Ο δόκτωρ Σπύρος Παπαϊωάννου, επεμβατικός καρδιολόγος, MD,PhD,FESC, διευθυντής της Β΄Καρδιολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου της Αθήνας εξηγεί τον τρόπο που χτυπά η covid-19, τα συμπτώματα και τις θεραπευτικές δυνατότητες
«Είναι πλέον γνωστό ότι η COVID-19 είναι νόσος που μπορεί να προσβάλλει όλα τα όργανα, ιδιαίτερα δε την καρδιά. Τον Ιούλιο του 2021, ερευνητές του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Φρανκφούρτης στη Γερμανία πραγματοποίησαν μαγνητική τομογραφία καρδιάς (MRI) σε δείγμα 100 ασθενών οι οποίοι προηγουμένως είχαν νοσήσει από COVID. Να σημειώσουμε εδώ ότι η μαγνητική τομογραφία είναι η πλέον ευαίσθητη και ειδική μέθοδος για να αποκαλυφθεί η οποιαδήποτε μυοκαρδιακή βλάβη. Τα ευρήματα των επιστημόνων προκάλεσαν έκπληξη. Το 78% των συμμετεχόντων εμφάνιζαν από μέτρια έως σοβαρή προσβολή του μυοκαρδίου, ανεξάρτητα από το αν είχε προηγηθεί ελαφριά ή βαριά νόσηση. Αυτό σημαίνει ότι όσοι νόσησαν θα πρέπει να υποβληθούν σε καρδιολογικό έλεγχο.
Η μαγνητική τομογραφία καρδιάς σε ασθενείς αρκετούς μήνες μετά την ανάρρωση, ανέδειξε ουλές στο μυοκάρδιο. Ο κορονοϊός είναι σε θέση να προκαλέσει φλεγμονή στα αγγεία σχεδόν όλων των οργάνων και ιδιαίτερα στην καρδιά. Η φλεγμονώδης διαδικασία οδηγεί σε καταστροφή των μυοκαρδιακών κυττάρων και αντικατάστασή τους από ινώδη ιστό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περιορίζεται η ικανότητα της καρδιάς να λειτουργεί αποτελεσματικά ως αντλία παροχής αίματος στο σώμα. Η ελάττωση της μυοκαρδιακής απόδοσης προκαλεί μειωμένη αντοχή στην κόπωση. Τελικά εάν υπάρχουν ουλές μεγάλης έκτασης μπορεί να οδηγηθούμε σε καρδιακή ανεπάρκεια. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες ιογενείς λοιμώξεις. Υπάρχουν πολλοί ιοί οι οποίοι εμφανίζουν τον λεγόμενο καρδιοτροπισμό και μπορούν να προσβάλλουν απευθείας την καρδιά. Για παράδειγμα οι ιοί που προκαλούν την γρίπη μπορούν να προκαλέσουν μυοκαρδίτιδα σε κάποιους ασθενείς.
Πολλοί ασθενείς που νόσησαν από κορονοϊό, εβδομάδες ή μήνες μετά την αποθεραπεία, αναφέρουν ότι σωματικά δεν βρίσκονται στην ίδια κατάσταση που ήταν πριν τη νόσο. Κουράζονται πολύ εύκολα και εμφανίζουν δύσπνοια συνήθως στην προσπάθεια, όπως για παράδειγμα όταν ανεβαίνουν σκάλες. Αρκετοί αναφέρουν πόνους στο στήθος, όπως επίσης και αίσθημα παλμών, το οποίο βιώνουν πολύ έντονα. Η σωματική καταπόνηση που αισθανόμαστε μετά από τέτοιες λοιμώξεις, είναι συνήθως κάτι αναμενόμενο. Και ευτυχώς, η προσβολή του μυοκαρδίου δεν είναι ο κανόνας. Οι περισσότεροι είτε περνούν τη λοίμωξη ασυμπτωματικά, είτε μετά την φάση της ανάρρωσης επανέρχονται στην προγενέστερη κατάσταση. Εάν όμως το αίσθημα εύκολης κόπωσης και κακουχίας συνεχίζεται για εβδομάδες χωρίς βελτίωση, τότε θα πρέπει σίγουρα να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια. Πλέον γνωρίζουμε ότι ανεξάρτητα από το πόσο βαριά ήταν η προηγηθείσα νόσηση ή πόσα υποκείμενα νοσήματα έχει ο ασθενής, η δράση του κορονοϊού στην καρδιά μπορεί να συνεχίζεται για εβδομάδες μετά.
Για τις θεραπευτικές δυνατότητες ισχύει ο γενικός κανόνας. Όσοι ανήκουν στην ομάδα που εμφανίζει μακροχρόνιες επιπτώσεις μετά από λοίμωξη με κορονοϊό, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να αποφεύγουν την σωματική κόπωση. Η αθλητική δραστηριότητα πιθανών να χρειαστεί να ανασταλεί για μεγάλο χρονικό διάστημα , ενώ θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η έντονη σωματική εργασία μόνο ευεργετική δεν είναι κατά τη διάρκεια της αποθεραπείας. Το ακριβές χρονικό διάστημα που χρειάζεται προκειμένου να επανέλθει κάποιος στην προηγούμενη κατάσταση, όχι μόνο δεν είναι σαφές, αλλά σε μεγάλο βαθμό έχει να κάνει και με τον ίδιο τον ασθενή δηλαδή, εξατομικεύεται. Γνωρίζουμε από άλλες ιογενείς μυοκαρδίτιδες, ότι παρότι η αποθεραπεία διαρκεί αρκετά, σταδιακά επανέρχεται ο οργανισμός στην αρχική του κατάσταση. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι σε κάποιους ασθενείς η αποθεραπεία θα μπορούσε να κρατήσει δύο, ακόμα και τρία χρόνια.
Η δυνατότητα να προφυλαχτούμε από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του κορονοϊού εξαρτάται και από τις επιλογές μας. Σημαντικό ρόλο παίζει το «φορτίο» του κορονοϊού που έχει δεχθεί ο ασθενής. Οι ασθενείς με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα και σχετικά μικρό «φορτίο» κορονοϊού, ανταπεξέρχονται της λοίμωξης πολύ καλά και σχεδόν χωρίς συνέπειες.
Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση είναι ο πλήρης εμβολιασμός και η σωστή χρήση μάσκας. Αντίθετα, ο ελλιπής εμβολιασμός, η μη χρήση μάσκας και η μη τήρηση των απαραίτητων μέτρων αυξάνουν τις πιθανότητες όχι μόνο για βαριά νόσηση, αλλά και για μακροχρόνιες επιπλοκές από τον κορονοϊό».