Σήμερα γνωρίζουμε ότι η υπέρταση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αρκετών καρδιαγγειακών συμβαμάτων, όπως για παράδειγμα το εγκεφαλικό επεισόδιο ή το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Στους περισσότερους ασθενείς, κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, η φυσική άσκηση και η διατροφή μπορεί να βοηθήσουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Ωστόσο, σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα, μόλις το 24% των ασθενών με υπέρταση στο Δυτικό κόσμο έχουν καταφέρει να ρυθμίσουν την αρτηριακή τους πίεση.
Ένας από τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα των αντιϋπερτασικών φαρμάκων είναι το εντερικό μικροβίωμα, όπως διαπίστωσε μία νέα μελέτη που θα δημοσιευτεί σύντομα στο επιστημονικό περιοδικό Experimental Biology.
ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ
Ως ανθεκτική υπέρταση ορίζεται η αρτηριακή πίεση που παραμένει υψηλή (πάνω από 140/90 mmHg), παρά τη χορήγηση θεραπείας με 3 διαφορετικές κατηγορίες φαρμάκων, εκ των οποίων η μία είναι τα διουρητικά.
Στους ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση, οι γιατροί δοκιμάζουν συνήθως διαφορετικά φάρμακα ή προσθέτουν και άλλα σε αυτά που ήδη λαμβάνει ο ασθενής. Ωστόσο, ο αυξημένος αριθμός φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες στους ασθενείς με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να διακόψουν τη θεραπεία. Σε άλλους ασθενείς, ακόμα και η χορήγηση πολλαπλών φαρμάκων δεν μπορεί να επαναφέρει την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα.
ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑΤΟΣ
Στην παρούσα μελέτη, οι επιστήμονες εξέτασαν το εντερικό μικροβίωμα σε πειραματόζωα. Όπως διαπίστωσαν, ένα κοινό βακτήριο του εντέρου, το Coprococcus comes, μπορεί να επηρεάσει τη δράση των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE).
Οι αναστολείς του ACE, στους οποίους περιλαμβάνονται η βεναζεπρίλη, η φοσινοπρίλη και η κιναπρίλη, αποτελούν μία από τις πλέον κοινές κατηγορίες αντιϋπερτασικών φαρμάκων.
Στην παρούσα μελέτη, οι επιστήμονες χορήγησαν μία δόση κιναπρίλης σε πονρίκια με υπέρταση. Όπως διαπίστωσαν, το φάρμακο αυτό ήταν λιγότερο αποτελεσματικό σε ποντίκια με υψηλότερο μικροβιακό φορτίο στο έντερο.
Θέλοντας να επιβεβαιώσουν τις παρατηρήσεις τους, οι επιστήμονες έκαναν ένα νέο πείραμα στο οποίο χορήγησαν σε ποντίκια με υπέρταση κιναπρίλη και βακτήρια C. comes, ενώ στην ομάδα ελέγχου έδωσαν μόνο κιναπρίλη. Πράγματι, τα ποντίκια που έλαβαν βακτήρια μαζί με το φάρμακο παρουσίασαν μικρότερη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε σχέση με τα ποντίκια που έλαβαν μόνο κιναπρίλη.
ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Στη συνέχεια, η επιστημονική ομάδα έκανε in vitro πειράματα και διαπίστωσε ότι τα βακτήρια C. comes διασπούν την κιναπρίλη. Μάλιστα, όπως παρατήρησαν, τα συγκεκριμένα βακτήρια παράγουν ένζυμα που προκαλούν υδρόλυση του φαρμάκου.
«Η έρευνά μας δείχνει για ακόμα μία φορά ότι τα βακτήρια του εντέρου μπορεί να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα αρκετών φαρμάκων. Αντίστοιχες επιδράσεις έχουν παρατηρηθεί και σε αρκετά αντικαταθλιπτικά φάρμακα», αναφέρει η μελέτη.
Μάλιστα, μία πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το εντερικό μικροβίωμα μπορεί να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση και σε υγιή άτομα.
ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ
Από τις παρατηρήσεις της μελέτης είναι σαφές ότι το ίδιο αντιϋπερτασικό φάρμακο μπορεί να μην είναι εξίσου αποτελεσματικό σε όλους τους ασθενείς. Αυτό συμβαίνει γιατί η σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος και επομένως τα ένζυμα που βρίσκονται στο έντερο μπορεί να διαφέρουν από τον ένα ασθενή στον άλλο, όπως τόνισαν οι συγγραφείς.
Η επιστημονική ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει νέες μελέτες με σκοπό να εξετάσει αν και άλλα αντιϋπερτασικά φάρμακα μπορεί να επηρεάζονται από συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων του εντέρου.
«Αν κατανοήσουμε καλύτερα τη σύνδεση ανάμεσα στο εντερικό μικροβίωμα και την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων θα μπορούμε να αναπτύξουμε ευκολότερα αποτελεσματικές θεραπείες για τους ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν νέα φάρμακα, προβιοτικά, αντιβιοτικά ή άλλες μεθόδους», καταλήγει η μελέτη.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ