Ο Τύπος τον τελευταίο καιρό έγινε «σοφότερος» αλλά εκφράζει τελικά διαμετρικά αντίθετες απόψεις και ιδέες για το άμεσο ή το μακροπρόθεσμο μέλλον.
Στο Οικονομικό ένθετο της «Καθημερινής» τις προηγούμενες ημέρες στην πρώτη σελίδα, σαν επιφυλλίδα φιλοξενείται μια ανάλυση των HOLGER SCHMIEDING, KALLUM PICKERING, FLORIAN HENSE, οικονομολόγων της BERENBERG BANK οι οποίοι διατυπώνουν την άποψη ότι επιτέλους παρά το κλάμα περί των εξελίξεων που αφορούν την οικονομία, ύφεση, θέσεις εργασίας, δίνεται μια χρυσή ευκαιρία βάζοντας «μυαλό» οι κυβερνήσεις να επενδύσουν και να χρηματοδοτήσουν την αναγέννηση, εξοπλισμό και εξέλιξη των συστημάτων Υγείας. Πέρα από τις βραχυπρόθεσμες δαπάνες για την καταστολή της πανδημίας, οι μεγάλες ρυθμιστικές αλλαγές, οι περισσότερες δαπάνες στην Υγεία ίσως είναι μία από τις λύσεις. Μια πιο ενεργή εμπορική και βιομηχανική πολιτική ώστε να υπάρχει σε μεγαλύτερο βαθμό εγχώρια παραγωγή, φαρμάκων και Ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού ίσως αποτελεί μέρος της λύσης για το μέλλον. Στην χώρα μας τίποτε δεν θα μπορούσε να ταιριάξει καλύτερα από μια συναίνεση και μια προώθηση νέων πολιτικών στην Υγεία. Η πολιτεία άτολμη πάντα κάθε φορά που νομοθετούσε παρεμβάσεις, με εξαίρεση την μεταρρύθμιση Παπαδόπουλου και την αρχική «θεσμοποίηση» του Ε.Σ.Υ. επί Αυγερινού, περιέγραφε κάθε φορά εργασιακές σχέσεις και άφησε την Υγεία στον αυτόματο πιλότο περιχαρακώνοντας σιγά-σιγά την εγκαθίδρυση τεσσάρων τουλάχιστον διαφορετικών συστημάτων υγείας, στεγανών μεταξύ τους. Το σύστημα υγείας των στρατιωτικών, των πανεπιστημιακών, των ιδιωτών και τέλος των πολλών, «των άλλων» το Ε.Σ.Υ που ξέρει ο κόσμος. Το κάθε κομμάτι προβάλλει, ξεχνώντας, κάθε φορά τα θετικά του, παραβλέποντας τα μύρια όσα αρνητικά και βέβαια παραβλέποντας ότι ο προϋπολογισμός ή οι τράπεζες χρηματοδοτούν αφειδώς και απλά οι τελικοί χρήστες χωρίζονταν σε κατηγορίες τρελαμένοι από τις κατηγορίες και τις υποκατηγορίες και, και…
Αποτέλεσμα είναι ότι ο Ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός ακουμπάει πλέον στο Ε.Σ.Υ τα όρια του, τμήματα αποδυναμώνονται κυρίως από νοσηλευτικό, αλλά κυρίως και από νέο, και βιολογικά και μαθησιακά ιατρικό δυναμικό, δομές καταρρέουν, ιδρύματα εγκαθίστανται με γνώμονα την πίεση που ασκούν κάθε φορά τοπικούς «παράγοντες», πρωτοβάθμιες δομές και παροχή υπηρεσιών υγείας ελλείπουν.
Ήρθε και η πανδημία όπου οι οδηγίες καλούνται να αντιμετωπίσουν την κρίση αλλά ακόμα κουβέντα ουσιαστική για το μέλλον. Θα είμαστε περήφανοι, και πρέπει, για τον έλεγχο εξάπλωσης της επιδημίας αλλά θα έπρεπε ήδη να έχουμε δρομολογήσει την επόμενη ημέρα. Οι συνέπειες όσον αναφέρονται παραπάνω απλά έβαλαν το επίσημο διαχειριστή (την επίσημη πολιτεία) σε ρόλο διαπραγματευτή με τα στρατιωτικά νοσοκομεία και το στρατιωτικό «κομμάτι» της υγείας, τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, και με ρόλο καθοδηγητή τα καλοδεχούμενα Πανεπιστημιακά τμήματα (που μην ξεχνάμε λειτουργούν μέσα στα δημόσια νοσοκομεία, σε αντίθεση με τα στρατιωτικά ή με τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, με δικούς τους όρους) για κρεβάτια και στοιχειώδη βοήθεια, αντί με ενιαίους όρους στο παιχνίδι να είναι ο διαχειριστής. Και μην ξεχνάμε ότι εκ των πραγμάτων η πρωτοβάθμια παροχή υπηρεσιών υγείας επί της ουσίας κατέρρευσε μιας και τα ΤΕΠ των νοσοκομείων συνεχίζουν να παίζουν και αυτόν τον ρόλο (αλήθεια έχει κανένας προσπαθήσει να συνταγογράφησει φάρμακα αυτές τις ημέρες). Ποιος «παράγοντας» έχει επισκεφθεί τελευταία Κ.Υ ή γιατρό για προσωπικό του πρόβλημα.
Οι επενδύσεις στην υγεία εκτός των άλλων δεν επιβαρύνουν την ανάπτυξη και δεν φέρουν επιπλέον βάρη από περασμένα χρόνια. Επίσης οι δαπάνες για νοσοκομεία, εργοστάσια για τον χώρο της υγείας, δαπάνες για έρευνα γιατρούς και νοσηλευτές είναι διέξοδος. Μα έτσι θα αποφεύγει η κοινωνία νέες «κρίσεις» πανδημίας, θα είναι πιο καλά προετοιμασμένη, θα είναι πιο υγιής ο πληθυσμός, πιο παραγωγικός και δεν θα υπάρχει ανάγκη να «μετακινεί» τον προστατευτικό εξοπλισμό για το προσωπικό από ίδρυμα σε ίδρυμα ανάλογα με τις προκύπτουσες ανάγκες, και τις επιθυμίες των παραγόντων (το έχουμε δει και αυτό). Σε αντίθεση με την αναφερόμενη ανάλυση που τονίζονται πολλά από τα παραπάνω αλλά και άλλα, μιας και οι αναλυτές είναι οικονομολόγοι και όχι υγειονομικοί, στην ίδια εφημερίδα υπάρχει σχετικό ρεπορτάζ της κ. Πένυ Μπουλούτζα σχετικά με τον σχεδιασμό-μπάλωμα για την απάντηση στην παρούσα φάση της πανδημίας. Μετατροπή χειρουργικών αιθουσών, ΜΕΘ σε κοντέινερς, κ.λπ που στην ουσία αποδέχονται σχηματικά ότι όλα τα άλλα προβλήματα υγείας σταματάνε, μετατίθενται, ή επιλύονται αυτόματα με αύξηση των καλοδεχούμενων κρεββατιών ΜΕΘ, (τα κρεβάτια ΜΕΘ και η διαχείριση των ανάλογων ασθενών είναι διαχρονικό πρόβλημα και όχι της στιγμής), με κάθε κόστος και κάθε θυσία. Ακόμα και οι ασθενείς που πάσχουν από COVID-19 έχουν και άλλες παθήσεις και κάποιες φορές έχουν ανάγκη και από άλλες παρεμβάσεις. Και για να προλάβω θα περίμενα ότι θα εγκαθίσταντο συστήματα αρνητικής πίεσης σε ‘ειδικές’ αίθουσες, θα δαπανούσαμε χρήματα για διαχείριση χώρων με ειδικό προσανατολισμό που θα απευθυνόταν σε ασθενείς περίπλοκους και με COVID-19, και δεν θα ψάχναμε προστατευτικό εξοπλισμό για το προσωπικό. Καλά τα χειροκροτήματα και τα τραγούδια αλλά είναι η συντεταγμένη πολιτεία πρώτα που αρνείται πεισματικά όλα τα προηγούμενα χρόνια να κάνει θελκτικό τον χώρο της υγείας επαγγελματικά. Οι μέχρι τώρα αποφάσεις της και των άλλων θεσμών διέκριναν τους λειτουργούς της υγείας σαν παραπαίδια και «τσόντες» στο επαγγελματικό κάδρο. Όποιος νομίζει ότι η τωρινή κρίση θα τελειώσει και τέρμα νομίζω ότι δεν έχει συναίσθηση της πραγματικότητας. Στον χώρο της υγείας το σενάριο λέει ότι οι κύκλοι από τον ίδιο ή άλλους παρόμοιους παράγοντες θα συνεχίζονται στο μέλλον, πιθανώς με διαλλείματα. Έχουν επομένως καθήκον οι υπεύθυνοι και όχι απλά υποχρέωση να θεσμοθετήσουν για το μέλλον και να δρομολογήσουν πολιτικές που θα προσφέρουν μόνιμες, εύκολα προσαρμοζόμενες και επιστημονικά τεκμηριωμένες λύσεις. Η εκάστοτε κυβέρνηση δεν μπορεί να εφησυχάζει καλύπτοντας μόνο τις δικές της εκκρεμότητες με προοπτική θητείας αλλά να σκέφτεται προοπτικά.
Επιμέλεια-Συγγραφή: Ευστάθιος Λάζαρης, Δ/ντής ΕΣΥ Καρδιολόγος,Δ/ντής Β Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν.ΑΘΗΝΩΝ «ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ-ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ» Ε.Ε.Σ.