών να οδηγεί στα λάθη;
Σύμφωνα με τα ευρήματα μελέτης του ΕΚΠΑ, η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Όπως εξηγεί στο iatropedia.gr ο Πέτρος Γαλάνης, επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ:
«Όταν ένας άνθρωπος είναι εξουθενωμένος, κουρασμένος και συναισθηματικά αποστασιοποιημένος από το έργο του, η πιθανότητα λάθους αυξάνεται σημαντικά. Το βλέπουμε καθημερινά. Δεν πρόκειται για ανικανότητα, αλλά για τα φυσικά όρια της ανθρώπινης αντοχής».
Το φαινόμενο της κατάθλιψης των υγειονομικών φαίνεται να αγγίζει πια κρίσιμα επίπεδα. Περίπου οι μισοί υγειονομικοί δηλώνουν ότι θα ήθελαν να αλλάξουν δουλειά, ενώ τα υψηλά ποσοστά «σιωπηρής αποχώρησης» που καταγράφονται στα δημόσια νοσοκομεία προκαλούν έντονο προβληματισμό. «Είναι αποτέλεσμα επαγγελματικής εξουθένωσης», εξηγεί ο ίδιος.
«Πολλοί νοσηλευτές μένουν στο ΕΣΥ γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή».
Ο Καθηγητής Γαλάνης και η ερευνητική του ομάδα ανέπτυξαν την πρώτη επιστημονική κλίμακα μέτρησης της «σιωπηρής παραίτησης», δηλαδή της κατάστασης στην οποία οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να εκτελούν τα καθήκοντά τους, αλλά έχουν αποσυνδεθεί ψυχικά από την εργασία τους.
Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε μετά το τέλος της πανδημίας COVID-19 αποκάλυψε την εκτεταμένη κόπωση και απογοήτευση των επαγγελματιών υγείας, οι οποίοι εργάζονται χρόνια χωρίς επαρκείς άδειες και στήριξη.
«Δεν είναι τεμπελιά, είναι εξάντληση», τονίζει ο κ. Γαλάνης. «Οι άνθρωποι αυτοί κάνουν τη δουλειά τους, αλλά δεν έχουν άλλες δυνάμεις. Όταν κάποιος είναι εξαντλημένος και αποσυνδεδεμένος από το έργο του, είναι αναπόφευκτο να αυξάνονται οι πιθανότητες λάθους».
Η ψυχική και σωματική εξουθένωση δεν είναι απλώς ένα εργασιακό ζήτημα, αλλά είναι θέμα ασφάλειας των ασθενών.
Όπως υπογραμμίζει ο επιστήμονας, η “σιωπηρή αποχώρηση” μειώνει την παραγωγικότητα και ενισχύει τον κίνδυνο λαθών, ειδικά σε περιβάλλοντα με συνεχείς βάρδιες και ελλείψεις προσωπικού.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, τα πρόσφατα περιστατικά στο «Αττικόν», το «Τζάνειο», τα νοσοκομεία Ρεθύμνου, Άρτας και Λάρισας, και ακόμα και στην ιδιωτική κλινική Ευρωκλινική της Αθήνας έχουν κοινό παρονομαστή: ένα σύστημα στα όριά του, όπου η ανθρώπινη αντοχή έχει μετατραπεί σε παράγοντα κινδύνου.
Η βία πίσω από τις λευκές στολές
Η καθημερινότητα στο ΕΣΥ κρύβει μια ακόμη σκληρή πραγματικότητα: τη βία απέναντι στους υγειονομικούς, που έχει γίνει σχεδόν κανόνας.
Το 90% δηλώνει ότι έχει δεχθεί τουλάχιστον ένα περιστατικό βίας — είτε λεκτικής, είτε σωματικής, είτε σεξουαλικής παρενόχλησης.
Το εργασιακό περιβάλλον στις δομές υγείας μοιάζει πλέον «τοξικό», διαβρώνοντας αργά αλλά σταθερά την ψυχική αντοχή του προσωπικού και, τελικά, την ίδια την ασφάλεια των ασθενών και των δομών υγείας.
Η ευρωπαϊκή εικόνα
Το φαινόμενο, βέβαια, δεν σταματά στα ελληνικά σύνορα. Η πανευρωπαϊκή μελέτη του ΠΟΥ — η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ, με 90.171 συμμετέχοντες από 29 χώρες — δείχνει μια γενικευμένη ψυχική κατάρρευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού:
- 28% των υγειονομικών πάσχουν από κατάθλιψη,
- 22% από αγχώδη διαταραχή,
- 3% είναι εξαρτημένοι από το αλκοόλ,
- ενώ 1 στους 10 έχει σκεφτεί να βάλει τέλος στη ζωή του.
- Τι είναι η «σιωπηρή αποχώρηση» από την εργασία – Κάντε το τεστ που δημιούργησαν επιστήμονες του ΕΚΠΑ
Όπως τόνισε ο διευθυντής του WHO Europe, Dr. Hans Henri P. Kluge:
«Η κρίση ψυχικής υγείας στους επαγγελματίες Υγείας απειλεί την ίδια τη συνοχή των συστημάτων Υγείας στην Ευρώπη. Δεν μπορούμε να τους χάνουμε από εξάντληση ή απόγνωση».
