Η υπνική άπνοια περιγράφηκε πρώτη φορά ως κλινικό σύνδρομο το 1976 από τον Cristian Guilleminault, του Πανεπιστημίου Stanford.
Το Σύνδρομο Αποφρακτικής Άπνοιας στον Ύπνο (OSA) χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες πλήρεις ή μερικές αποφράξεις του ανωτέρω αεραγωγού στο επίπεδο του φάρυγγα, με αποτέλεσμα διαλείπουσα υποξαιμία, διακύμανση του αυτόνομου νευρικού συστήματος και κατακερματισμό του ύπνου.
Περίπου το 34% και το 17% των μεσήλικων ανδρών και γυναικών, αντίστοιχα, πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για OSA. Οι διαταραχές του ύπνου είναι συχνές και δεν διαγιγνώσκονται εύκολα. Η συχνότητα του συνδρόμου ποικίλλει ανάλογα με τη φυλή / εθνικότητα, το φύλο και το βαθμό παχυσαρκίας. Η επίπτωσή του στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 4-6%.
Η συχνότητα του συνδρόμου ανέρχεται στο 40% έως 80% σε ασθενείς με υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο, πνευμονική υπέρταση, κολπική μαρμαρυγή και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Παρά τον υψηλό επιπολασμό της υπνικής άπνοιας σε ασθενείς με καρδιακές παθήσεις και τη δυσμενή πρόγνωση αυτών, δεν αναγνωρίζεται και δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς στην καθημερινή κλινική πράξη.
Οι ασθενείς με ανθεκτική / πτωχά ρυθμιζόμενη αρτηριακή υπέρταση, πνευμονική υπέρταση και υποτροπιάζουσα κολπική μαρμαρυγή μετά από καρδιοανάταξη ή κατάλυση πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο για παρουσία συνδρόμου ύπνου- άπνοιας.
Επίσης οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια σταδίου II έως IV κατά NYHA και υπόνοια ανώμαλης δομής του ύπνου ή ημερήσια υπνηλία, πρέπει να υποβάλλονται σε διαγνωστική μελέτη ύπνου.
Επιπροσθέτως οι ασθενείς με σύνδρομο τάχυ – βράδυ, κοιλιακή ταχυκαρδία, επιζώντες από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο και εγκεφαλικό επεισόδιο στους οποίους υπάρχει κλινική υποψία άπνοιας ύπνου, καλό είναι να υποβάλλονται σε αξιολόγηση του ύπνου.
Ασθενείς με νυκτερινή στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, αρρυθμίες ή δόκιμη εκφόρτιση από εμφυτευμένους καρδιο-μετατροπείς-απινιδωτές είναι πιθανό να έχουν συνοδό σύνδρομο άπνοιας ύπνου.
Όλοι οι ασθενείς με OSA θα πρέπει να λαμβάνουν θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των διαιτητικών τροποποιήσεων και της απώλειας βάρους.
Η παροχή συνεχούς θετικής διαρρινικής πίεσης στους αεραγωγούς (CPAP) αποτελεί θεραπεία εκλογής για τον σοβαρού βαθμού αποφρακτικού τύπου σύνδρομο απνοιών κατά τον ύπνο. Οι στοματικές συσκευές ενδείκνυνται για ασθενείς με ήπια έως μέτρια OSA ή για ασθενείς με δυσανεξία στην εφαρμογή θετικής πίεσης στους αεραγωγούς. Απαιτείται παρακολούθηση των ασθενών προκειμένου να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Βιβλιογραφία:
Obstructive Sleep Apnea and Cardiovascular Disease
A Scientific Statement From the American Heart Association
Circulation. 2021;143:00–00.
DOI: 10.1161/CIR.0000000000000988
Επιμέλεια:
Αγγελική Ζαχαράκη
Καρδιολόγος
Ηράκλειο