Ένα νέο αντιδιαβητικό φάρμακο για την απώλεια βάρους που εξετάζεται αυτή τη στιγμή σε κλινικές δοκιμές φάσης 3 αποδείχτηκε «ιδιαίτερα αποτελεσματικό», σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσιεύτηκαν πριν λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine.
Η τιρζεπατίδη, όπως λέγεται το φάρμακο, έχει αναπτυχθεί από τη φαρμακευτική εταιρεία Eli Lilly και χορηγείται εβδομαδιαίως με υποδόρια έγχυση. Το φάρμακο είχε αναπτυχθεί αρχικά για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2.
Αν και ακόμα δεν έχει εγκριθεί για αυτή την ένδειξη, το φάρμακο φαίνεται ότι επάγει επίσης την απώλεια βάρους, καθώς μιμείται τις επιδράσεις μίας ομάδας ορμονών που λέγονται ινκρετίνες. Οι ορμόνες αυτές μειώνουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα μετά τα γεύματα, ρυθμίζοντας παράλληλα διάφορες λειτουργίες του μεταβολισμού που σχετίζονται με την πέψη.
Τα πρώτα δεδομένα από την τελευταία κλινική δοκιμή του φαρμάκου δημοσιεύτηκε από την Eli Lilly στα τέλη Απριλίου και πλέον έχουν περάσει και από τη διαδικασία του peer review.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της παρούσας μελέτης, το βαριατρικό χειρουργείο μειώνει το σωματικό βάρος των ασθενών κατά 25-30% σε ένα διάστημα 1-2 ετών. Στην κλινική δοκιμή της τιρζεπατίδης, πάνω από το 36% των ασθενών που έπαιρναν 15mg του φαρμάκου περιόρισαν το σωματικό τους βάρος κατά 25% ή περισσότερο, γεγονός που δείχνει ότι το φάρμακο έχει συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα με αυτή του βαριατρικού χειρουργείου.
Η τιρζεπατίδη εγκρίθηκε στις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 πριν από λίγες ημέρες και αποτελείται από δύο ινκρετίνες, τις GLP-1 και GIP.
Η ορμόνη GLP-1 αποτελεί τη βάση της σεμαγλουτίδης, ενός φαρμάκου που εγκρίθηκε για την απώλεια βάρους πριν από λίγους μήνες. Η σεμαγλουτίδη είχε θεωρηθεί “game-changer” φάρμακο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, ωστόσο η τιρζεπατίδη φαίνεται ότι είναι ακόμα πιο αποτελεσματική για το παραπάνω τελικό σημείο.
Στις κλινικές δοκιμές φάσης 3 για την τιρζεπατίδη συμμετείχαν συνολικά 2.539 εθελοντές που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Οι εθελοντές αυτοί χωρίστηκαν σε 2 ομάδες που έλαβαν είτε το φάρμακο είτε placebo για 72 εβδομάδες.
Στην έρευνα εξετάστηκαν 3 δόσεις της τιρζεπατίδης στην εβδομαδιαία έγχυση (5, 10 ή 15 mg), ωστόσο και στις 3 δόσεις παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του σωματικού βάρους.
Οι εθελοντές που έπαιρναν την υψηλότερη δόση (15mg) παρουσίασαν τη μεγαλύτερη μείωση του σωματικού βάρους (22.5%), ακολούθησαν αυτοί που έπαιρναν τη δόση των 10mg (21.4% μείωση) και τέλος ήταν αυτοί που έπαιρναν τη δόση των 5mg (16% μείωση).
Οι εθελοντές στην ομάδα του placebo έχασαν μόλις το 2.4% του σωματικού βάρους. Στις κλινικές δοκιμές της σεμαγλουτίδης είχε επιτευχθεί απώλεια βάρους της τάξης του 17% κατά μέσο όρο.
«Η τιρζεπατίδη είναι το πρώτο πειραματικό φάρμακο που επιτυγχάνει πάνω από 20% απώλεια βάρους σε κλινικές δοκιμές φάσης 3», αντιπρόεδρος της Eli Lilly.
Είναι σημαντικό να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι η τιρζεπατίδη μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες σε ορισμένους ασθενείς. Περίπου το 33% των εθελοντών που έπαιρναν το φάρμακο παρουσίασε ναυτία, ενώ μία άλλη σχετικά συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια ήταν η διάρροια (18.7-23% των εθελοντών). Ορισμένοι εθελοντές παρουσίασαν επίσης έμετο και δυσκοιλιότητα, ωστόσο κανένας δεν εγκατέλειψε τη μελέτη εξ’ αιτίας των παραπάνω επιδράσεων.
Ένα άλλο πιθανό εμπόδιο στη μαζική χορήγηση της τιρζεπατίδης είναι το κόστος του φαρμάκου. Αν αυτό τελικά εγκριθεί, αντιπρόσωποι της Eli Lilly έχουν δηλώσει ότι θα πωλείται σε τιμή $974.33 δολαρίων ΗΠΑ ανά εβδομαδιαία δόση, γεγονός που σίγουρα θα περιορίσει σημαντικά τον αριθμό των ασθενών που θα μπορούν να το λάβουν.
Σε κάθε περίπτωση, αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα όποια προβλήματα με το συγκεκριμένο φάρμακο, η τιρζεπατίδη φαίνεται ότι θα μεταμορφώσει την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αρκετοί υποστηρίζουν μάλιστα ότι το νέο αυτό φάρμακο είναι εξίσου σημαντικό με τις στατίνες στην αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης και τα αντιρετροϊκά φάρμακα στην αντιμετώπιση του HIV.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ