Μια συναρπαστική όσο και ελπιδοφόρα είδηση από το μέτωπο της μάχης έναντι στη νόσο COVID-19 είδε το φως της δημοσιότητας σήμερα 16/6/2020. Σύμφωνα με τη σχετική δημοσίευση του BBC news online https://www.bbc.com/news/health-53061281, προκύπτουν ισχυρές ενδείξεις πως η χορήγηση ενός γνωστού, ασφαλούς, φθηνού και ευρέως διαθέσιμου φαρμάκου σε νοσηλευόμενους ασθενείς επιδρά ωφέλιμα στην επιβίωση αυτών.
Με βάση λοιπόν τα τρέχοντα αποτελέσματα της RECOVERY, της μεγαλύτερης εν εξελίξει μελέτης σχετικά με την αποτελεσματικότητα των υπαρχουσών θεραπειών έναντι της νόσου (https://www.recoverytrial.net/ ), η χορήγηση δεξαμεθαζόνης δείχνει να οδηγεί σε ενθαρρυντικά αποτελέσματα καθώς φαίνεται να μειώνει τους θανάτους κατά το ένα τρίτο στους ασθενείς σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής και κατά το ένα πέμπτο σε εκείνους που χρήζουν υποστηρικτικής χορήγησης οξυγόνου με μη επεμβατικά μέσα.
«Αν το φάρμακο χορηγούνταν στους ασθενείς από την έναρξη αυτής της πανδημίας, 5000 ζωές θα είχαν σωθεί μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο» υπογραμμίζουν οι ερευνητές, ενώ συμπληρώνουν πως ενδέχεται να έχει ακόμα ευνοϊκότερη επίδραση σε χώρες με περιορισμένους πόρους.
Η δεξαμεθαζόνη χρησιμοποιείται ήδη από τη δεκατία του 1960 για τον έλεγχο της φλεγμονής σε νόσους όπως η αρθρίτιδα, το άσθμα και κάποιες δερματικές παθήσεις. Οι ελπίδες των ερευνητών βασίστηκαν στην ικανότητα του φαρμάκου να περιορίσει τη ζημιά που προκαλείται στους ιστούς από την υπεραντιδραστικότητα που εμφανίζει το ανοσοποιητικό σύστημα κατά την διέγερση του από τον SARS-CoV 2. Μια υπεραντιδραστικότητα (cytokine storm) η οποία μπορεί να αποβεί θανάσιμη.
Στον κλάδο αυτόν της μελέτη της οποίας ηγείται επιστημονική ομάδα του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, συγκρίθηκαν περίπου 2000 νοσηλευόμενοι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε δεξαμεθαζόνη με μια ομάδα ελέγχου αποτελούμενη από περισσότερους από 4000 ασθενείς.
Στους διασωληνωμένους ασθενείς παρατηρήθηκε μείωση της θνητότητας από το 40% στο 28%, ενώ σε εκείνους υπό μη επεμβατική χορήγηση οξυγόνου από το 25% στο 20%. Με βάση αυτά τα νούμερα μια ζωή θα μπορούσε να σωθεί για κάθε 8 διαδωληνωμένους ασθενείς και για κάθε 20-25 ασθενείς υπό οξυγονοθεραπεία. «Η θεραπεία έχει διάρκεια 10 ημερών και άρα κοστίζει 35 για να σωθεί μια ζωή» σημειώνει επικεφαλής ερευνητής και συμπληρώνει «πρόκειται για το μοναδικό φάρμακο το οποίο έχει δείξει έως τώρα να μειώνει τη θνητότητα. Και τη μειώνει σημαντικά». Δεν φαίνεται ωστόσο η ουσία να βοηθά τους ασθενείς με ήπια συμπτώματα, οι οποίοι και δεν χρειάζονται κάποιου είδους αναπνευστικής υποβοήθησης.
Υπενθυμίζεται πως η μελέτη RECOVERY η οποία «τρέχει» από τον περασμένο Μάρτιο έχει τερματίσει τη μελέτη της υδροξυχλωροκίνης λόγω ανησυχιών που προέκυψαν από παρατηρήσεις σχετικά με την αύξηση των θανάτων και των καρδιακών προβλημάτων.
Ως τώρα το μόνο άλλο φάρμακο που έχει δείξει κάποιο όφελος, είναι το αντιϊκό ρεμδεσιβίρη. Η ρεμδεσιβίρη φαίνεται να ευοδώνει τη συντόμευση της αποκατάστασης, μειώνοντας το διάστημα των συμπτωμάτων από 15 σε 11 ημέρες . Ωστόσο τα στοιχεία δεν ήταν αρκετά ισχυρά για να αποδείξουν και όφελος στη θνητότητα. Επιπρόσθετα, σε σχέση με τη δεξαμεθαζόνη, αποτελεί ένα νέο φάρμακο με περιορισμούς στη διαθεσιμότητα ενώ και το κόστος του για τα συστήματα υγείας δεν έχει ακόμα καθορισθεί.
Επιμέλεια-Συγγραφή: Δημήτρης Λεμπιδάκης, Ειδικευόμενος Ιατρός Καρδιολογικής Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου