Είναι από τους πλέον δημοφιλείς και διαδεδομένους τρόπους απώλειας κιλών, χωρίς δύσκολους περιορισμούς, πέραν της χρονικής “αποχής” από το φαγητό για κάποιες ώρες μέσα στην ημέρα, λίγες ή και περισσότερες.
Η πιο συνηθισμένη μέθοδος διαλειμματικής νηστείας είναι η 16/8, που σημαίνει πως επιτρέπεται η λήψη τροφής ή ποτού με θερμίδες για 8 ώρες την ημέρα (το λεγόμενο παράθυρο σίτισης), ενώ τις υπόλοιπες 16 ώρες (νηστεία) επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση σκέτου καφέ ή τσαγιού και άλλων ποτών χωρίς θερμίδες, καθώς και νερού.
Υπάρχει επίσης η νηστεία 5:2, κατά την οποία 2 φορές την εβδομάδα τρώμε ελάχιστες θερμίδες, γύρω στις 500 με 600, και τις υπόλοιπες 5 μέρες της εβδομάδας τρώμε κανονικά.
Εντούτοις το καμπανάκι του κινδύνου χτύπησε νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ σε περισσότερους από 20.000 ενήλικες, σύμφωνα με την οποία όσοι ακολουθούσαν διαλειμματική νηστεία με κατανάλωση φαγητού σε διάστημα οκτώ ωρών την ημέρα είχαν 91% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο.
Αντίθετα, η διάρκεια φαγητού άνω των 16 ωρών ημερησίως συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από καρκίνο μεταξύ των ατόμων με καρκίνο. Τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής έρευνας παρουσιάστηκαν σε συνέδριο της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας στο Σικάγο.
Τι μπορεί να φταίει;
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Βίκτορ Γουένζε Ζονγκ, καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Shanghai Jiao Tong στη Σαγκάη της Κίνας δήλωσε πως τα συμπεράσματα της μελέτης προκάλεσαν έκπληξη, καθώς ανέμεναν τα αντίθετα. Μια εξήγηση θα μπορούσε να είναι πως η μειωμένη πρόσληψη τροφής οδηγεί σε απώλεια μυϊκής μάζας. Μελέτες έχουν δείξει ότι η χαμηλή μυϊκή μάζα συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου κινδύνου θανάτου από καρδιακή νόσο, είπε ο Ζονγκ.
Βέβαια, είναι πιθανό, τα άτομα που περιόρισαν την πρόσληψη τροφής σε ένα 8ωρο “ημερήσιο παράθυρο” να είχαν άλλες συνήθειες ή παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να εξηγήσουν την αυξημένη πιθανότητα θανάτου από καρδιακή νόσο.
Όπως ανέφερε από την πλευρά του ο Κρίστοφερ Γκάρντνερ, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια και πρόεδρος της επιτροπής σύνταξης της επιστημονικής δήλωσης της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας για τις διατροφικές οδηγίες το 2023, η μελέτη δείχνει ότι η περιορισμένη χρονικά κατανάλωση τροφής μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα οφέλη, αλλά μακροπρόθεσμα δυσμενείς επιπτώσεις.
Οι συγγραφείς της μελέτης τονίζουν πάντως πως μελλοντική έρευνα μπορεί να εξετάσει τους βιολογικούς μηχανισμούς στους οποίους βασίζονται οι συσχετισμοί μεταξύ ενός χρονικά περιορισμένου προγράμματος διατροφής και των δυσμενών καρδιαγγειακών εκβάσεων. Επίσης μπορεί να συγκρίνει κατά πόσο τα ευρήματα είναι παρόμοια για ανθρώπους που ζουν σε άλλα μέρη του κόσμου.
Στο κέντρο των ερευνών
Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Heart Association έδειξε ότι ο σημαντικότερος δείκτης μεταβολής βάρους, με την πάροδο του χρόνου, ήταν τελικά η συχνότητα των γευμάτων και το μέγεθος των μερίδων, και όχι ο χρόνος των γευμάτων.
Οι ερευνητές είπαν πως τα περισσότερα μικρά γεύματα ήταν ο τρόπος διατροφής που σχετίζονταν με την απώλεια βάρους με την πάροδο του χρόνου. Αντιθέτως, περισσότερα μεγάλα ή μεσαία γεύματα —ή απλώς περισσότερα γεύματα γενικά— συνδέονταν με αύξηση του σωματικού βάρους με την πάροδο του χρόνου.
Στον αντίποδα πάντως, πέρα από την απώλεια κιλών και λίπους, έχει βρεθεί πως η διαλειμματική νηστεία μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης, της γλυκόζης καθώς και τα επίπεδα της λεγόμενης “κακής” χοληστερόλης.
Ποιοι δεν πρέπει να την ακολουθούν
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η διαλειμματική νηστεία δεν πρέπει να ακολουθείται από άτομα με αυξημένες θερμιδικές ανάγκες, όπως είναι:
– Όσοι είναι κάτω των 18 ετών, καθώς βρίσκονται σε μια κρίσιμη φάση ανάπτυξης και ανάπτυξης και χρειάζονται μια σταθερή παροχή θρεπτικών συστατικών και θερμίδων για να υποστηρίξουν τη σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη. Η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να επηρεάσει αυτές τις απαιτήσεις και θα πρέπει να αποφεύγεται σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα.
– Οι έγκυες και οι θηλάζουσες: Η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός απαιτούν πρόσθετες θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για την υποστήριξη τόσο της υγείας της μητέρας όσο και της ανάπτυξης του μωρού. Η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να στερήσει τον οργανισμό από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, βλάπτοντας δυνητικά τόσο τη μητέρα όσο και το παιδί.
Επίσης, η διαλειμματική νηστεία έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διατροφικών διαταραχών, ιδιαίτερα νευρικής βουλιμίας.