Οι ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ (Vitamin K Antagonist- VKA) είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα αντιπηκτικά παγκοσμίως, ακόμη και μετά την εισαγωγή των νέων αντιπηκτικών από του στόματος (NOACs).
Εκτός από την πρόληψη των θρομβοεμβολών, το VKA είναι το μόνο εγκεκριμένο αντιπηκτικό για ασθενείς με μεταλλική βαλβίδα ή κολπική μαρμαρυγή σε έδαφος στένωσης μιτροειδούς βαλβίδας.
Οι ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ ενοχοποιούνται ότι προάγουν την εναπόθεση ασβεστίου στην αορτική βαλβίδα (AVC).
Η βιταμίνη Κ είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που αποτελείται από δύο μορφές, τη βιταμίνη Κ1 (φυλλοκινόνη – phylloquinone) και βιταμίνη Κ2 (μενακινόνη -menaquinone).
Η σύνθεση των παραγόντων πήξης II, VII, IX και X, εξαρτάται από την ενεργοποίηση της βιταμίνης Κ1 και αυτή η ενεργοποίηση αναστέλλεται με τους VKA.
Οι VKA αναστέλλουν επίσης τη βιταμίνη Κ2. Η βιταμίνη Κ2 εμπλέκεται στην αναστολή ασβεστοποίησης των αρτηριών και είναι απαραίτητη για την c-καρβοξυλίωση των πρωτεϊνών matrix-Gla (MGPs). Η c-καρβοξυλίωση του MGP είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της φυσιολογικής πρόσληψης ασβεστίου από τα κύτταρα.
Αρκετές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι η αναστολή, από τους VKA, των εξαρτώμενων από τη βιταμίνη Κ πρωτεϊνών, έχει ως αποτέλεσμα την επαγωγή της ασβεστοποίησης τόσο των αρτηριών όσο και των μαλακών ιστών.
Η εναπόθεση ασβεστίου επί της αορτικής βαλβίδας αποτελεί ενδεχομένως ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με VKA, καθότι επιταχύνει τη διαδικασία ασβέστωσης και στένωσης της αορτικής βαλβίδας.
Στόχος της μελέτης που αναρτάται, ήταν να διευκρινίσει εάν οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με VKA, έχουν αυξημένο φορτίο ασβεστίου επί της αορτικής βαλβίδας, σε σύγκριση με τους ασθενείς που λαμβάνουν νεότερα αντιπηκτικά από το στόμα (NOACs) και με τους ασθενείς που δεν έλαβαν ποτέ θεραπεία με VKA / NOAC.
Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν άτομα από τη δανέζικη μελέτη DANCAVAS.Το φορτίο ασβεστίου επί της αορτικής βαλβίδας μελετήθηκε με την αξονική τομογραφία καρδιάς χωρίς χορήγηση σκιαγραφικού παράγοντα.
Οι συμμετέχοντες ήταν 14 604, (67,4 έτη, 95% άνδρες) εκ των οποίων 873 είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με VKA, και 602 με NOAC. Για κάθε χρόνο θεραπείας με VKA, το φορτίο ασβεστίου (AVC) αυξήθηκε, κατά μέσο όρο 6% [λόγος αναμενόμενων μετρήσεων (RECs) = 1,06; διάστημα εμπιστοσύνης 95% (CI) 1,02-1,10] σε σύγκριση με τη μη χρήση. Η θεραπεία με NOAC δεν συσχετίστηκε σημαντικά με το φορτίο ασβεστίου σε κανένα από τα αντίστοιχα μοντέλα (REC = 1,03, 1,02 και 0,96).
Συμπέρασμα: Η μακροχρόνια λήψη VKA ενοχοποιείται για περαιτέρω ασβέστωση της αορτικής βαλβίδας. Τα ευρήματα συνάδουν με ευρήματα από προηγηθείσες μελέτες απεικόνισης. Δημιουργείται επομένως εύλογος προβληματισμός σχετικά με τους VKA, αλλά για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα απαιτούνται προοπτικές μελέτες με ασθενείς που υποβάλλονται σε μακροχρόνια θεραπεία με VKA ή NOAC καθώς και τυχαιοποημένες μελέτες με λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης Κ.
Βιβλιογραφία:
Association of aortic valve calcification and vitamin K antagonist treatment.
Sønderskov PS, Lindholt JS, Hallas J, Gerke O, Hasific S, Lambrechtsen J, Steffensen FH, Busk M, Frost L, Urbonaviciene G, Karon M, Kikar AM, Rasmussen LM, Diederichsen AA.
Eur Heart J Cardiovasc Imaging. 2020 Jul 1;21(7):718-724.