Η πανδημία COVID-19 έφερε μαζί της όχι μόνο μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση, αλλά και ένα κύμα παραπληροφόρησης που εξαπλώθηκε ταχύτατα, αμφισβητώντας ακόμη και τα πλέον ασφαλή και επιστημονικά τεκμηριωμένα εργαλεία προστασίας της δημόσιας υγείας: τα εμβόλια.
Μεταξύ των πιο ανησυχητικών ισχυρισμών που διαδόθηκαν, ήταν η σύνδεση των εμβολίων με τους αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους, μια θεωρία που προκάλεσε φόβο και επιφυλακτικότητα σε σημαντικό ποσοστό πολιτών, τόσο στην χώρα μας όσο και παγκοσμίως.
Τι διαπιστώνουν οι πρόσφατες μελέτες
Δυο μεγάλες πρόσφατες μελέτες – στην Αγγλία και την Ιταλία – διαπίστωσαν ότι ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 – όχι μόνο δεν αύξησε τους αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους και τα εγκεφαλικά αλλά προσέφερε σημαντική προστασία στο γενικό πληθυσμό, και ιδιαίτερα στα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Πιο αναλυτικά:
• Μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 46 εκατομμύρια ενήλικες στην Αγγλία, από το Δεκέμβριο 2020 έως τον Ιανουαρίου 2022, διαπίστωσε ότι όσοι εμβολιάστηκαν κατά της COVID-19 είχαν λιγότερες πιθανότητες να υποστούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό σε σχέση με την περίοδο πριν την πανδημία ή χωρίς εμβολιασμό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές που διενήργησαν την μελέτη, «βρήκαμε ότι τα καρδιαγγειακά επεισόδια ήταν παρόμοια ή λιγότερα μετά τον εμβολιασμό για COVID-19, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι τα εμβόλια παραμένουν ένα ισχυρό «όπλο», όχι μόνο απέναντι στον κορονοϊό, αλλά και απέναντι σε σοβαρές παθήσεις όπως τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά, σώζοντας εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως».
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από ερευνητές των Πανεπιστημίων Κέιμπριτζ, Μπρίστολ και Εδιμβούργου, σε συνεργασία με το NHS και το British Heart Foundation και δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications.
• Επιδημιολογική μελέτη που διεξήχθη στην ιταλική Περιφέρεια Βένετο της Ιταλίας θέλησε να διερευνήσει τη πιθανή συσχέτιση των εμβολίων COVID-19 με τους αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους σε νεότερες ηλικίες.
Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν αρχεία θνησιμότητας 2 εκατομμυρίων ατόμων, από το 2018 έως το 2022, ενώ οι περιπτώσεις αιφνίδιου καρδιακού θανάτου διερευνήθηκαν σε νεκροψίες – νεκροτομές, με τυποποιημένα πρωτόκολλα νεκροψίας.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι τα ποσοστά αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε άτομα ηλικίας 1 έως 40 ετών δεν παρουσίασαν αύξηση ούτε κατά την πανδημία ούτε μετά την εισαγωγή των εμβολίων COVID-19. Επιπλέον, δεν καταγράφηκαν αυξημένα ποσοστά μυοκαρδίτιδας.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πάντοβας και του Περιφερειακού Επιδημιολογικού Κέντρου της Περιφέρειας Βένετο. Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Circulation.
Τι λένε οι ειδικοί
Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος αποτελεί μια καλά καταγεγραμμένη επιστημονικά κατάσταση από την ιατρική κοινότητα, ήδη γνωστή πριν την πανδημία και πολύ πριν από τα εμβόλια COVID-19.
Γιατί όμως μετά το ξέσπασμα της πανδημίας πολλοί έσπευσαν – ακόμη και γιατροί- να συνδέσουν τους αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους με τα εμβόλια COVID-19; Έχουν επιστημονική βάση αυτοί οι ισχυρισμοί;
Ο Κωνσταντίνος Τούτουζας, Καθηγητής Καρδιολογίας του ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και ο Παναγιώτης Ιακωβής, Καρδιολόγος και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών εξηγούν στο DailyPharmaNews για ποιους λόγους οι ισχυρισμοί περί «σύνδεσης των εμβολίων COVID-19 με αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους» δεν έχουν καμία επιστημονική βάση.
Κ. Τούτουζας: «Καμία σύνδεση των εμβολίων με τους αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους»
«Κατά τη γνώμη μου, σημαντικό ρόλο για τα σενάρια συνωμοσίας που αναπτύχθηκαν γύρω από τα εμβόλια μετά την πανδημία έπαιξε – μεταξύ άλλων – και η ιατρική κοινότητα διότι δεν ήταν συμπαγής. Υπήρξαν πολλές και διαφορετικές απόψεις οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις ξέφευγαν από τα όρια της επιστημονικής υποστήριξης των δεδομένων.
Καλώς ή κακώς, απέναντι σε κάθε καινούργιο που έρχεται, κάποιοι συμφωνούμε και κάποιοι διαφωνούμε, αυτό είναι θεμιτό. Σκεφτείτε, ακόμη και σήμερα υπάρχουν κάποιοι που αποδίδουν τα πάντα στα εμβόλια, κάτι που δεν ισχύει βεβαίως. Ειδικότερα για τα εμβόλια που κάναμε για τον Covid-19 δεν διαπιστώθηκε με κανέναν τρόπο ότι σχετίζονται με αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους.
Οι δύο πρόσφατες και ιδιαίτερα σημαντικές μελέτες, οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε δύο έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, το Nature Communications και το Circulation δίνουν ξεκάθαρη απάντηση: Καμία αύξηση των αιφνίδιων καρδιακών θανάτων που να συσχετίζονται με τα εμβόλια Covid-19. Μάλιστα, στην μελέτη στο Circulation που βασίστηκε σε δεδομένα από νεκροψίες – νεκροτομές, και πάλι δεν διαπιστώθηκε κάποια αλλαγή στον αριθμό των θανάτων που είχαμε πριν και μετά την πανδημία Covid-19, ούτε άλλαξαν οι αιτίες θανάτου. Αυτές οι δυο μελέτες δείχνουν ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει αύξηση των αιφνίδιων καρδιακών θανάτων μετά από εμβόλιο για Covid-19.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι συστάσεις εμβολιασμού παραμένουν οι ίδιες. Οι άνθρωποι υψηλού κινδύνου, και μάλιστα εκείνοι με καρδιοπάθειες πρέπει να εμβολιάζονται και όλοι, πρέπει να ακολουθούμε πάντα τις οδηγίες της ιατρικής κοινότητας».
Π. Ιακωβής: «Θεωρίες συνωμοσίας χωρίς καμία λογική βάση»
«Οι δύο αυτές μελέτες αναδεικνύουν το προφανές: Ότι ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 δεν προκάλεσε αυξημένα καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια όπως ισχυρίζεται η αρκετά διαδεδομένη θεωρία συνωμοσίας. Κάθε άλλο μάλιστα, ο πληθυσμός που εμβολιάστηκε εμφάνισε χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών και εγκεφαλικών επεισοδίων σε σχέση με τους μη εμβολιασθέντες ή πριν την έναρξη των εμβολιασμών.
Στα ευρήματα αυτά θα πρέπει να προστεθεί μια ακόμη μελέτη, αυτή των Watsonet.al, που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο Lancet Infect Dis. (2022), που έδειξε ότι μόνο τον πρώτο χρόνο του εμβολιασμού κατά της COVID -19, σώθηκαν 14 έως 19 εκατομμύρια ζωές σε 185 χώρες, λόγω των εμβολίων.
Και οι τρεις αυτές αναλύσεις, δείχνουν πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι οι διαδεδομένες θεωρίες συνωμοσίας για καρδιακά, εγκεφαλικά επεισόδια και αιφνίδιους καρδιακούς θανάτους – «ξαφνικίτιδες», δεν έχουν καμία λογική βάση.
Ο Αιφνίδιος Καρδιακός Θάνατος (SCD) ήταν και παραμένει μια δραματική αιτία θανάτου, που υπήρχε και θα συνεχίσει να υπάρχει στον ενήλικο κυρίως πληθυσμό, αλλά και πιο σπάνια σε νεαρά άτομα. Τα ποσοστά του, δεν αυξήθηκαν μετά τον εμβολιασμό. Αυτό που αυξήθηκε όμως, είναι η ανεύθυνη εκμετάλλευση του φαινομένου clickbait από ορισμένα ΜΜΕ που παρουσιάζουν τίτλους αιφνιδίου θανάτου και δήθεν συσχέτισης με τα εμβόλια, με σκοπό να πάρουν περισσότερα click».
