Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι ο ιός της γρίπης εμφανίζει εποχικότητα και η παρουσία του εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες. Τρεις είναι οι προτεινόμενοι μηχανισμοί για τη επιβράδυνση των επιδημιών της γρίπης τους θερινούς μήνες 1. η υψηλότερη θερμοκρασία 2. η περισσότερη υγρασία και 3. η αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία. Και οι τρεις μηχανισμοί σχετίζονται με το γεωγραφικό πλάτος. Μια ακόμα πιθανή εξήγηση για την αναχαίτηση των επιδημιών της γρίπης είναι το κλείσιμο των σχολείων για τις θερινές διακοπές.
Ανάλογες γνώσεις για τη συμπεριφορά του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 δεν υπάρχουν ακόμα.
Πανεπιστήμιο του Καναδά πραγματοποίησε την παρακάτω μελέτη, με σκοπό να διερευνήσει εάν οι κλιματικές συνθήκες, το κλείσιμο των σχολείων και άλλες παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση, η αποφυγή μαζικών συγκεντρώσεων, και το κλείσιμο των μη απαραίτητων επιχειρήσεων οδηγούν τελικά σε επιβράδυνση της τρέχουσας πανδημίας της νόσου Covid-19.
Σχεδιασμός της μελέτης: Πρόκειται για μια προοπτική μελέτη 144 περιοχών παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, (375 609 κρούσματα) στις οποίες εμφανίστηκαν 10 τουλάχιστον Covid-19 κρούσματα και τοπική διασπορά ως τις 20 Μαρτίου 2020. Η Κίνα, η Νότια Κορέα, το Ιράν και η Ιταλία εξαιρέθηκαν.
Χρησιμοποιώντας σταθμισμένη παλινδρόμηση τυχαίων επιδράσεων, μελετήθηκε η σχέση μεταξύ της επιδημικής αύξησης και του γεωγραφικού πλάτους, της θερμοκρασίας, της υγρασίας, του κλεισίματος των σχολείων, της αποφυγής των κοινωνικών συναθροίσεων, και της κοινωνικής αποστασιοποίησης σε περίοδο έκθεσης 14 ημέρες νωρίτερα (7 έως 13 Μαρτίου 2020).
Η σχέση αυτή εκφράζεται σε ratios of rate ratios=το σωρευτικό άθροισμα κρουσμάτων στις 27 Μαρτίου διαιρούμενο με το σωρευτικό άθροισμα κρουσμάτων στις 20 Μαρτίου. Για παράδειγμα ένα rate ratio=2 δηλώνει ότι το άθροισμα των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων διπλασιάστηκε εντός της εβδομάδας
Αποτελέσματα της μελέτης: Οι μονοπαραγοντικές αναλύσεις έδειξαν ότι υπήρχαν λίγες ή καθόλου συσχετίσεις μεταξύ αύξησης της επιδημίας και γεωγραφικού πλάτους και θερμοκρασίας, και ασθενείς αρνητικές συσχετίσεις με σχετική υγρασία (RRR ανά 10% 0,91, 95% διάστημα εμπιστοσύνης [CI] 0,85-0,96) και απόλυτη υγρασία (RRR ανά 5g/m3 0,92, 95% CI 0,85–0,99). Βρέθηκαν ισχυρές συσχετίσεις με τους περιορισμούς συναθροίσεων (RRR 0,65, 95% CI 0,53-0,79), το κλείσιμο των σχολείων (RRR 0,63, 95% CI 0,52-0,78) και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης (RRR 0,62, 95% CI 0,45-0,85). Στο μοντέλο πολλαπλών μεταβλητών, διαπιστώθηκε ισχυρή σχέση με τον αριθμό παρεμβάσεων δημόσιας υγείας (p για τάση =0,001), ενώ η σχέση με την απόλυτη υγρασία δεν ήταν πλέον στατιστικά σημαντική.
Συμπερασματικά λοιπόν η επιδημική εξάπλωση της νόσου Covid-19
- Δεν συσχετίστηκε με το γεωγραφικό πλάτος.
- Δεν συσχετίστηκε με τη θερμοκρασία.
- Σχετίζεται ‘’ασθενώς’’ με σχετική ή απόλυτη υγρασία.
- Ισχυρή συσχέτιση με τη μείωση της πανδημίας είχαν οι πολιτικές παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση και τα κλειστά σχολεία.
Συνοπτικά, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η εποχικότητα είναι πιθανό να διαδραματίσει μικρό μόνο ρόλο στην επιδημιολογική συμπεριφορά του SARS-CoV-2, ενώ οι παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία (κλείσιμο σχολείων, περιορισμός μαζικών συγκεντρώσεων, φυσική απόσταση) φαίνεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο.
Η επίδραση των πολιτικών μετριασμού της νόσου στη δημόσια υγεία πρέπει να σταθμιστεί προσεκτικά έναντι των οικονομικών και ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων, ιδίως κατά την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Με βάση την παραπάνω μελέτη, το καλοκαίρι που όλοι περιμένουμε με αγωνία, φαίνεται να έχει ελάχιστη θετική επίδραση στον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου Covid-19.
Βιβλιογραφία:
Impact of climate and public health interventions on the COVID-19 pandemic: A prospective cohort study
P. Jüni, M. Rothenbühler, P. Bobos, K.E. Thorpe, B.R. da Costa, D.N. Fisman, et al.,
Cmaj. (2020) cmaj.200920–8. doi:10.1503/cmaj.200920.
https://www.cmaj.ca/content/cmaj/early/2020/05/08/cmaj.200920.full.pdf