Το άσθμα είναι μία ιδιαίτερα σοβαρή νόσος που ενοχοποιείται για εκατομμύρια νοσηλείες ετησίως. Καταλαβαίνουμε επομένως κάθε νέα θεραπεία για την αντιμετώπιση ή πρόληψη του άσθματος θα μπορούσε δυνητικά να ωφελήσει εκατομμύρια ασθενείς.
Μία επιστημονική ομάδα από τις ΗΠΑ εξερεύνησε προσφάτως τους μοριακούς μηχανισμούς του άσθματος με σκοπό με σκοπό να αναπτύξει νέες θεραπείες για τη νόσο. Οι παρατηρήσεις τους δημοσιεύτηκαν προσφάτως στο περιοδικό Journal of Allergy and Clinical Immunology. Η ομάδα επικεντρώθηκε περισσότερο στη μορφή του άσθματος που συνδέεται με τους ρινοϊούς, μία οικογένεια παθογόνων που τυπικά προκαλούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος.
Από τα πειράματα που έκαναν, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η αλληλεπίδραση ανάμεσα σε ένα μόριο που λέγεται HRF (histamine-releasing factor) και την ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE) παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση συμπτωμάτων άσθματος. Μάλιστα, ο αποκλεισμός της παραπάνω αλληλεπίδρασης μπορεί να αποτρέψει τα συμπτώματα σε αρκετούς ασθενείς, όπως υποστήριξαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Το μόριο HRF παράγεται από αρκετά διαφορετικά είδη κυττάρων μεταξύ των οποίων τα επιθηλιακά κύτταρα των πνευμόνων, καθώς και τα μακροφάγα. Όταν ένας ασθενής εκτίθεται σε κάποιο αλλεργιογόνο, τα μόρια αυτά παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες HRF και το μόριο αυτό προσδένεται σε συγκεκριμένα αντισώματα. Ο στόχος της ομάδας ήταν να κατανοήσει το μηχανισμό μέσω του οποίου η αλληλεπίδραση HRF – IgE οδηγεί στην εμφάνιση μίας αλλεργικής αντίδρασης.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η αλληλεπίδραση αυτή ενοχοποιείται για την εμφάνιση παθολογικής φλεγμονής σε μοντέλα πειραματοζώων με άσθμα. Η παρούσα μελέτη ήθελε να δείξει ότι η ίδια αλληλεπίδραση ενοχοποιείται για τη φλεγμονή και τα συμπτώματα άσθματος στον άνθρωπο.
Στην έρευνα εξετάστηκαν διάφορες κατηγορίες ασθενών, όπως για παράδειγμα υγιείς ενήλικες, ενήλικες που είχαν μολυνθεί με ρινοϊούς, καθώς και ασθενείς με άσθμα.
Από τις αναλύσεις της ομάδας τελικά επιβεβαιώθηκε ότι και στον άνθρωπο η αλληλεπίδραση HRF – IgE ενοχοποιείται για την επιδείνωση των συμπτωμάτων του άσθματος μετά την έκθεση σε ρινοϊούς. Η παρατήρηση αυτή ήταν συνεπής με αυτό που είχε διαπιστωθεί στις έρευνες με πειραματόζωα.
Ο επόμενος στόχος τώρα είναι η ανάπτυξη θεραπειών. Η ομάδα της παρούσας μελέτης έχει ήδη αρχίσει να εξετάζει δύο πιθανά φάρμακα. Το πρώτο από αυτά χρησιμοποιεί ένα μόριο που λέγεται HRF-2CA, το οποίο μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προστατεύσει τα ποντίκια από τα συμπτώματα του άσθματος. Το δεύτερο περιέχει ένα θεραπευτικό αντίσωμα γνωστό ως SPF7-1, το οποίο ομοιάζει με το HRF και προσδένεται στην IgE αποτρέποντας την αλληλεπίδραση της τελευταίας με το HRF.
Προφανώς, και τα δύο παραπάνω φάρμακα θα πρέπει να εξεταστούν σε κλινικές δοκιμές προκειμένου να προσδιοριστεί τόσο η ασφάλεια όσο και η αποτελεσματικότητά τους.
Επιμέλεια: Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν HC, ΕΔΙΠ Παθολογίας-Ανοσολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ