Η Κίνα αντιμετωπίζει σήμερα μία κατακόρυφη αύξηση στα περιστατικά νοσηλειών και θανάτων από COVID-19. Αν και η εικόνα που έχουμε δεν είναι απολύτως σαφής, τα δεδομένα από τη χώρα δείχνουν ότι το σύστημα υγείας έχει φτάσει στα όριά του. Γιατί όμως η Κίνα έφτασε σε αυτή την κατάσταση και πώς αναμένουμε ότι θα εξελιχθεί;
Παρά την ευρεία αντίληψη ότι το κύμα των περιστατικών αυτή τη στιγμή στην Κίνα αποδίδεται στην άρση των μέτρων του “zero COVID” που έκανε η χώρα στις αρχές Δεκεμβρίου, η θεωρία αυτή πιθανώς δεν είναι σωστή. Στην πραγματικότητα, τα περιστατικά COVID-19 είχαν αρχίσει να αυξάνονται στην Κίνα πριν το Δεκέμβριο.
Μία θεωρία που μπορεί να εξηγήσει την αύξηση των περιστατικών που παρατηρούμε σήμερα είναι το γεγονός ότι η Κίνα συνέχισε την εφαρμογή των μέτρων “zero COVID” για πολύ καιρό μετά τον εμβολιασμό του πληθυσμού της.
Όπως γνωρίζουμε ήδη, η ανοσία από τα εμβόλια της COVID-19 φθίνει σταδιακά τους επόμενους μήνες μετά τον εμβολιασμό μας. Μία προδημοσίευση έδειξε ότι σχεδόν 8 μήνες μετά την τρίτη δόση, η προστασία που προσφέρουν τα εμβόλια για τον κίνδυνο μόλυνσης έχει περιοριστεί σημαντικά, ακόμα και αν υπάρχει ακόμα προστασία από τα σοβαρά συμπτώματα του ιού.
Η Κίνα ολοκλήρωσε τον εμβολιασμό του πληθυσμού της μέχρι το Φεβρουάριο του 2022, κατά συνέπεια μέχρι το φθινόπωρο η προστασία που προσέφεραν τα εμβόλια από τη μόλυνση είχε περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την προστασία από τα σοβαρά συμπτώματα του ιού, η οποία περιορίστηκε επίσης.
Αντίθετα με την Κίνα, η Νέα Ζηλανδία σταμάτησε την εφαρμογή των μέτρων του “zero COVID” λίγο μετά την ολοκλήρωση των εμβολιασμών. Όπως ήταν αναμενόμενο, η άρση των μέτρων συνδέθηκε με αύξηση των περιστατικών, ωστόσο τα ποσοστά θανάτων παρέμειναν σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με αυτά που παρατηρήθηκαν σε άλλες χώρες.
Αν και ο εμβολιασμός αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση για την πρόληψη της COVID-19, τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι η διάρκεια της προστασίας είναι μικρότερη σε σχέση με αυτή που προσφέρει η φυσική λοίμωξη ή η «υβριδική ανοσία».
Καθώς ο αριθμός των ασθενών στην Κίνα που είχαν υβριδική ανοσία ήταν πολύ χαμηλός, το φθινόπωρο το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της Κίνας δεν είχε ανοσία για την COVID-19. Μάλιστα, τα ποσοστά εμβολιασμού για τους ηλικιωμένους στη χώρα ήταν πολύ χαμηλότερα σε σχέση με αυτά στους νεαρότερους ενήλικες.
Πως θα Εξελιχθεί η Κατάσταση στην Κίνα
Όπως συνέβη και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, τα περιστατικά του ιού θα φτάσουν κάποια στιγμή τη μεγαλύτερη τιμή τους και μετά θα αρχίσουν να μειώνονται. Ωστόσο, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα με την οποία μολύνεται ο πληθυσμός.
Η εταιρεία δεδομένων υγείας Airfinity από τη Μεγάλη Βρετανία εκτιμά ότι από την 1η Δεκεμβρίου έχουν καταγραφεί συνολικά 33.2 εκατομμύρια λοιμώξεις και 192.400 θάνατοι στην Κίνα. Ωστόσο, δεδομένα που διέρρευσαν από μία συνάντηση του National Health Commission της Κίνας δείχνουν ότι περισσότερα από 250 εκατομμύρια άτομα (18% του πληθυσμού) μολύνθηκαν τις πρώτες 20 ημέρες του Δεκεμβρίου.
Αν ο τελευταίος αριθμός είναι αληθής, τότε ο αριθμός περιστατικών αναμένεται να φτάσει μία πολύ μεγάλη τιμή και ακολούθως να αρχίσει να μειώνεται ταχέως τις επόμενες εβδομάδες. Αν ο πρώτος αριθμός είναι αληθής, τότε πιθανώς το κύμα κρουσμάτων θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια.
Στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, τα ποσοστά μολύνσεων ήταν σχετικά χαμηλά στις μεγαλύτερες ηλικίες στην αρχή της πανδημίας, ωστόσο αργότερα αυξήθηκαν. Αν επαληθευτεί η ίδια τάση και στην Κίνα, τότε πιθανώς θα παρατηρήσουμε αύξηση των θανάτων αργότερα.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης ότι αυτή την περίοδο αυξάνεται γενικά και ο αριθμός των τουριστών στη χώρα, καθώς στις 22 Ιανουαρίου ξεκινά το νέο έτος για την Κίνα. Αν οι λοιμώξεις συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι τότε, τότε ο τουρισμός θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το σύστημα υγείας της χώρας.
Υπάρχει Κίνδυνος για τις Υπόλοιπες Χώρες του Κόσμου;
Αντίθετα με την Κίνα στην αρχή του κύματος που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή, οι περισσότερες χώρες (ιδιαίτερα του Δυτικού κόσμου) έχουν αυτή τη στιγμή υψηλά ποσοστά ανοσίας για την COVID-19. Το European Centre for Disease Prevention and Control υποστήριξε πριν από λίγες ημέρες ότι η αύξηση των περιστατικών στην Κίνα «δεν αναμένεται να επηρεάζει την επιδημιολογική κατάσταση της COVID-19 στην Ευρώπη».
Επιπλέον, η πλειοψηφία των παραλλαγών που έχουν ανιχνευθεί στην Κίνα αποτελούν απογόνους των παραλλαγών BA.5.2 και BF.7. Οι παραλλαγές αυτές εξαπλώθηκαν στην Ευρώπη το καλοκαίρι και από τότε τα περιστατικά τους συνεχώς μειώνονται, επομένως η επανεισαγωγή τους στον πληθυσμό από ταξιδιώτες που έρχονται από την Κίνα δεν αναμένεται να προκαλέσει προβλήματα.
Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή κινδυνεύει περισσότερο από την παραλλαγή XBB.1.5, τα περιστατικά της οποίας αυξάνονται ταχέως τις τελευταίες εβδομάδες.
Προφανώς δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο εμφάνισης μίας νέας παραλλαγής από την εκτεταμένη κυκλοφορία του ιού στην Κίνα. Προς το παρόν, ωστόσο, αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα.
Αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα απαιτούν πλέον αρνητική εξέταση COVID-19 για κάθε ταξιδιώτη που έρχεται από την Κίνα. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική στο παρελθόν, επομένως δεν πιστεύουμε ότι θα προσφέρει σημαντικά οφέλη.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ