back to top

ΜΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (ΑΠ)

Ορισμός: Υπέρταση οφειλόμενη σε φαρμακευτικές ουσίες. Είναι η υψηλή πίεση αίματος που προκαλείται από τη χρήση μιας χημικής ή φαρμακευτικής ουσίας.
Φάρμακα που αυξάνουν πάντοτε την ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ:
1. Αναβολικά στεροειδή
2. Συμπαθομιμητικοί αμίνες
3. Κοκαίνη
4. Νικοτίνη
Συχνά:
1. Αιθανόλη ( υπερβολική κατανάλωση)
2. Κορτικοστεροειδή
3. Κυκλοσπορίνη
4. Ερυθροποιητίνη
5. Ανορεξιογόνα
6. ΜΣΑΦ ( συμπεριλαμβανομένων αναστολέων cox – 2)
Περιστασιακά:
1. Καφείνη
2. Φαινοθειαζίνες
3. Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
Μετά τη διακοπή χορήγησης τους: Κλονιδίνη
Μέσω αλληλεπίδρασης: ΜΑΟ inhibitors

1) ΜΣΑΦ (ΜΗ ΣΤΕΡΕΟΕΙΔΉ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΦΑΡΜΑΚΑ)
Οξικάμες : πιροξικάμη, ινδομεθοκίνη, ιβουπροφένη, τενοξικάμη, δροξικάμη, λορνοξικάμη, μελοξικάμη)
Κοξίμες: σελεκοξίμπη, ρεφεκοξίμπη, βαλβεκοξίμπη, παρεκοξίμπη
• Μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της ΑΠ ≈ 5 mmHg και να επηρεάσουν τη φαρμακευτική αγωγή
• Μπορεί να αυξήσει 40% την πιθανότητα διάγνωσης υπέρτασης σε σύγκριση με μη χρήστες
• Μπορεί να επηρεάσουν τη θεραπεία με άλλα αντιυπερτασικά όπως ΑΜΕΑ, ΒΒ και διουρητικά. Δεν επηρεάζουν CCB και κεντρικά δρώντα που δεν σχετίζονται με την παραγωγή προσταλαγδινών
• Σε ηλικιωμένους υπό διουρητικά μπορεί να προκαλέσουν υπονατριαιμία

2) Ανοσοκατασταλτικοί παράγοντες
Η συχνότητα εμφάνισης Αρτηριακής Υπέρτασης με χορήγηση κυκλοσπορίνης (CAH):
• Σε μεταμόσχευση νεφρού 1 χρόνο μετά ( 32,7 – 81,6%)
• Σε μεταμόσχευση μυελού των οστών ( 57%)
• Σε μεταμόσχευση καρδιάς ( σχεδόν όλοι)
• Σε αυτοάνοσα νοσήματα και ψωρίαση
Χαρακτηρίζονται:
I) Διαταραγμένο κιρκάδειο ρυθμό με την απουσία ή αποστροφή της νυκτερινής πτώσης της Αρτηριακής Πίεσης
II) Η Αρτηριακή Πίεση μειώνεται μετά την απόσυρση ή αντικατάσταση της ανοσοκαταστολής
III) CCA χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία σε ασθενείς που λαμβάνουν κυκλοσπορίνη
Tacrolimus: Αναστέλλει την καλσινευρίνη, προκαλεί μικρότερη αύξηση ΑΠ σε σχέση με κυκλοσπορίνη
Ραπαμυκίνη – μυκοφενολάτη: Δεν αναστέλλουν την καλσινευρίνη, δεν παρουσιάζουν νεφροτοξικότητα ή αύξηση ΑΠ.

3) Στεροειδή:
I) Εμφανίζεται Αρτηριακή Υπέρταση 20% ( δοσοεξαρτώμενη)
II) Κορτιζόλη 80 – 200 mg ημερησίως μπορεί να αυξήσει 15 mmHg σε 24 ώρες ( μικρότερη δόση έχει μικρότερη επίδραση ενώ η διακοπή ομαλοποιεί την Αρτηριακή Πίεση)
III) Όταν η θεραπεία είναι υποχρεωτική ( στεροειδή), το φάρμακο εκλογής είναι τα διουρητικά ( λόγω ↓ υπερφόρτισης όγκου). Μπορεί να προστεθεί ARBs ή ACE ( προσοχή όμως μς τα επίπεδα Κ)

4)Αντικαταθλιπτικά:
ΜΑΟ
I) μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή Αρτηριακή Υπέρταση σε ασθενείς που λαμβάνουν τρόφιμα που περιέχουν τυραμίνη ή λαμβάνουν αμφεταμίνες (λόγω ↑ δράσης των μονοαμινών)
II) η θεραπεία από του στόματος θα πρέπει να περιορίζεται σε ασθενείς με μείζονες καταθλιπτικές διαταραχές
TRA ( τρικυκλικά): μπορεί να εμφανίσουν κρίση ΑΥ σε μη διαγνωσμένο φαιοχρωμάτωμα
SSRIS: δοσοεξαρτώμενη αύξηση ΑΠ σε μικρά ποσοστά ασθενών που λαμβάνουν χρονίως φλουοξετίνη και βενλαφαξίνη

5))ΑΝΤΙ – ΗΙV θεραπεία:
• H αντιρετροική θεραπεία HART προκαλεί ↑ ΑΠ μετά από 6 μήνες χρήσης ( κυρίως την Συστολική ΑΠ)
• Είναι πιο έκδηλη στους ηλικιωμένους με ↑ ΣΑΠ, ↑ CHOL, ↓ CD4 κυττάρων
• Iopinaviv / ritonaviv VS αταζαναβάρη → υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Αρτηριακής Υπέρτασης

6)ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ ( Cr – HuEPO):
• Εμφανίζεται σε 20 – 30%, μπορεί πρώιμα ( 2 εβδομάδες μετά) ή και όψιμα ( 4 μήνες μετά)
• Μπορεί να ελεγχτεί  με αιμοκάθαρση ή συμβατική αντιυπερτασική θεραπεία:
→ εάν όχι μείωση ερυθροποιητίνης  ή διακοπή για μικρό χρονικό διάστημα
→ φλεβοτομή ( αφαίρεση 500 ml αίματος μπορεί να μειώσει γρήγορα την Αρτηριακή Πίεση)
• Έχουν αναφερθεί κρίσεις Αρτηριακής Υπέρτασης με εγκεφαλοπάθεια

7)ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ
• Τα αντισυλληπτικά αυξάνουν 5% ( κυρίως συνδυασμένα με οιστρογόνα και προγεστερόνη).
• Συνήθως μικρή αύξηση αλλά υπάρχουν και επεισόδια κακοήθους Αρτηριακής Υπέρτασης
• Ο κίνδυνος μειώνεται άμεσα με τη διακοπή ( η προγεστερόνη δεν συσχετίζεται με την Αρτηριακή Υπέρταση)
• Μετεμμηνοπαυσιακή θαραπεία ορμονικής υποκατάστασης έχει ελάχιστη έως μηδαμινή επίδραση στην Αρτηριακή Πίεση σε νορμοτασικές γυναίκες

8) ΚΟΚΑΙΝΗ: Προκαλεί αδρενεργική υπερδραστηριότητα. Σχετίζεται με οξεία Αρτηριακής Υπέρτασης και όχι με χρόνια.

Η ισραδιπίνη μειώνει την Αρτηριακή Πίεση σε χρήστες.
Ριφαμπικίνη: μειώνει τη συγκέντρωση στο πλάσμα της αλισκιρένης ↓
Σιταγλιπτίνη: αυξάνει την αντιυπερτασική δράση της εναλαπρίλης ↑
9) ΑΛΚΟΟΛ: Αυξάνει την Αρτηριακή Πίεση, προκαλεί αντίσταση στην αντιυπερτασική μελέτη ( ˃ 300 g/εβδομάδα → ετήσια αύξηση ΣΑΠ)
Φυσιολογική 30gr/ ημερησίως

10) ΚΑΦΕΙΝΗ: Αυξάνει το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα και τον ανταγωνισμό ενδογενούς αδενοσίνης (2 -3 φλιτζάνια →10 mmHg)

11) ΦΥΤΙΚΑ προϊόντα: φυτικά προϊόντα που περιέχουν αλκαλοειδή ephedra, βότανα (↑ ΑΠ σε ginkgo και θειαζιδικά διουρητικά)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
1) Η ανθεκτική ΑΡΤΗΡΙΑΚΉ ΥΠΕΡΤΑΣΗ που σχετίζεται με συγχορήγηση φαρμάκων είναι συχνή αλλά μπορεί να διαγνωστεί

2) Το ιστορικό θα βοηθήσει διαγνωστικά ή η τυχόν αλλαγή θεραπευτικού σχήματος

3) Η αναγνώριση των υπεύθυνων φαρμάκων είναι σημαντική.

Επιμέλεια: Ιωάννης Τσιαντής MD, MSc, Ειδικός Καρδιολόγος

Περισσότερα Άρθρα

Σχετικά Άρθρα

Νέες Δημοσιεύσεις

Αναστάτωση στο ΕΣΥ με τις πρωινές εφημερίες: Τα 10 προβλήματα που θα φέρει το νέο σύστημα, σύμφωνα με τους γιατρούς

Την αντίθεσή τους δηλώνουν οι νοσοκομειακοί γιατροί με την αιφνιδιαστική αλλαγή στον τρόπο εφημέρευσης των νοσοκομείων της Αττικής, που εφαρμόζει από 1/11/2024 το Υπουργείο...

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΙ … ΑΛΛΑ”από τον Ομ. Καθηγητή, Ιωάννη Γουδέβενο, 5.11.2024 – ΙΣΧΑΙΜΙΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ λόγω ΚΜ

Mεγάλο συνέδριο του European Resuscitation Council στην Αθήνα με μεγάλα ονόματα και σημαντικές ανακοινώσεις(η ενδοoστική intraosseous oδός  χορήγησης αδρεναλίνης σε εξωνοσοκομειακές ανακοπές δεν είχε...

Νεότερες θεραπείες αλλάζουν το προσδόκιμο επιβίωσης ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα τελικού σταδίου

Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου και στα δύο φύλα, στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως. Οι νεότερες διαγνωστικές...

Ετικέτες