Αίτια αιφνίδιου καρδιακού θανάτου ανά ηλικία, σχέση ανακοπής και εμφράγματος, πρόληψη, έξυπνα ρολόγια. Ο Κ. Μπακογιάννης μιλάει στο iatronet.gr με αφορμή δύο πρόσφατες απώλειες.
Ο βουλευτής της ΝΔ, Απόστολος Βεσυρόπουλος κατέρρευσε από καρδιακή ανακοπή σε παραλία της Χαλκιδικής και έφυγε από τη ζωή παρά τις προσπάθειες των διασωστών που έσπευσαν για βοήθεια. Λίγες μέρες νωρίτερα, ο διακεκριμένος καθηγητής του ΑΠΘ, Χρυσόστομος Σταμούλης είχε “σβήσει” ξαφνικά στη Ρόδο, όπου βρισκόταν για ένα συνέδριο, επίσης έπειτα από καρδιακή ανακοπή. Είναι δύο περιστατικά αιφνίδιου καρδιακού θανάτου που απασχόλησαν την επικαιρότητα την περασμένη εβδομάδα, από τα πολλά που συμβαίνουν καθημερινά και συνδέονται σε μια από τις κύριες αιτίες απώλειας ζωής στον δυτικό κόσμο.
Ο ειδικός καρδιολόγος, επιστημονικός συνεργάτης της Γ’ Καρδιολογικής Κλινικής του ΑΠΘ στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Μπακογιάννης (φωτογραφία) μιλάει στο iatronet.gr για τις αιτίες της καρδιακής ανακοπής, τη σχέση της με τη στεφανιαία νόσο και το έμφραγμα, την κύρια συμπτωματολογία και τους τρόπους πρόληψης. Επίσης, απαντά για το κατά πόσο οι «έξυπνες» ηλεκτρονικές συσκευές όπως τα ρολόγια μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία προφύλαξης.
Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος
Όπως αναφέρει, το αιφνίδιο σταμάτημα της δραστηριότητας της καρδιάς είναι ένα φαινόμενο που κατά βάση οφείλεται σε ηλεκτρικές ανωμαλίες, όπως η κοιλιακή μαρμαρυγή. Πιο σπάνια μπορεί να είναι ένα μηχανικό φαινόμενο που θα μπορούσε να οφείλεται σε πολύ μεγάλες κρούσεις, όπως για παράδειγμα ένα εξωτερικό χτύπημα στην περιοχή της καρδιάς, σε ένα ατύχημα.
Συχνά γίνεται σύγχυση μεταξύ της ανακοπής και της συγκοπής, η οποία είναι η αιφνίδια απώλεια της συνείδησης, η γνωστή λιποθυμία. Η δεύτερη σύγχυση αφορά τη σύγχυση ανακοπής και εμφράγματος, που όπως διευκρινίζει ο καρδιολόγος δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα. “Το έμφραγμα, δηλαδή η απότομη απόφραξη των στεφανιαίων αγγείων, των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα και οξυγόνο τον καρδιακό μυ, είναι πολύ συχνή αιτία για καρδιακή ανακοπή, όμως όλα τα εμφράγματα του μυοκαρδίου δεν οδηγούν σε καρδιακή ανακοπή”, σημειώνει.
Συχνότητα και αιτίες ανά ηλικία
Οι αιτίες του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία. Με πρώτη τη βρεφική ηλικία, όπου εμφανίζεται το σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, οι άλλες δύο ηλικιακές κατηγορίες είναι:
- Η παιδική, εφηβική και νεαρή ηλικία μέχρι τα 30-35 έτη, όπου οι κύριες αιτίες αιφνίδιου καρδιακού θανάτου είναι οι μυοκαρδιοπάθειες. Συχνότερη είναι υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, την οποία βλέπουμε σε αθλητές που καταρρέουν στο γήπεδο, και λιγότερο συχνές η διατατική μυοκαρδιοπάθεια, η αρρυθμιογόνος κ.ά. “Ο προαθλητικός έλεγχος που έχει θεσπιστεί, με το ηλεκτροκαρδιογράφημα και την κλινική εξέταση μπορεί με υψηλή ακρίβεια και ευαισθησία να μας αποκαλύψει αν κάποιος έχει κάποια μυοκαρδιοπάθεια, την οποία στη συνέχεια θα ψάξουμε σαφέστερα με ειδικότερες εξετάσεις (υπέρηχος, μαγνητική καρδιάς, ή και γενετικός έλεγχος αν χρειαστεί)”.
- Μετά την ηλικία των 35 ετών η συχνότερη αιτία αρχίζει να γίνεται η στεφανιαία νόσος. “Αρχίζουν τα αγγεία της καρδιάς να παθαίνουν αθηροσκλήρωση, σιγά σιγά να στενώνουν και να δημιουργείται στεφανιαία νόσος, η οξεία έκφραση της οποίας είναι το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου”, σημειώνει ο καρδιολόγος, προσθέτοντας: “Εδώ μας βοηθάνε άλλου είδους εξετάσεις, όπως το τεστ κοπώσεως ή η αναίμακτη στεφανιογραφία”.
Συμπτώματα και γκρίζα ζώνη
Τα συμπτώματα που προηγούνται της ανακοπής, είναι πολλές φορές άτυπα, όπως ένας άτυπος πόνος στον θώρακα ή στην πλάτη, ένα αίσθημα κόπωσης ή κούρασης. Συχνά δεν τυγχάνουν της ανάλογης προσοχής, παρόλο που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι πιο έντονα και θορυβώδη. Ο κατάλληλος ιατρικός έλεγχος μπορεί να εντοπίσει τον κίνδυνο, αλλά υπάρχει και η γκρίζα ζώνη.
“Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να πάθει ανακοπή ένας άνθρωπος που έκανε τεστ κοπώσεως και όλες τις εξετάσεις, δεν κάπνιζε, πρόσεχε τη διατροφή του και την ποιότητα ζωής του. Είναι ένα σπάνιο φαινόμενο, το οποίο όμως δεν μπορούμε να αποκλείσουμε για την στην ιατρική δεν είναι όλα άσπρο – μαύρο, υπάρχει και η γκρίζα ζώνη”, παρατηρεί ο καρδιολόγος. Οι λόγοι για παρόμοιες καταστάσεις μπορεί να συνδέονται με μια λοίμωξη που θα προκαλέσει μυοκαρδίτιδα και να εξελιχθεί με οξύ τρόπο, με κάποιο στρεσογόνο γεγονός που θα μας επηρεάσει ή και με κάποιο αδιάγνωστο σύνδρομο που οδηγεί σε αρρυθμίες.
Πρόληψη και αντιμετώπιση
Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα που εκπέμπει ο κ. Μπακογιάννης είναι “συμβουλεύομαι τον γιατρό μου για το πώς μπορώ να προλάβω ή να κάνω το καλύτερο δυνατό που περνάει από το χέρι μου ώστε να έχω ένα μεγαλύτερο επίπεδο ασφάλειας και πρόληψης”. Το πρόγραμμα “Δοξιάδης”, συμπληρώνει, βοηθάει σε αυτή την κατεύθυνση, καθώς οδήγησε πολλούς ανθρώπους στο να κάνουν τον έλεγχο και να αρχίσουν να προβληματίζονται για την υγεία της καρδιάς τους.
Το δεύτερο μήνυμα συνδέεται με τον τρόπο διαχείρισης ενός περιστατικού καρδιακής ανακοπής από τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω του, καθώς είναι γνωστό πως τα πρώτα ελάχιστα λεπτά είναι κρίσιμα για την επιβίωσή του. “Είναι δείκτης πολιτισμού μιας κοινωνίας οι πολίτες να γνωρίζουν ΚΑΡΠΑ και πρώτες βοήθειες. Έχοντας και ο ίδιος βρεθεί πολλές φορές στα Επείγοντα του νοσοκομείου σε τέτοιου είδους καταστάσεις, αντιλαμβάνομαι ότι είναι πολύ στρεσογόνο να σβήνει ένας άνθρωπος μπροστά σου. Είναι όμως πολύ σημαντικό να έχουμε τη βασική γνώση ώστε να παράσχουμε τη στοιχειώδη βοήθεια, που πολλές φορές μπορεί να είναι απλά η ψυχραιμία να καλέσουμε το 166 ή το 112”, επισημαίνει, προσθέτοντας και την παρουσία απινιδωτών σε καίρια σημεία.
Έξυπνα ρολόγια και καρδιογράφημα
Οι “έξυπνες” φορετές συσκευές, ορισμένες εκ των οποίων κάνουν και ηλεκτροκαρδιογράφημα, μπορούν να αποτελέσουν εργαλεία που θα συμβάλλουν στην πρόληψη. “Στις περισσότερες των περιπτώσεων έχουν βελτιωμένη ειδικότητα και ευαισθησία του καρδιογραφήματος. Η εμπειρία μας δείχνει, επίσης, ότι έχουν και μια καλή διακριτική ικανότητα για κάποιες αρρυθμίες, όπως η κολπική μαρμαρυγή, δυσκολεύονται όμως να αναγνωρίζουν κάποιες άλλες παθογένειες ή κάποια άλλα προβλήματα, πολλές φορές μπορεί να μη δίνουν ένα σαφές μήνυμα”, σημειώνει ο καρδιολόγος, προσθέτοντας πως το σημαντικότερο είναι να “ακούει” κάποιος το σώμα του.
“Όταν έχω ένα σύμπτωμα θα πρέπει να μπορώ να το ακούω, να το διαβάζω, να ξέρω τι σημαίνει. Το ίδιο ισχύει με το ρολόι ή και το πιεσόμετρο, που μπορεί να δείχνει κάτι”, υπογραμμίζει και προσθέτει: “Αν έχουμε οποιοδήποτε σήμα, είτε από το ρολόι μας είτε από το σώμα μας, πρέπει να το λαμβάνουμε υπόψη και να το ψάχνουμε, γιατί η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Και αν μιλάμε για τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της πρόληψης, με την έννοια ότι πολλά από αυτά τα γεγονότα είναι και τα τελικά”.
Πηγή: https://www.iatronet.gr/article/134699/kardiakh-anakoph-aities-proeidopoihtika-shmadia-prolhpsh
